Definicje prawidłowego tonusu
Napięcie mięśniowe spoczynkowe-stan napiecia mieśni w mięśniach rozluźnionych. Każdy ruch zaczyna sie od pewnego wyjściowego napięcia mm., a zatem prawidlowy jego rozklad jest koniecznym warunkiem sprawnego wykonywania ruchów, zarówno dowolnych jak I mimiwolnych (Konturek)
Tonus powinien być optymalny na tyle wysoki aby zapobiec upadkowi przeciwko sile grawitacji, ale na tyle mały aby pozwalał na ruch przeciw sile grawitacji (Basmajian)
Napięcie mięśniowe jest dostosowującą się aktywnością reagującą na wiele różnorodnych pobudzen (Bobath)
Regulacja mm. odbywa się automatycznie
Placing-automatyczne dostosowanie napięcia do ułożenia ciała
Feed forward- system senso-motorycznego dostosowywania pozycji wyjściowej dla danej aktywności
Feed back-system korekcji blędu na podstawie informacji zwrotnej
Regulacja napięcia mięśniowego
Poziom rdzeniowy
Drogi pozapiramidowe
Drogi piramidowe
Rdzeniowe mechanizmy regulacji napięcia
Odruch na rozciąganie
Statyczny (toniczny) odruch rozciągania
Petla gamma
Odwrócony odruch na rozciaganie (receptory aparatu Golgiego)
Naprzemienne (reciprokalne) unerwienie (kom Renshawa)
Strukturalne zmiany mięśni na skutek dysfunkcji
Zmniejszenie elastyczności, długości mm.
Zmniejszenie ślizgu powięzi i włókienek
mm. względem siebie
Zmniejszenie ilosci sarkomerow
Zmniejszona aktywnosc jednostek motorycznych
Dysfunkcja w obrębie segmentu ruchowego jest jednym z elementów się na deficyt ruchowy pacjenta
Patologiczne wzorce ruchowe
Spontaniczna kompensacja
Zespół nieużywania
Patologiczny rozkład napięcia mm.
Zaburzenia sensoryki
Zaburzenia schematu ciała
Konsekwencje utrwalenia patologicznych wzorców ruchowych
Reorganizacja struktury mieśniowej
Zmiany warunkow biomechanicznych
Utrata szybkosci, płynnosci ruchu
Zmniejszenie bezpieczenstwa i komfortu
Zmniejszenie możliwosci adaptacyjnych (strategii ruchu)
Reakcje stowarzyszone
są to nieprawidłowe wzorce ruchowe, które uaktywniają się przy wysiłku przy próbach rozpoczęcia lub utrzymania danego ruchu
reakcje stowarzyszone są wynikiem zaburzonej kontroli hamowania - pobudzania i wyrażają się nieadekwatną do wywołującego bodźca odpowiedzią ruchową (patologiczny wzorzec ruchowy)
Ocena reakcji stowarzyszonych
I Łagodnie nasilone
nie upośledzają funkcjonowania związanego z pokonywaniem siły ciężkości
mogą dotyczyć jednego punktu kluczowego
obejmują dystalne części ciała
mogą pojawiać się w sytuacjach stresogennych
Ocena reakcji stowarzyszonych
II Średnio nasilone
upośledzają prawidłowy ruch przeciwko sile grawitacji
obejmują więcej niż jedną część ciała w kierunkach od dystalnego do proksymalnego lub odwrotnie
ograniczają umiejętność interakcji z podłożem
Ocena reakcji stowarzyszonych
III Bardzo nasilone
brak interakcji z podłożem
brak prawidłowego punktu kontroli
Wyznaczenie celu dysfunkcji narządu ruchu, np.:
-poprawa funkcji prowadząca do poprawy jakości ruchu
-zmniejszenie bólu
-profilaktyka powikłań (zwłaszcza przykurczy, odleżyn)
należy uwzględnić opinię pacjenta!
-Konieczne jest podejście wielospecjalistyczne
- Rola fizjoterapeuty jest rolą wiodącą
- Wczesne rozpoczęcie fizjoterapii jest niezbędne dla zapobiegania złych wzorców ruchowych
- Spontanicznej kompensacji
Fizjoterapia
Przygotowanie strukturalne
Odbudowa aktywności (ruch dowolny)
Prawidłowy alignment, kontrola postawy
Reedukacja funkcji
Utrwalenie nowych nawyków ruchowych (automatyzacja i partycypacja)
Przygotowanie strukturalne
Elongacja
Manualne poprzeczne do kierunku włókien rozciąganie
Stretching manualny i z wykorzystaniem ciężaru ciała pacjenta, stopniowa pionizacja,pozycje podporowe
Układanie pozycje terapeutyczne
Zastosowanie dodatkowych pomocy ortez twardych i miękkich, taśm (kinesio - taping)
Odbudowa funkcji mięśni
Trening siły i wytrzymałości
Trening kontroli motorycznej- dostosowania długosci mm.i skurczu do aktywności (statyka i dynamika)
Trening szybkości i płynności, koordynacji ruchu
Prawidlowe wzorce ruchowe i kontrola postawy
Prawidłowy alignment
Zintegrowanie aktywności proksymalnych i dystalnych
Adaptacja systemu nerwowego do coraz wyższych pozycji
Reedukacja zmian pozycji całego ciała w przestrzeni
Bilateralna, zintegrowana aktywność ciała
Reedukacja funkcji
Aktywny udział pacjenta w procesie reedukacji
Motywacja
Zwiększenie efektu pobudzającego zmiany neuroplastyczne
Automatyzacja i partycypacja
Trening na bieżni
Terapia 24 h
Wykorzystanie robotyki
Właczenie rodziny otoczenia w proces terapii
Praca domowa
Cele terapeutyczne
Zwiększenie poziomu funkcjonalności
Zwiększenie inter i intra mięśniowej koordynacji
Jeśli konieczne:
- zwiększanie zakresu ruchu
- wydłużanie łańcucha mm.
- zmniejszanie bólu
- wzmacnianie mm