1. Składowe zapotrzebowania mocy cieplnej budynku
Zapotrzebowanie na moc cieplną do centralnego ogrzewania wyznaczane jest na podstawie obliczonego w projekcie szczytowego zapotrzebowania na moc instalacji wewnętrznych ogrzewanych obiektów, określonego w tzw. warunkach obliczeniowych temperatury powietrza zewnętrznego.
Qc.o.śr - średnie w sezonie grzewczym zapotrzebowanie na moc cieplną do centralnego ogrzewania [kW],
Qc.o.- maksymalne zapotrzebowanie na moc cieplną do centralnego ogrzewania [kW],
φ - wspólczynnik obciążenia równy:
ti - obliczeniowa temperatura pomieszczeń ogrzewanych
teśr - średnia temp. powietrza zewnętrznego w danej strefie klimatycznej
teo - obliczeniowa temp. powietrza zewnętrznego w danej strefie klimatycznej
Qc.o.a - sezonowe zużycie ciepła [kWh]
Qc.o.śr - średnie zapotrzebowanie na moc cieplną do c.o. [kW]
ds - średni czas trwania sezonu grzewczego w danej strefie klimatycznej [dni]
Wyznaczenie zapotrzebowania na moc cieplną i ciepło do podgrzewania powietrza w instalacjach wentylacyjnych i klimatyzacyjnych
W instalacjach wentylacyjnych odbiornikiem ciepła jest nagrzewnica powietrza wentylacyjnego. Moc cieplną potrzebną do podgrzania powietrza wentylacyjnego w instalacji bez recyrkulacji powietrza i bez odzyskiwania ciepła określa się z wzoru:
Qwmax - zapotrzebowanie na moc cieplną do podgrzania powietrza wentylacyjnego [kW],
mw- strumień masy powietrza wentylacyjnego (powietrza suchego) [kg/s],
hn - entalpia właściwa powietrza nawiewanego [kJ/kg],
he - entalpia właściwa powietrza zewnętrznego [kJ/kg].
Wyznaczenie zapotrzebowania na moc cieplną i ciepło do technologii
Dane na temat niezbędnych zapotrzebowań i parametrów czynnika w procesach technologicznych w przemyśle uzyskuje się od projektanta technologii procesu. Zapotrzebowanie to może być podane w jednostkach mocy cieplnej lub w strumieniach masy czynników technologicznych.
Wyznaczenie zapotrzebowania na moc cieplną i ciepło do przygotowania ciepłej wody
Zapotrzebowanie na ciepłą wodę w budynkach mieszkalnych wyznacza się na podstawie liczby mieszkańców. W budynkach o innym przeznaczeniu: użyteczności publicznej, usługowych, przemysłowych zapotrzebowanie na ciepłą wodę oblicza się na podstawie analizy dobowego zużycia, z uwzględnieniem jednoczesności występowania szczytowych zapotrzebowań do pokrycia poszczególnych rodzajów potrzeb.
2. Sposoby regulacji temperatury w pomieszczeniach ogrzewanych.
1. Regulacja wstępna - jest w zasadzie zbędna, gdy instalacja jest prawidłowo zaprojektowana i wykonana. Wówczas powierzchnie ogrzewalne grzejników odpowiadają rzeczywistym potrzebą cieplnym ogrzewanych pomieszczeń, a średnice przewodów zapewniają dopływ niezbędnego strumienia masy czynnika grzejnego. W przypadku wadliwego działania instalacji stosuje się korektę liczby zainstalowanych ogniw w grzejnikach lub przez ocieplenia i uszczelnienia przegród oraz otworów budowlanych. Regulacja przepływu czynnika grzejnego dokonywana jest za pomocą elementów dławiących (kryz) oraz zaworów regulacyjnych, termostatycznych.
2. Regulacja eksploatacyjna - jej zadaniem jest dostarczenie w każdej chwili do ogrzewanych pomieszczeń niezbędnej mocy cieplnej zapewniającej utrzymanie wymaganych warunków cieplnych.
a) regulacja jakościowa - regulacja temperatury odbywa się poprzez zmianę temperatury czynnika grzejnego przy stałym strumieniu jego masy.
b) regulacja ilościowa - polega na zmianie strumienia masy czynnika grzejnego dostarczanego do ogrzewanego pomieszczenia przy utrzymywaniu stałej temperatury wody zasilającej.
c)regulacja ilościowo-jakościowa - polega na równoczesnej zmianie zarówno temperatury jak i strumienia masy czynnika grzejnego dostarczanego do ogrzewanego pomieszczenia.
d) regulacja mieszana(kombinowana) - polega na równoczesnym stosowaniu regulacji ciągłej i przerywanej.
3.Klasyfikacja i zasady wymiarowania centralnych ogrzewań.
Klasyfikacja ze względu na:
temperaturę wody:
niskotemperaturowe(do 100oC)
średniotemperaturowe (100-115oC)
wysokotemperaturowe (powyżej 115oC)
połączenie z atmosferą:
otwarte
zamknięte
przyczyny wywołujące krążenie wody
grawitacyjne
pompowe
położenie głównego poziomu rozprowadzającego:
z dolnym rozdziałem
z górnym rozdziałem
system prowadzenia przewodów:
jednorurowe
dwururowe
4. Klasyfikacja i sposób funkcjonowania węzłów cieplnych
Węzeł cieplny stanowi zespół urządzeń oddzielających sieć cieplną (na zewnątrz obiektu budowlanego) od instalacji (stanowiącej wyposażenie i znajdującej się wewnątrz obiektu).
Zwykle stanowi także granicę administracyjną pomiędzy użytkownikiem sieci (najczęściej jest to firma dostarczająca czynnik grzejny tzw. ,,ciepło") i użytkownikiem (administratorem, właścicielem) budynku. Zadaniem węzła cieplnego jest dostarczenie za pośrednictwem czynnika grzejnego ciepła z sieci do odbiorcy.
Transformacja ciepła czynnika grzejnego na ciepło czynnika ogrzewającego przebiega w wymiennikach ciepła.
Wymiennikiem ciepła nazywamy urządzenie (zespół urządzeń) służące do przekazywania energii (za pośrednictwem wymiany ciepła) od ciała o temperaturze wyższej do ciała o temperaturze niższej. Praktycznym celem zastosowania wymienników ciepła może być ogrzanie lub ochłodzenie substancji do wymaganej temperatury.
Klasyfikacja węzłów cieplnych pod względem sposobu połączenia:
WĘZŁY CIEPLNE
węzły bezpośredniego połączenia
bez transformacji parametrów
z transformacją parametrów
węzły hydroelewatorowe
stacje zmniejszania pompowego
węzły wymiennikowe
Klasyfikacja węzłów cieplnych pod względem pełnionych funkcji:
WĘZŁY CIEPLNE
węzły centralnego ogrzewania
węzły centralnej ciepłej wody
węzły jednostopniowe
węzły dwustopniowe
węzły ciepła technologicznego
5. Klasyfikacja źródeł ciepła
- Ciepłownia konwencjonalna
- Elektrociepłownia konwencjonalna
- Ciepłownia jądrowa
- Elektrociepłownia konwencjonalna
- Kotłownia lokalna
- Źródło wtórne
- Źródło geologiczne (termalne)
- Ciepłownia przewoźna
Kotłownie pod względem rodzaju spalanego paliwa można sklasyfikować jako:
- kotłownie węglowe,
- kotłownie gazowe,
- kotłownie olejowe,
- kotłownie opalane drewnem,
- kotłownie opalane słomą,
- inne.
Kotłownie można podzielić pod wzg1ędem rodzaju wytwarzanego czynnika (nośnika ciepła). Są to
- kotłownie wodne,
- kotłownie parowe.
Także tu możliwe są układy mieszane (parowo-wodne). Kotłownie wodne w zależności od temperatury wytwarzanego nośnika ciepła dzielą się na:
- kotłownie wodne niskotemperaturowe (o temperaturze czynnika do 100 oC),
- kotłownie wodne wysokotemperaturowe (o temperaturze czynnika powyżej 100 oC).
Zamiennie używa się nazw:
- kotłownia niskoparametrowa i niskotemperaturowa,
- wysokoparametrowa i wysokotemperaturowa.
Kotłownie parowe w zależności od ciśnienia wytwarzanej pary dzielą się na:
kotłownie parowe niskoprężne (o nadciśnieniu pary do 0,7 bar),
kotłownie parowe wysokoprężne (o nadciśnieniu pary powyżej 0,7 bar).
6. Klasyfikacja sieci cieplnych.
Ze względu na:
nośnik ciepła
wodne
parowe
inne
liczba przewodów
jednoprzewodowe
dwuprzewodowe
trzyprzewodowe
itd.
funkcje sieci
do c.o.
technologii
wentylacji
do c.w.
układ geometryczny
promieniowa
pierścieniowa
szachownicowa
system pajęczy
miejsce umieszczenia
podziemne
• kanałowe
nieprzełazowe (wysokość kanału<1,2m)
półprzełazowe (wys.kan. 1,2-1,9m)
przechodnie (wys.kan.>1,9m)
• bezkanałowe
- preizolowane (1.sieci systemu ślizgowego;2. izolacja trwale związana z rurą)
Przyłącze - odcinek sieci doprowadzającej czynnik do jednego węzła.
Sieć rozdzielcza - odcinek doprowadzający czynnik do kilku obiektów(węzłów)
Sieć magistralna - odcinek doprowadzający czynnik do kilku sieci rozdzielczych.
Sieć tranzytowa - odcinek sieci służący tylko do przesyłu czynnika.
10. Schemat kotłowni gazowej (olejowej) i zasada działania
11+12. Podstawowe wymagania budowlane i instalacyjne dla kotłowni gazowej(olejowej)
Wymagania budowlane:
pomieszczenie kotła
4m3 na 1kW mocy kotła jeżeli jest wyposażone jest w 1 drzwi zewnętrzne lub otwierane okna
2m3 na 1kW mocy kotła jeżeli wyposażone jest w 1 drzwi zewnętrzne i okno bez uszczelnień
w pomieszczeniu należy umieścić otwór w ścianie zewnętrznej lub kanał umożliwiający dopływ powietrza potrzebnego do spalania
wysokość pomieszczenia min. 2,2m, dopuszcza się 1,9m w pomieszczeniach mających poprawną wentylację
wlot powietrza zewnętrznego na wysokości 0,3m nad podłogą
przewód wentylacji wywiewnej wyprowadzony na dach lub przez ścianę zewnętrzną na wysokości 2,5m nad terenem, co najmniej 0,5m od okien i drzwi
podłoga musi być nie palna(dla olejowych nie nasiąkliwa i próg 3-4cm)
odległość kotła od łatwopalnych elementów budowlanych min. 0,6m
kotłów nie należy ustawiać
w miejscach ogólnodostępnych
w pomieszczeniach gdzie składowane są materiały łatwopalne
oświetlenie powinno być naturalne i sztuczne
drzwi i luki powinny otwierać się zgodnie z kierunkiem drogi ewakuacji i być samozamykające się, bez zamkowe, łatwe do otwarcia, o szerokości min. 0,9m
pomieszczenie kotłowni powinno stanowić oddzieloną strefę pożarową
odporność ogniowa
ściany i strop 60 minut(w budynkach wysokościowych-120minut)
drzwi i okna - 30 minut(w budynkach wysokościowych-60minut)
wymagania dotyczące odprowadzania spalin
prawidłowe odprowadzenie spalin
zapewnienie określonego ciągu kominowego
wymiary przewodów kominowych dostosowane do rodzaju, wielkości i mocy kotła
dla urządzeń o ciągu naturalnym podciśnienie w kominie min.1Pa, max. 15Pa
wewnętrzna powierzchnia przewodów odprowadzających spaliny powinna być odporna na ich destrukcyjne oddziaływanie
odporność ogniowa przewodów min.60 minut
Wymagania instalacyjne:
Gaz płynny
a) lokalizacja zbiorników
zbiorniki naziemne
zbiorniki podziemne pokryte warstwą ziemi min.0,5m
zbiorniki zagłębione lub obsypane ziemią
b) odległość przegrody ogniowej od zbiornika min.1m
c) zbiorniki wolnostojące powinny być ogrodzone
d) zbiorniki nie powinny być lokalizowane na terenach podmokłych, zagłębieniach, w pobliżu rowów, studzienek
i wpustów kanalizacyjnych
e) zabrania się lokalizacji zbiorników
jeden nad drugim
pod okapami dachowymi
pod przewodami elektrycznymi
f) przewody z gazem płynnym oddalone od przewodów elektrycznych i urządzeń iskrzących min.0,1m
g) zabrania się przewodzenia przewodów z gazem płynnym w pomieszczeniach w których posadzka znajduje się poniżej poziomu terenu
Olej
magazyn oleju
-stanowi wydzieloną strefę pożarową
odporność ogniowa
ściany i stropy 240minut
okna i drzwi 120minut
c) wentylacja (2-4 wymiany powietrza na godzinę).
13. Czynniki klimatu zewnętrznego.
temperatura i wilgotność powietrza
prędkość wiatru
nasłonecznienie
ciśnienie atmosferyczne
ad.a)
- temperatura powietrza zewnętrznego nie jest stała i wynika z położenia słońca lub absorbcji promieni słonecznych przy przechodzeniu przez atmosferę
- przy projektowaniu urządzeń klim. Para wodna zawarta w powietrzu odgrywa znaczną rolę. W zależności czy zawartość wody w powietrzu jest duża czy mała powietrze osusza się lub nawilża. Para wodna zakłóca prócz równowagi higrostatycznej(wodnej) narusza równowagę cieplną.
ad.b)
Wiatr wzmaga wymianę ciepła i powietrza między pomieszczeniem a otoczeniem zewnętrznym w wyniku wytwarzania ciśnienia na powierzchnię przegrody. Wpływ wiatru uwzględnia się przy obliczaniu infiltracji powietrza i projektowania aeracji.
ad.c)
Na wielkość nasłonecznienia ma wpływ: kąt padania promieni słonecznych; orientacja względem kierunków świata; pora roku; wielkość i rodzaj zanieczyszczeń(pył, dym) oraz zawartość pary wodnej w atmosferze
ad.d)
Wzniesienie nad poziomem morza wpływa na działanie wentylacji w wyniku rozrzedzenia powietrza. Przy wymiarowaniu wentylacji należy uwzględnić wzniesienie nad poziomem morza.
14. Czynniki mikroklimatu wewnętrznego, wymagania higieniczne i technologiczne.
temperatura.
Dla dobrego samopoczucia różnica temperatur na poziomie podłogi i poziomie głowy nie powinna być większa niż 2,5oC.
Optymalna temperatura zapewniająca dobre samopoczucie w zimie 20-22oC , w lecie 23-26oC (tolerancja±1oC).
wilgotność
Przy wilgotności względnej 40-70% różnicy wilgotności człowiek nie zauważa.
prędkość powietrza
Pewne prędkości powietrza w strefie przebywania ludzie w pomieszczeniu wentylowanym zawsze będą istniały i są pożądane z punktu widzenia dobrego samopoczucia ludzi.
Natomiast zbyt duża prędkość niezharmonizowana z temperaturą powietrza w strefie przebywania ludzi lub w jej części wywoła wrażenie przeciągu.
vr- dopuszczalna prędkość powietrza w strefie przebywania ludzi
ϑdop- dopuszczalna wielkość zdolności chłodzącej
Δtr- dopuszczalne wahania temperatury w strefie przebywania ludzi
temperatura powierzchni otaczających przegrody.
Temperatura powierzchni otaczających przegrody w większości przypadków jest niższa od temperatury skóry wobec czego ciało ludzkie oddaje ciepło również na drodze promieniowania. Promieniowanie to w zależności od temperatury powietrza w pomieszczeniu nie powinno przekraczać określonej wartości aby mogło być zapewnione dobre samopoczucie człowieka.
zanieczyszczenia powietrza
Zanieczyszczenie powietrza dzielimy na: gazy, pary, dymy, aerozole, mgły.
świeżość powietrza
Zalecane jest aby w sposób sztuczny możliwie jak najwierniej odtworzyć stan powietrza zewnętrznego wewnątrz.
wymagania technologiczne
Mikroklimat powinien być odpowiedni dla określonych procesów technologicznych.
15. Zasady organizacji rozdziału powietrza w pomieszczeniach.
Przez rozdział powietrza należy rozumieć takie rozmieszczenie i dobór nawiewników wywiewników, który zapewniłby równomierne rozprowadzenie obliczonej ilości powietrza w danym pomieszczeniu przy jednoczesnym zapewnieniu w strefie przebywania ludzi właściwego rozkładu pól temperatur, prędkości powietrza i koncentracji zanieczyszczeń.
Opracowanie koncepcji rozdziału powietrza jest skomplikowane, gdyż prawie każde pomieszczenie wymaga indywidualnego rozwiązania tego zagadnienia, zwłaszcza w budownictwie przemysłowym.
Pewne prędkości powietrza w strefie przebywania ludzi w pomieszczeniu wentylowanym zawsze będą istniały i są pożądane z punktu widzenia dobrego samopoczucia ludzi. Jednak zbyt duża prędkość powietrza w strefie przebywania ludzi lub jej części, będzie odczuwana jako przeciąg.
Temperatura i prędkość powietrza są najważniejszymi czynnikami decydującymi o dobrym samopoczuciu ludzi w pomieszczeniu wentylowanym. Z punktu widzenia techniki wentylacyjnej istnieje jednak zasadnicza różnica między tymi dwoma parametrami.
Temperatura powietrza może być regulowana za pomocą urządzeń automatycznej regulacji, natomiast prędkość ruchu powietrza w strefie przebywania ludzi nie może być regulowana. Dlatego też bardzo ważne jest już w trakcie projektowania urządzenia wentylacyjnego ustalenie, jakie prędkości ruchu powietrza mogą występować w strefie przebywania ludzi.
Na prawidłowe usytuowanie wylotów nawiewnych i wywiewnych wywiera wpływ szereg czynników takich, jak kształt pomieszczenia, jego wymiary, przeznaczenie, wykończenie architektoniczne, ilość powietrza wentylacyjnego, różnica temperatur między powietrzem nawiewanym a powietrzem w pomieszczeniu, prędkość wypływu powietrza itp. Każde pomieszczenie będzie wymagało innego rozwiązania i na tym właśnie polega trudność rozdziału powietrza wentylacyjnego.
Zasadniczo rozróżnia się trzy sposoby przepływu powietrza w pomieszczeniu, a mianowicie:
z góry na dół
z dołu do góry
z góry do góry
Optymalny kierunek przepływu powietrza w pomieszczeniu przemysłowym - nawiew od strefy najmniej zanieczyszczonej a wywiew ze strefy o największej koncentracji zanieczyszczeń, przede wszystkim gazami i parami.