Etap rozwoju grupy |
Charakterystyka |
|
Podejście do zadania |
Działania doradcy |
FORMOWANIE |
- jednostki, każda stara się być potrzebna - określenia celów grupy - wysoki stopień niepokoju - członkowie wywierają na sobie pierwsze wrażenia - określają wzorce zachowań - przydzielają poszczególnym osobom role - uwaga grupy skoncentrowana na strukturze grupy oraz rolach jej poszczególnych członków - starają się określić, jakie są zachowania interpersonalne akceptowane są w grupie |
Testowanie i zależność
Orientacja na zadania |
- testowanie sytuacji i zadania - członkowie starają się określić zadanie i sposób podejścia do niego |
Styl kierujący: - wyznaczanie celów i ról - szczegółowe instrukcje - nadzorowanie zadań - umożliwienie otwartej rozmowy na temat wartości, celów, zadań i przywództwa |
ŚCIERANIE |
- konflikt wewnątrzgrupowy - opór - napięcia - podejrzliwość - brak jedności w grupie - wrogość wobec przywódcy i wobec siebie - wyrażanie własnych opinii - pojawiają się różnice zdań oraz konflikty - początki myślenia zespołowego |
Konflikt wewnątrzgrupowy |
|
Styl prowadzący: - objaśnianie celów - kierowanie realizacją zadań - pomoc w wypracowaniu mechanizmów funkcjonowania w trudnych sytuacjach - upewnienie się, że konflikty rozwiązywane są w sposób konstruktywny |
NORMOWANIE |
- członkowie grupy zaczynają akceptować się nawzajem - tworzą się normy grupowe - unikanie konfliktów - pojawiają się normy grupy - wsparcie i współpraca - poczucie tożsamości - formalność |
Rozwój spójności grupy |
|
Styl wspierający: - podejmowanie decyzji wraz z pracownikami - aktywne słuchanie - wsparcie - koordynacja prac grupy Organizowanie grupy tak, aby była produktywna |
DZIAŁANIE |
- przyjmowanie ról, które pozwolą im zakończyć zadanie - normalna praca gr. jako zespołu - praca efektywna, osiąganie celów - częste kontakty interpersonalne, także poza zajęciami - zaufanie - wsparcie - grupa osiąga dojrzałość - jest w pełni efektywna
|
Funkcjonalne dopasowanie ról |
|
Styl delegujący: - zarządzanie zadaniami przez grupę - grupa odpowiada za realizację zadania - szacowanie, czy grupa może zapewnić możliwość dostosowania się do zmian |
SEPARACJA |
- grupa rozstaje się |
|
|
- podsumowanie i ocena wykonanych zadań |
Zalety pracy zespołowej:
- pozwala na rozważanie treści zadania z wielu różnych punktów widzenia, ponieważ członkowie grupy różnią się doświadczeniem i wiedzą
- daje możliwość wypracowania większej liczby wariantowych rozwiązań i dostarcza większej ilości informacji pozwalających lepiej ocenić optymalne możliwości rozwiązania problemu
- współudział większej liczby osób w rozwiązaniu problemu przyczynia się do lepszego zrozumienia podjętej decyzji oraz jej głębszej akceptacji
- wysiłek grupowy jest zawsze większy od sumy indywidualnych wysiłków członków tej samej grupy kiedy członkowie grupy pracują w obecności innych osób, każdy z nich doświadcza tzw. efektu społecznej obecności. Zjawisko to polega na podświadomym podnoszeniu poziomu aktywności, który skutkuje lepszą jakością i wydajnością pracy
- grupowe analizowanie problemów sprzyja trafności i pewności podejmowanych decyzji
Ujemne strony pracy zespołowej:
- osoba o silnych predyspozycjach do dominacji lub po prostu uparta może utrudniać paraliżować pracę grupy, namawiając innych do wyrażania własnych poglądów
- niektórzy członkowie grupy mogą być pasywni i w ograniczonym zakresie angażować się we wspólną pracę, (powody: obawa przed śmiesznością lub lęk przed ewentualnymi sankcjami z powodu wygłaszania opinii odmiennych od opinii innych członków grupy, którzy posiadają wyższy status, wyczekiwanie na efekty pracy innych)
- czasami zdarza się, że grupa działa powierzchownie i pośpiesznie koncentruje się na wybranych aspektach problemu
- członkowie grupy mogą bardziej koncentrować się na swoich subiektywnych opiniach i starać się za wszelką cenę udowodnić ich słuszność nie dbać o obiektywną ocenę zagadnień
Etap rozwoju grupy |
Charakterystyka |
Podejście do zadania |
Działania doradcy |
FORMOWANIE |
- niepokój - testowanie sytuacji i zadania - członkowie spotykają się, bo mają cel |
- niski poziom zaufania - sztuczne uczucia - nieufność - unikanie konfliktów - akceptacja wszystkiego |
- nie wolno dominować, narzucać swojego zdania - wzajemne poznanie grupy - pomaganie - zmniejszanie niepokoju - wsparcie - autorytet - atmosfera zaufania |
ŚCIERANIE |
- atmosfera konfliktu - emocjonalny opór wobec wymagań i prowadzącego - bunt - wszystko rodzi napięcie - kłótnie - podział na podgrupy |
- otwarta różnica zdań - komunikowanie emocji |
- nie wolno przyśpieszać pracy w grupie - należy rozwiązać istniejący konflikt - podanie ogólnych wskazówek |
NORMOWANIE |
- kształtuje się spójność grupy - pojawiają się normy - otwarta wymiana poglądów - wzajemne wsparcie - współpraca z grupą - poczucie tożsamości |
- rozwój |
- określenie zasad pracy grupowej - wyjaśnienie oczekiwań - pytanie o to jak wg grupy powinna wyglądać współpraca, jakich metod chcieliby użyć - uczenie się umiejętności interpersonalnych i komunikacyjnych - zachęcanie do wyrażania niepewności, obaw, odczuć - unikanie złości i obaw o brak kompetencji - pomaganie słuchaczom w odkrywaniu własnych wzorców obronnych |
DZIAŁANIE |
- problemy interpersonalne zostały rozwiązane - przyjęte funkcje okazały się elastyczne, a przy tym praktyczne - pojawiają się próby zakończenia zadania |
- konstruktywna praca grupy - wysoki poziom zaufania - otwarte porozumiewanie się - szczerość - podejmowanie trudnych tematów - brak tematów tabu - rozwiązanie problemu - wzajemna pomoc także poza grupą, w rzeczywistości codziennej |
- angażowanie całej grupy - motywowanie - kontynuowanie modelowania dobrych zachowań - wspieranie, zachęcanie do przenoszenia wiedzy z zajęć do praktyki - pomaganie we wprowadzaniu zmian we własnym zachowaniu |
SEPARACJA |
- rozstanie się jest wyraźnym sygnałem zakończenia pracy i doznania satysfakcji |
- podsumowanie - prowadzący utrwala to, czego się grupa nauczyła |
- odsyłanie do źródeł - utrwalanie zmian - ewaluacja, ocena zajęć |