Numer ćwiczenia:
8 |
Temat ćwiczenia:
Badanie równowag fazowych
|
Data wykonania doświadczenia: 07.04.09r. |
|
|
Data oddania sprawozdania: 21.04.09r. |
Grupa: C2 |
Imię i nazwisko: Katarzyna Sarnek
|
Nazwisko sprawdzającego:
|
Uwagi: |
Ocena:
|
1. Cel doświadczenia:
Celem przeprowadzonego doświadczenia było zbadanie równowag fazowych w układach zawierających trzy ciecze o ograniczonej wzajemnej mieszalności.
2. Przebieg doświadczenia:
Wykonanie:
● Do probówek z doszlifowanymi korkami odmierzono odpowiednie objętości wody i toluenu, a następnie dodawano alkohol etylowy z biurety do momentu zaniku granicy faz między cieczami.
● Do probówek z doszlifowanymi korkami odmierzono odpowiednie objętości alkoholu n-butylowego i benzylowego, a następnie dodawano wodę z biurety do momentu powstania układu dwufazowego.
3. Zestawienie wyników:
Nr probówki |
Vwody [cm3] |
Vtoluenu [cm3] |
Valkoholu etyowego [cm3] |
1 |
0,5 |
5,5 |
4,40 |
2 |
1,0 |
5,0 |
6,60 |
3 |
2,0 |
4,0 |
9,70 |
4 |
3,0 |
3,0 |
10,90 |
5 |
4,0 |
2,0 |
11,70 |
6 |
5,0 |
1,0 |
9,55 |
7 |
5,5 |
0,5 |
8,20 |
● T=293K
● p=1013hPa
● ρ wody = 0,998 g/cm3
● ρ toluenu = 0,862 g/cm3
● ρ etanolu = 0,786 g/cm3
Nr probówki |
Valkoholu butylowego [cm3] |
Valkoholu benzylowego [cm3] |
Vwody [cm3] |
1 |
5,0 |
0 |
0,95 |
2 |
4,0 |
1,0 |
0,80 |
3 |
3,0 |
2,0 |
0,65 |
4 |
2,0 |
3,0 |
0,55 |
5 |
0 |
5,0 |
0,45 |
● T=293K
● p=1013hPa
● ρ n-butanolu = 0,806 g/cm3
● ρ alkoholu benzylowego = 1,04 g/cm3
● ρ wody = 0,998 g/cm3
4.Opracowanie wyników:
Skład procentowy (% wagowe) każdej mieszaniny
Skorzystano ze wzorów:
Układ: woda - toluen - etanol |
T = 293 K, p = 1013 hPa |
||||||
Nr mieszaniny |
mwody [g] |
mtoluenu [g] |
metanou [g] |
|
%wody |
%toluenu |
%etanolu |
1. |
0,50 |
4,74 |
3,46 |
8,70 |
5,74 |
54,50 |
39,76 |
2. |
1,00 |
4,31 |
5,19 |
10,50 |
9,51 |
41,06 |
49,43 |
3. |
2,00 |
3,45 |
7,62 |
13,07 |
15,27 |
26,38 |
58,34 |
4. |
2,99 |
2,59 |
8,57 |
14,15 |
21,16 |
18,28 |
60,56 |
5. |
3,99 |
1,72 |
9,20 |
14,91 |
26,77 |
11,56 |
61,67 |
6. |
4,99 |
0,86 |
7,51 |
13,36 |
37,36 |
6,45 |
56,19 |
7. |
5,49 |
0,43 |
6,45 |
12,37 |
44,39 |
3,49 |
52,12 |
gdzie pi - procent wagowy i-tego składnika mieszaniny;
mi - masa i-tego składnika mieszaniny;
m - masa mieszaniny;
Vi - objętość i-tego składnika mieszaniny;
ρi - gęstość i-tego składnika mieszaniny.
Wyniki obliczeń zebrano w tabalach.
Układ: n-butanol - alkohol benzylowy - woda |
T = 293 K, p = 1013 hPa |
||||||
Nr. mieszaniny |
mn-butanolu [g] |
malkoholu benzylowego [g] |
mwody [g] |
|
%butanolu |
%alkoholu benzylowego |
%wody |
1. |
4,03 |
0,00 |
1,25 |
5,28 |
80,95 |
0,00 |
19,05 |
2. |
3,22 |
1,04 |
0,95 |
5,21 |
63,69 |
20,54 |
15,77 |
3. |
2,42 |
2,08 |
0,85 |
5,35 |
46,98 |
40,41 |
12,60 |
4. |
1,61 |
3,12 |
0,75 |
5,48 |
30,53 |
59,08 |
10,39 |
5. |
0,00 |
5,20 |
0,60 |
5,80 |
0,00 |
92,05 |
7,95 |
Następnie wykreślono w trójkątach Gibasa krzywe równowag fazowych ciecz - ciecz dla badanych układów trójskładnikowych. Wykresy dołączono do sprawozdania.
Wysokość trójkąta wynosi 13 cm natomiast pozostałe odległości, wyrażone w cm zebrano w tabelach poniżej.
Układ: woda - toluen - etanol (T = 20ºC, p = 1013hPa) |
||||
Numer probówki |
wysokość h [cm] |
woda [cm] |
toluen [cm] |
etanol [cm] |
1 |
13 |
0,7 |
7,1 |
5,2 |
2 |
|
1,2 |
5,3 |
6,4 |
3 |
|
2,0 |
3,4 |
7,6 |
4 |
|
2,8 |
2,4 |
7,9 |
5 |
|
3,5 |
1,5 |
8,0 |
6 |
|
4,9 |
0,8 |
7,3 |
7 |
|
5,8 |
0,5 |
6,8 |
Układ: n-butanol - alkohol benzylowy - woda (T = 20ºC, p = 1013hPa) |
||||
Numer probówki |
wysokość h [cm] |
butanol [cm] |
alkohol benzylowy [cm] |
woda [cm] |
1 |
13 |
10,5 |
0,0 |
2,5 |
2 |
|
8,3 |
2,7 |
2,1 |
3 |
|
6,1 |
5,3 |
1,6 |
4 |
|
4,0 |
7,7 |
1,4 |
5 |
|
0,0 |
12,0 |
1,0 |
5. Dyskusja wyników:
W wyniku przeprowadzonego doświadczenia sporządzono krzywe równowag fazowych w trójkątach Gibbsa dla badanych układów. Otrzymane krzywe dla obydwu badanych układów są zgodne z danymi literaturowymi. W pierwszym układzie: woda - toluen - etanol, woda i toluen tworzą dwie osobne fazy ciekłe, jednak dodawanie do takiego dwufazowego układu porcji etanolu, powoduje stopniowe zwiększanie wzajemnej rozpuszczalności tych cieczy, a w końcu zanik granicy faz. Taki wynik jest spowodowany tym, iż alkohol etylowy dobrze miesza się zarówno z wodą jak i z toluenem
W drugim układzie: butanol - alkohol benzylowy- woda początkowo mamy do czynienia z układem jednofazowym, natomiast po dodaniu już niewielkich ilości wody wytwarza się dwufazowy układ. Powodem pojawienia się drugiej fazy jest mała rozpuszczalność alkoholu benzylowego wodzie. Również w przypadku butanolu rozpuszczalność nie jest duża. Tą różną rozpuszczalność obu związków w wodzie obserwujemy na wykresie fazowym w postaci krzywej fazowej, która przyjmuje esowaty kształt. Dodawanie kolejnych porcji wody powoduje, że w pewnym momencie butanol jeszcze jest rozpuszczalny w wodzie, natomiast alkohol benzylowy już rozpuszczalny nie jest i zaczyna wytwarzać osobną fazę.
Wykonane wykresy fazowe mogą być obarczone pewnymi błedami związanymi z problemem jednoznacznego określenia (zwłaszcza w przypadku drugiego układu), dokładnego momentu pojawienia się drugiej fazy.