Marcin Mielczewski - (Mielcowski/ Milczewski/ Milszewski/ Mylszewski/ Mylzewski/ Milchowski/ Myltzewsky/ Milchewsky) -
Dyrygent i kompozytor polski, miejsce i data ur. nieznane; zmarł w Warszawie w 1651 roku. Od ok. 1639r. był członkiem kapeli królewskiej króla Władysława IV w Warszawie. Od 1644/45 do śmierci pełnił funkcję kapelmistrza królewicza Karola Ferdynanda Wazy, bp płockiego i wrocławskiego. Otrzymał tytuł Caroli Ferdinandi Cappellae Magister obok tytułu Musicus Sacrae Regiae Maiestatis. Twórczość Mielczewskiego jest niejednolita i reprezentuje styl wczesnego baroku w Polsce; z charakterystyczną dla niego techniką koncertującą zarówno w instrumentalnych canzonach, utworach wokalno-instrumentalnych o niewielkiej obsadzie, jak i monumentalnych utworach wielochórowych, budowanych na zasadzie solo-tutti.
W jego twórczości instrumentalnej zaznacza się przetwarzanie elementów muzyki popularnej (np. motyw mazurkowy). Msze i motety utrzymane są w stylu a cappella (z towarzyszeniem basso continuo ). Utwory Mielczewskiego wykonywano ówcześnie w wielu krajach np. : we Francji, w krajach niemieckich, na Słowacji, na Ukrainie i w Rosji. Kompozycje: Koncert „Deus in nomine tuo” ukazał się w zbiorze koncertów kościelnych J. Havemanna „Erster Theil Geistlicher Concerten' (Jena 1659); drukowany był również jego kanon podwójny w unisonie („Cribrum musicum” M. Scacchiego, Wenecja 1643). Ważniejsze dzieła Marcina Mielczewskiego to 7 canzon na 2 lub 3 instrumenty; koncerty wokalno-instrumentalne (np. „Deus in nomine tuo”, „Veni Domine”, „Audite et admiramini', „Benedictio et claritas”, „Anima mea”, „Triumphalis dies”, „Vesperae Dominicales”); msze np. : „O Gloriosa Domina”, „Cerviensiana”, „Triumphalis”, „Sancta Anna”, motet a cappella „Gaude Dei Genitrix”.
Utwory złożone z ordinarium i prioprium missae, czyli cykle missae plenariae: „Missa de BMV [Missa Rorate caeli]”, „Missa de Immaculata Conceptione BMV [Missa Salve Sancta Parens]”, „Missa de S. Joanne [Missa In medio Ecclesiae]”, „ Missa de SS. Eucharistae Sacramento [Missa Cibavit eos]”, „Missa Requiem [Missa di Morto]”. Wszystkie cykle zostały skomponowane na głosy męskie. Należy jeszcze wspomnieć, że w serii „Monumenta Musicae in Polonia” ukazało się zbiorowe wydanie dzieł artysty.
Marcin Mielczewski był najlepiej znanym w Europie kompozytorem polskim tego czasu. Po śmierci cała jego twórczość stała się własnością Karola Ferdynanda. Należy pamiętać, iż Mielczewski po raz pierwszy w muzyce polskiej wprowadził formę mszy w stylu koncertującym.
BARTŁOMIEJ PĘKIEL - (Peckel/ Pechel/ Pekel/ Pekell/ Pekiel) -
polski kompozytor, kapelmistrz i organista. Data i miejsce narodzenia nieznane, zmarł ok. 1670 r. Źródła archiwalne z 1637 r. podają, że Pękiel był wówczas organistą kapeli królewskiej w Warszawie. Następnie pełnił tam funkcję wicekapelmistrza (od co najmniej 1641 r.). Podróżował z kapelą towarzyszącą dworowi do np.: Wilna, do Częstochowy i Gdańska. W 1643 r. ukazały się jego 3 kanony w „Xenia Apollinea”, dodatku muzycznym do „Cribum musicum”. W IV 1649 r. został następcą M. Scacchiego, przy czym tytuł kapelmistrza królewskiego pojawił się przy jego nazwisku dopiero od 1653 r. Z powodu najazdu szwedzkiego w 1655 r. działalność kapeli ustała, a Pękiel został przydzielony królowej dla jej bezpieczeństwa. Po śmierci F. Liliusa (1657 r.), Pękiel objął stanowisko kapelmistrza kapeli katedralnej na Wawelu, na którym pozostał do śmierci. Był pierwszym Polakiem spośród dotychczasowych dyrygentów tej kapeli, ufundowanej przez księdza kanonika A. Szypowskiego i bp M. Szyszkowskiego. W Krakowie Pękiel zetknął się z rorantystami, a głównie z ich prepozytem X. M. A. Miskiewiczem, kopistą wielu jego dzieł.
Bartłomiej Pękiel zalicza się do nielicznych kompozytorów polskich XVII w., którzy odznaczali się bogatą twórczością. Nie jest ona jednolita stylistycznie. Obok dzieł, w których stosowana jest ówczesna technika koncertująca, spotykamy utwory konserwatywne w stylu a cappella. Jego polifonia odznacza się doskonałością techniczną i dojrzałością harmoniczną. Kompozycje: „Audite mortales”, utwór oratoryjny, którego treścią jest sąd ostateczny; msze dwuchórowe z orkiestrą m. in. „Missa concertata ~La Lombardesca~” lub tylko z organami msze 6- i 4-głosowe z basso continuo oraz msze a cappella i części mszalne; motety, 2 kolędy łacińskie; 3 kanony.
Najwyższy poziom artystyczny osiągnął Pękiel w utworach „Audite mortales”, „Missa pulcherrima” i „Missa brevis” (obie na chór męski)
BARTŁOMIEJ PĘKIEL - (Peckel/ Pechel/ Pekel/ Pekell/ Pekiel) -
polski kompozytor, kapelmistrz i organista. Data i miejsce narodzenia nieznane, zmarł ok. 1670 r. Źródła archiwalne z 1637 r. podają, że Pękiel był wówczas organistą kapeli królewskiej w Warszawie. Następnie pełnił tam funkcję wicekapelmistrza (od co najmniej 1641 r.). Podróżował z kapelą towarzyszącą dworowi do np.: Wilna, do Częstochowy i Gdańska. W 1643 r. ukazały się jego 3 kanony w „Xenia Apollinea”, dodatku muzycznym do „Cribum musicum”. W IV 1649 r. został następcą M. Scacchiego, przy czym tytuł kapelmistrza królewskiego pojawił się przy jego nazwisku dopiero od 1653 r. Z powodu najazdu szwedzkiego w 1655 r. działalność kapeli ustała, a Pękiel został przydzielony królowej dla jej bezpieczeństwa. Po śmierci F. Liliusa (1657 r.), Pękiel objął stanowisko kapelmistrza kapeli katedralnej na Wawelu, na którym pozostał do śmierci. Był pierwszym Polakiem spośród dotychczasowych dyrygentów tej kapeli, ufundowanej przez księdza kanonika A. Szypowskiego i bp M. Szyszkowskiego. W Krakowie Pękiel zetknął się z rorantystami, a głównie z ich prepozytem X. M. A. Miskiewiczem, kopistą wielu jego dzieł.
Bartłomiej Pękiel zalicza się do nielicznych kompozytorów polskich XVII w., którzy odznaczali się bogatą twórczością. Nie jest ona jednolita stylistycznie. Obok dzieł, w których stosowana jest ówczesna technika koncertująca, spotykamy utwory konserwatywne w stylu a cappella. Jego polifonia odznacza się doskonałością techniczną i dojrzałością harmoniczną. Kompozycje: „Audite mortales”, utwór oratoryjny, którego treścią jest sąd ostateczny; msze dwuchórowe z orkiestrą m. in. „Missa concertata ~La Lombardesca~” lub tylko z organami msze 6- i 4-głosowe z basso continuo oraz msze a cappella i części mszalne; motety, 2 kolędy łacińskie; 3 kanony.
Najwyższy poziom artystyczny osiągnął Pękiel w utworach „Audite mortales”, „Missa pulcherrima” i „Missa brevis” (obie na chór męski), W niektórych mszach i częściach mszalnych (2 Patrem) posłużył się melodiami pieśni polskich, w szczególności