1.CZYM JEST TRAFNOŚĆ TREŚCIOWA? Trafność treściowa odnosi się do reprezentacji zachowań demonstrowanych w badaniu testowym względem wszystkich możliwych zachowań mogących ujawnić się w interesującej badacza sferze. Chodzi o to na ile pozycje testowe są reprezentatywne dla wszelkich zachowań świadczących o różnych pomiarach natężenia identyfikowanej cechy latentnej. Przy jej ocenie ważna będzie też próba pozycji. Jest to chyba - obok trafności teoretycznej - najważniejszy wskaźnik trafności. Miarą jest W-Kendalla.
2. NA CZYM POLEGA STRATEGIA INDUKCYJNA KONSTRUKCJI TESTÓW? Polega na przygotowaniu (wg kryteriów założonych przez badacza) puli pytań i odtwarzaniu wyłącznie niezbędnej liczby metacech opisujących zjawiska behawioralne metodą analizy czynnikowej.
3. KTÓRE TESTY PROJEKCYJNE MAJĄ ZADOWALAJĄCE WŁASNOŚCI PSYCHOMETRYCZNE? TEST PLAM ATRAMENTOWYCH HOLTZMANA Trafność diagnostyczna i prognostyczna są zadowalające. Gorzej z trafnością teoretyczną - wymaga to wielu lat dalszych badań. WYBRANE WŁAŚCIWOŚCI PSYCHOMETRYCZNE TESTU PIRAMID BARWNYCH 1) Trafność teoretyczną próbowano ustalić poprzez korelację wyników z Testem Rorchacha i TAT (Murraya). 2) Rzetelność badał MICHAL - n = ? On też podaje, że wartość współczynnika korelacji wielokrotnej dla piramid pięknych wynosi 0,53 (przy rozpiętości od 0,34 do 0,74), zaś piramid brzydkich 0,58 (przy rozpiętości od 0,34 do 0,67). 3) BOSLER badał wymiar ekstrawersja - introwersja, uzyskał rzetelność 0,71. także ten sam wymiar badał REINHARDT uzyskując rzetelność dla mężczyzn 0,91; dla kobiet 0,83. 4) Stałość TPB oszacowano badając 100 studentów w odstępie 4 tygodni. Rzetelność dla mężczyzn wynosiła 0,77 (n = 55); dla kobiet 0,70 (n = 45)
4. NA CZYM POLEGA METODA JACKSONA? Zaproponował tzw multimethod factor analysis MFA. W pierwotnej macierzy w trójkątach ciągłych wstawia się zera likwidując korelacje wewn. metod. Zmodyfikowaną macierz poddaje się tradycyjnej analizie czynnikowej. CHODZI O WYKAZANIE TYLU CZYNNIKÓW ILE JEST CECH, NIEZALEŻNIE OD METOD. Zaproponował procedurę zrewidowaną zakładając, że bardziej interesuje badaczy trafność pojedynczych cech , niż testów.
5. JAKIE JEST NAJWAŻNIEJSZE ZAŁOŻENIE MACIERZY WIELU CECH WIELU METOD? Musimy wykorzystać, co najmniej dwa testy mierzące ten sam zestaw cech. Powinny być istotnie różne od zera współczynniki trafności zbieżnej (TZ) oraz dostatecznie wysokie, by warto było studiować dokładniej trafność tych testów, Korelacje TZ powinny być wyższe od korelacji z innymi cechami w ramach tej samej metody ( w tabeli linie ciągłe ), Korelacje TZ powinny być wyższe od korelacji z innymi cechami w ramach różnych metod ( w tabeli linie przerywane ), Powinno istnieć podobieństwo między odpowiadającymi sobie trójkątami fragmentów macierzy ( dla przykładu - dwie pary trójkątów).
7. JAKIE SĄ ETAPY ADAPTACJI TESTU DO WARUNKÓW KULTUROWYCH? a) transkrypcja - max. Wierne tłumaczenie ## b) translacja- dopuszczalna modyfikacja, tam gdzie przekład jest niemożliwy ## c) trawestacja - jeszcze większa modyfikacja, już przez psychologa, może być intuicyjna, lub empiryczna ## d) parafraza - jest opracowaniem nowego testu nawiązującego do koncepcji teoretycznej i pewnych rozwiązań wzoru zagranicznego ## e) rekonstrukcja - opracowanie na nowo polskiego tekstu wzorowanego na teście zagranicznym, z powtórzeniem zasadniczych etapów i procedur stosowanych przy tworzeniu oryginału.
8. NA CZYM POLEGA OBRACANIE UKŁADU WSPÓŁRZĘDNYCH W ANALIZIE CZYNNIKOWEJ? ROTACJA VARIMAX: Założenie wysokiego związku czynników z pewnymi zmiennymi niskiego oznacza wyznaczenie nowych ładunków bjr dla czynnika Fr, Chodzi o zmaksymalizowanie rozrzutu bjr, czyli zmaksymalizowanie wariancji tych ładunków: Niech kwadraty nowych ładunków czynnika Fr oznaczone będą przez: b21r, b22r, …, b2kr , r = 1,2, …, m Wtedy wariancja σ2r musi zostać zmaksymalizowana. Sprawdzi się to do obrotów całego układu Fr. Rotacja VARIMAX zachowuje ortogonalność czynników. Ładunki czynników są zarówno korelacjami czynników ze zmiennymi jak i współrzędnymi zmiennych w układzie osi reprezentowanych przez czynniki. Podobna relacja dotyczyła składowych głównych oraz czynników przed rotacją, bowiem dla rozwiązania ortogonalnego macierz modelowa i strukturalna są sobie równe. ROTACJA OBLIMIN: Po rotacji Varimax można wykonać rotację oblimin, efekt założenia, że wymiary są ukośne. Rozwiązanie stanowią dwie macierze: strukturalna (ang. structure matrix) jest macierzą współczynników korelacji czynników ze zmiennymi początkowymi, Zj oraz modelowa (ang. pattern matrix) jest macierzą współrzędnych zmiennych początkowych w układzie osi reprezentowanych przez czynniki. Chodzi o lepsze odtworzenie struktury prostej niż po rotacji Vanimax. Procedura Oblimin bazuje na dwu układach współrzędnych czynników ukośnych (formalnie dopuszczalnych): P - układ podstawowy (ang. primary) dopasowany do Zj zgodnie z kryterium struktury prostej. R - tzw. układ porównawczy (ang. reference), którego osie są prostopadłe do hiperpłaszczyzn wyznaczonych przez (m - 1) osi P (układu podstawowego). Stąd pojawiają się cztery macierze jako dopuszczalne rozwiązania procedury: S - macierz ładunków czynników podstawowych P (macierz korelacji Zj z tymi czynnikami), P - macierz współrzędnych Zj w układzie P, V - macierz ładunków czynników porównawczych R (macierz korelacji zmiennych Zj z tymi czynnikami), W - macierz współrzędnych zmiennych Zj w układzie R.
9. Współczynnik generalizowalności jest MNIEJSZY (wstaw) od współczynnika alfa Cronbacha. Jaką ma interpretację?
Współczynnik generalizowalności jest ilorazem wariancji wyników uogólnionych do wartości oczekiwanej dla wariancji wyników obserwowanych. W sensie statystycznym jest to tzw. wewnatrzklasowy wsp. korelacji.
METODY OCENY (ESTYMACJI) RZETELNOŚCI TESTU PSYCHOLOGICZNEGO
1. Metody oparte na porównywaniu dwukrotnych badań tym samym testem ( test-retest )
Są to metody zawodne, gdyż trudno spełnić założenie o „równoległości” warunków badania testu i retestu. Jednak metody te są najbardziej rozpowszechnione
Badanie prowadzi się w dwu wersjach:
a) między badaniami mija jakiś czas, np. 1 tydzień- estymuje się stabilność bezwzględną (według Choynowskiego).
Miarą rzetelności jest współczynnik korelacji r-Pearsona.
b) badanie 2 prowadzi się zaraz po zakończeniu pierwszego- w sytuacji (b) estymuje się wiarygodność testu czyli tzw.
„autokorelację” testu samego ze sobą. Miarą wiarygodności jest współczynnik r-Pearsona
2, Metody oparte na porównaniu wyników alternatywnych narzędzi, czyli pomiarów z dwu równoległych wersji testu
a) według Choynowskiego estymuje się tu równoważność międzytestową. Miarą rzetelności może tu być współczynnik korelacji r-Pearsona, lub współczynnik Rulona. Badanie wersją równoległą następuje raz po raz.
B )Według Choynowskiego, gdy badanie 2 nastąpi z pewnym odstępem czasu, np. 1 miesiąc to estymuje się tzw. stabilność względną. Miarą rzetelności znów jest współczynnik r-Pearsona
3. Metody oparte na porównaniu pomiarów części testu (np. połówek)
Zwykle pierwsza połowa testu to (pytania) pozycje testowe nieparzyste, druga połowa to pozycje parzyste
a) Według Choynowskiego ocenia się tu równoważność międzypołówkową. Miarą rzetelności jest wartość wzoru
Spearmana-Browna
(roe - współczynnik korelacji r-Pearsona między pomiarami z dwu połówek).
Miarą rzetelności jest też wzór Gulliksena, Rulona, Guttmana
b) Według Choynowskiego ocenia się zgodność pozycji gdy części porównywanych jest tyle co pozycji
4. Metody oparte na analizie właściwości statystycznych pozycji testowych
Choynowski mówi o zgodności wewnętrznej, gdy w grę wchodzi analiza związków między pytaniami i całym testem.
5. metody oparte na (bezpośredniej) analizie związku pozycji testowych z ogólnym wynikiem testu
Miarą rzetelności jest albo wynik uogólnionego wzoru Spearmana-Browna lub Gulliksena
6. Grupa metod oparta na badaniu stopnia zgodności sędziów kompetentnych oceniających odpowiedzi testowe
Mieści się tu ocena konsensyjności (obiektywności) testu (według Choynowskiego). Gdy oceniają pozycję 2 osoby rzetelność mierzy się wartością współczynnika r-Pearsona, gdy wiele osób - współczynnikiem
W-Kendalla.