psychologia 7


KONCEPCJA BEHAWIORYSTYCZNA

0x08 graphic
Przedstawiciele ( Watson, Skinner, Tolman, Pawłow)

  1. Środowisko a zachowanie.

Behawioryzm rozwija się dzięki eksperymentom Tolmana i Skinnera

„Poza wolnością i godnością.”

Tezy: Behawioryzmu

_ wyjaśnienie zachowania za pomocą czynników wewnętrznych do niczego nie prowadzi, a powoduje tylko zubożenia psychologii;

_ reakcje człowieka zależą od czynników zewnętrznych : „ S-R” (instytucje kulturalne, szkoła, rodzina, środki masowego przekazu), a nie od wewnętrznych (świadomość, popędy, cechy charakteru, postawy, „ego”);

-tzn. „świadome kierowanie swoim losem” jest iluzją;

-„S-R” szuka przyczyn w środowisku zewnętrznym, ale nie w osobowości (np. uczeń niszczy w szkole sprzęt, bije kolegów

- specjaliści powiedzą że to czynniki wewnętrzne, zaś behawioryzmu szuka przyczyn środowisku. Poznanie ucznia wykazało, że rodzice nagradzali agresywne zachowanie w szkole, zaś karali agresję w domu);

-zachowanie ludzkie człowieka: jest kształtowane przez otoczenie (środowisko jako zakład aktywny, jest sprawce, zaś człowiek jest tworem reaktywnym);

Behawioryści odrzucają koncepcję człowieka aktywnego, kierowanego przez wewnętrzne motywy i dążenia.

Na podstawie powyższych tez można skonstruować hipotezę: jeśli chcemy ukształtować „człowieka doskonałego” , to należy wpierw stworzyć „doskonałe środowisko”.

Zachowaniem człowieka można sterować przez wzmocnienia pozytywne(nagrody) i wzmocnienia negatywne(kary)

2. Sterowanie pozytywne

  1. Łatwiej jest wykryć - w jaki sposób człowiek kształtuje warunki życia(„ uczeń - szkoła”), niż jak te warunki kształtują człowieka(„szkoła- uczeń”).

  2. Działanie ludzi i zwierząt nie jest bezinteresowne (uczeń nie uczyłby się, gdyby nie dostawał za to ocen).

Zachowanie instrumentalne -narzędzie do osiągnięcia pewnych skutków,

Konsekwencją stosowania którego są: wzmocnienia pozytywne i negatywne.

Kąsekwencje zachowania instrumentalnego (sprawczego),które są ważne dla człowieka, które sterują jego działaniem nazywamy wzmocnieniem.

3.Funkcje wiedzy o człowieku:

Wiedza psychologiczna może pomóc w samopoznaniu, samorozwoju i samorealizacji.

Rodzaje wiedzy o zachowaniu człowieka.

Wiedza gorąca- wiedza pochodząca bezpośrednio z życia

( nie można tylko na niej się opierać, ponieważ składa się z trzech niepewnych, nieuzasadnionych płaszczyzn).

Wiedza zimna- badania przeprowadzone przez nauki społeczne:

ekonomia, socjologia, antropologia, psychologia

(pozwalają wyjaśnić reakcje człowieka i sterować nimi).

PSYCHOLOGIA-bada prawa zachowania człowieka oraz czynniki środowiskowe i osobowościowe, które nimi sterują.

PSYCHOLOGICZNA KONCEPCJA CZŁOWIEKA- to ogólny system teoretyczny, obejmujący twierdzenia o funkcjonowaniu osobowości, o roli środowiska, o przebiegu czynności ludzkich (np. myślenie)

TRZY KONCEPCJE CZŁOWIEKA

Poszczególne koncepcje są „portretami psychologicznymi „ posiadającymi :

1)charakter opisowy - „jak funkcjonuje człowiek?”

2)charakter projektujący - „jak człowieka zmieniać?”

Koncepcja behawiorystyczna(behawioryzm) - człowiek reaktywny

Koncepcja psychodynamiczna ( psychoanaliza)- człowiek niedoskonały

Koncepcja poznawcza(psychologia poznawcza) - człowiek samodzielny

Wzmocnienia pozytywne (rzeczy dobre dla człowieka) tzw. Nagrody- konsekwencje zachowań, które są pożądane i korzystne (pokarm, wynagrodzenie, awans, uznanie, przyjaźń, miłość).

Wzmocnienia negatywne (rzeczy złe dla człowieka) tzw. Kary-. konsekwencje zachowań, które są niepożądane i niekorzystne (zagrożenie, przymus, złe oceny, kary pieniężne, brak akceptacji przez grupę).

Dzięki systemowi nagród i kar człowiek może przystosować się do świata i uniknąć wielu zagrożeń.

Sterowanie pozytywne polega na pobudzeniu i zmianie zachowań za pomocą wzmocnień pozytywnych.

To samo wzmocnienie dla jednych może być nagrodą, dla innych karą.

Dobór właściwych wzmocnień pozytywnych jest warunkiem w manipulacji zachowań.

Najprostrze procesy wzmocnienia:

Błędy w sterowaniu pozytywnym:

3.STEROWANIE NEGATYWNE. MIT KARY.

Sterowanie negatywne polega na zmianie zachowania za pomocą wzmocnień negatywnych.

Charakterystyka „kary”:

*kara jest niepożądanym skutkiem działania:

-badania wykazały, że skuteczność sterowania negatywnego jest mniejsza niż skuteczność sterowania pozytywnego;

-łatwiej jest zmienić zachowanie instrumentalne przy pomocy nagrody niż przy pomocy kary;

*kara nie eliminuje zachowań aspołecznych, lecz je tłumi bądź zahamowuje na pewien czas;

*kara spełni swe zadanie jeśli zostanie włączona w całościowy program modyfikacji zachowania. Nie wystarczy karać: zawsze trzeba ludziom wskazać nowe drogi osiągnięcia wzmocnień pozytywnych.

4.NEGATYWNE SKUTKI KARANIA

a) jeśli tylko się karze, a nie nagradza działań pożądanych, może dojść do generalizacji hamowania( ludzie przyjmują postawę „aktywność mi się nie opłaca”, czyli hamuje nie tylko działania niepożądane, ale także te pozytywne);

b) wzmocnienia negatywne mogą wywołać zaburzenia emocjonalne ( lęk, agresja, gniew, unikanie);

  1. unikanie źródła karania - osób lub instytucji;

  2. negatywne wzorce zachowań (rodzice biją dziecko, a ono uczy się i ten sposób samo wymierza karę)

STEROWANIE NEGATYWNE( SKINNER - SUGESTIE)

  1. stosowanie kar nie jest uzasadnione z punktu widzenia etyki ( to nie ludzie są źli ale środowisko)

  2. aspołeczne zachowanie można usunąć przez odpowiednio ukształtowanie środowisko (likwidacja zagrożeń, rozwój kultury);

  3. stworzyć świat, gdzie dominuje nagroda.

4. „Poza wolnością i godnością człowieka

Skinner:

*Wolność

Koncepcja wolności - uwolnienie człowieka od wzorców negatywnych; zachowanie człowieka jest bardziej wolne, jeśli w środowisku jest mniej bodźców niepożądanych.

*Godność

Wiąże się z istnieniem w środowisku wzmocnień pozytywnych (uznanie i podziw).

Wolność i godność nie są stanami świadomości, ale cechami zachowania i środowiska

Kozielecki:

To nie człowiek jest wolny, ale świat w którym on działa; godność to nie stan umysłu, lecz opis otoczenia; człowiek behawiorystyczny żyje poza godnością i wolnością.

*Rubinsztein twierdził, że świat zewnętrzny działa na człowieka poprzez warunki wewnętrzne. Duży wpływ na działanie ma poziom aspiracji. Osiągnięcia nie zależą od warunków zewn., ale przede wszystkim od tego, co człowiek chce osiągnąć. Jeżeli ktoś kieruje się zasadą: „na to mni enie stać”- nie osiągnie sukcesów. Aby zaspokoić swoje oczekiwania, trzeba poznać otaczający świat - co się może zdarzyć, a co jest niemożliwe.

*Koncepcja Skinnera jest jednowymiarowa, bo nie ma miejsca tutaj na aktywność człowieka.

5.INŻYNIERIA BEHAWIORYSTYCZNA.TECHNOLOGIA ZACHOWAŃ (INŻYNIERIA POZYTYWNA)

Celem oddziaływania jest zmiana stanów wewnętrznych (poczucie winy, lęk), lecz modyfikacja realiów człowieka.

Techniki modyfikacji zachowań:

Terapia behawiorystyczna- oduczenie reakcji patologicznych i dewiacyjnych.

DESENSIBILIZACJA- metoda „uniewrażliwiania, odczulania”- skoro niepożądane reakcje powstały w wyniku nauki, to można ich się oduczyć poprzez:

-poznanie bodźców i sytuacji wywołujących lęk, agresję i wrogość;

-szukanie sytuacji neutralizujących o wartości nagradzające( zabawa , pożywienie);

-desensibilizacja- zestawienie bodźców lękowych z sytuacjami neutralizującymi (tzw. relaksacja)

TERAPIA AWERSYJNA- np. u alkoholików- podawanie wzmocnienia pozytywnego (alkohol) i wzmocnienia negatywnego ( środek farmakologiczny), co powoduje mdłości i wymioty. Po tej terapii człowiek na widok alkoholu lub jego zapachu odczuwa mdłości.

6.UTOPIA NAUKOWA

„Walden Two” Skinnera pozwala lepiej poznać i zrozumieć zasady oraz czynniki inżynierii behawiorystycznej: „ Walden Two” był społecznością 1000 osób Amerykanów

Zachowaniem człowieka można sterować poprzez stwarzanie sytuacji, które on lubi i usunięcie sytuacji, które są dla niego niekorzystne.

W takim systemie wychowania „dziecko w akwarium” wychowanek szybciej się rozwija- bez lęku i gniewu, zdobywa umiejętności współpracy.

Wyeliminowano tutaj elementy rywalizacji między ludźmi. Zabrakło natomiast: nauki historii i elementów kształcenia osobowości. Taki sposób kształcenia, czyni człowieka zależnym od innych, którzy układają sobie jakieś plany. W systemie tym dominuje zdecydowana, choć czasem ukryta, manipulacja człowiekiem.

7.PORTRET JEDNOWYMIAROWY

Największym osiągnięciem behawiorystów jest poznanie- w jaki sposób środowisko wpływa na człowieka. Odrzucają oni pojęcie człowieka autonomicznego, zaś karze przypisują mały wpływ na ludzkie zachowanie. Stworzyli mechaniczny odraz ludzkiego zachowania. Człowiek jest istotą reaktywną, popychaną do działania pod naciskiem sterowania pozytywnego lub negatywnego

8.OBAWA PRZED MANIPULACJĄ

a)Behawiorystyczne metody zdobyły popularność w resocjalizacji młodzieży, alkoholików, narkomanów, a także w leczeniu leków,

b)Inżynieria behawiorystyczna wkroczyła do szkół w postaci nauczania programowego. Zwiększa ona skuteczność uczenia się na zasadzie : pytanie (S), reakcja®, wzmocnienie(W).

c)„S-R-W” jkao system nie uczy jednak samodzielności i umiejętnośći rozwiązywania problemów.

d)Inżynieria behawiorystyczna stwarza także możliwość manipulacji człowiekiem ( człowieka to układ reaktywny, którym można dowolnie sterować).

Behawioryzm modyfikuje zewnętrzne zachowania człowieka, ale nie jego kształt osobowości, poznanie, czy też motywacje.

Koncepcja behawiorystyczna i zasady inżynierii pozytywnej nie umiały odpowiedzieć na wszystkie pytania o zachowanie człowieka i jego osobowość, dlatego też powstały nowe koncepcje.

Szukasz gotowej pracy ?

To pewna droga do poważnych kłopotów.

Plagiat jest przestępstwem !

Nie ryzykuj ! Nie warto !

Powierz swoje sprawy profesjonalistom.

0x01 graphic



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Psychologia wykład 1 Stres i radzenie sobie z nim zjazd B
Psycholgia wychowawcza W2
Broń Psychotroniczna
Psychologia katastrof
Metody i cele badawcze w psychologii
Wstęp do psychopatologii zaburzenia osobowosci materiały
02metody badawcze psychologii spolecznej2id 4074 ppt
ustawa o zawodzie psychologa
Psychologia rozwojowa 1
Praca psychoterapeutyczna z DDA wykład SWPS
Medyczne i psychologiczne skutki aktów terroru
Psychologiczne Podstawy Edukacji 1
Psychoneuroimmunologia 2

więcej podobnych podstron