40. Móżdżek

Sadowski 298-303, Traczyk od 176

STREFA ŚRODKOWA

Znajdują się tu (podobnie jak w strefie pośredniej) reprezentacje poszczególnych części ciała. Konkretnie mięśnie karku, barków, tułowia i bliższych (proksymalnych) odcinków kończyn.

STREFA POŚREDNIA

Reprezentacje mięśni części dystalnych rąk i stóp. Do dwóch pierwszych obszarów (środkowa i pośrednia) dochodzi informacja z obwodu, czyli z receptorów w odpowiednich mięśniach oraz z kory ruchowej (tj. z kory reprezentacji tych mięśni) -> Móżdżek wysyła impulsy do ośrodków ruchowych poszczególnych mięśni, również zgodnie ze wspomnianą organizacją schematu ciała.

STREFA BOCZNA

W przeciwieństwie do dwóch pierwszych, nie wykazuje topograficznej organizacji. Dwie poprzednie strefy kontrolują przebieg aktualnie wykonywanych ruchów. Ta strefa kontroluje natomiast ruchy planowane lub zamierzone, czyli wysyła impulsy przed zainicjowaniem ruchu.

W obrębie móżdżku wyróżnia się KORĘ i JĄDRA MÓŻDŻKU

KORA pełni funkcje aferentne - przyjmuje informacje z obwodu i innych ośrodków o ruchach aktualnych i zamierzonych.

JĄDRA MÓŻDŻKU są systemem eferentnym - wychodzą stąd impulsy do ośrodków ruchowych korygujących ruchy zależnie od bieżącej sytuacji

Zbudowana (kora) z 3 warstw:

K. Purkinjego są neuronami eferentnymi, ich aksony tworzą synapsy typu hamującego. Dendryty k. Purkinjego tworzą rozgałęzienia w warstwie drobinowej kory móżdżku. Do dendrytów tych dochodzą aksony komórek ziarnistych i tworzą z nimi synapsy pobudzające. Kilka komórek ziarnistych uczestniczy w pobudzeniu jednej komórki Purkinjego, co znaczy, że połączenia te są typu konwergencyjnego.

POŁĄCZENIA MÓŻDŻKU

Móżdżek jest połączony z pniem mózgu za pomocą 3 par konarów móżdżku:

Przez te konary przebiegają liczne drogi nerwowe do- i od móżdżkowe. Móżdżek otrzymuje informacje o:

Duża część informacji dochodzących do móżdżku pochodzi z receptorów w narządzie ruchu, a więc z wrzecion mięśniowych, ścięgien, więzadeł i torebek stawowych. Docierają też impulsy z receptorów dotyku w skórze rąk i stóp. Móżdżek jest też informowany o rozkładzie pobudzenia motoneuronów α w ośrodkach ruchowych rdzenia kręgowego.

Drogi rdzeniowo-móżdżkowe

Impulsy z rdzenia kręgowego, które dochodzą do móżdżku bezpośrednio, są realizowane przez drogi rdzeniowo-móżdżkowe ( tylną oraz przednią).

Tylna zaczyna się w zgrubieniach istoty szarej (słupy Clarke'a). Do słupów Clarke'a dochodzą odgałęzienia aksonów tych samych neuronów czuciowych, które przewodzą impulsy czucia głębokiego z proprioreceptorów mięśni, ścięgien, stawów i więzadeł.

Aksony komórek słupów Clarke'a biegną następnie w obrębie drogi rdzeniowo-móżdżkowej tylnej i docierają do móżdżku przez konary móżdżku tylne.

Droga R-M przednia (Gowersa) zaczyna się w części pośredniej istoty szarej rdzenia kręgowego, czyli między rogiem tylnym i przednim. Komórki dające jej początek otrzymują informacje przede wszystkim o stanie pobudzenia ośrodków ruchowych. Droga R-M przednia dociera do obu półkul móżdżku przez konary móżdżku przednie.

Drogi korowo-móżdżkowe

Informacje z kory mózgu osiągają móżdżek pośrednio - przez jądra mostu , jądra siatkowate i jądro oliwkowe dolne. Informacja te pochodzi głównie z okolicy ruchowej (pole 4) i z okolicy przedruchowej (pole 6) -> jest przekazywana do odpowiednich jąder włóknami korowo-mostowymi i drogami korowo-siatkową i korowo-oliwkową. Móżdżek otrzymuje też impulsy z drogi wzrokowej oraz z mięśni poruszających gbałką oczną.

W jądrach mostu i jądrach siatkowatych znajdują się neurony, których aksony (zwane włóknami kiciastymi) dochodzą do kory móżdżku.

Neurony znajdujące się w jądrze oliwkowym dolnym wysyłają do kory móżdżku włókna pnące .