Wykład 9 - prawo gospodarcze 09.12.2011r.

Organy, które rozstrzygają kwestie związane z prawami o charakterze antymonopolowym właśnie zaniedbują analizę rynku i zaniedbują wyznaczenie rynku właściwego. Od tego w jaki sposób wyznaczymy ten rynek właściwy(relewantny) zależy rozstrzygnięcie sprawy, bo upraszczając, im węższy zakres ma rynek właściwy, tym prawdopodobieństwo naruszenia zakazów jest mniejsze. Odnosimy badany stan faktyczny do rynku właściwego.
Jest on w każdym przypadku relatywizowany przez pojęcie rynku właściwego. Konkurencja, mechanizm konkurencji nie podlega ochronie w ogóle tylko podlega ochronie w określonej przestrzeni gospodarczej wyznaczonej przez pojęcia rynku właściwego.

Zasada zakazu porozumień ograniczających konkurencję, przyjęta w ramach ustawy.

Ten rozdział ustawy, wprowadzający zakaz porozumień ograniczających konkurencję jest zawarty w dziale zakaz praktyk ograniczających konkurencję. Już ta systematyk ustawy nakazuje traktować pojęcie praktyk ograniczających konkurencję jako pojęcie, składające się z dwóch rodzajów praktyk:

Ten zakaz praktyk nadużywania jest zakazem obejmującym te dwa stany faktyczne, czyli praktyki kolegialne i jednostkowe. Ów zakaz praktyk ograniczających konkurencje jest niejednolity, w przypadku porozumień ograniczających konkurencję ten zakaz ma względny charakter, w przy nadużywaniu pozycji dominującej jest to zakaz bezwzględny,. Względność wprowadza wyjątki od zakazu, w świetle tego rozwiązania prawnego, na gruncie ustawy niektóre porozumienia ograniczające konkurencję nie są objęte ustawowym zakazem porozumień ograniczających konkurencję mimo spełniania przesłanek art 6 ustawy. Ten względny charakter zakazu porozumień ograniczających konkurencję dopuszcza wyjątki od tego zakazu co niewątpliwie jest elementem relatywizującym zakaz i racjonalizującym rozwiązania prawne w zakresie dopuszczalności tychże porozumień mimo ich anty-konkurencyjnego charakteru. Ów charakter jest tutaj nieznaczny i dlatego kierując się względami rozsądku, ustawodawca dopuścił do obrotu prawnego jako legalne czynności zawieranie porozumień, które zostały uznane za legalne. W pierwszym przypadku wyłączenie ma to charakter wyłączenia ustawowego, a gruncie ustawy wskazano określone rodzaje porozumień, które mimo anty-konkurencyjnego charakteru zostały wyłączone spod zakazu art 6 ustawy. Art 7 przewiduje dwa rodzaje porozumień podlegających wyłączeniu ustawowemu:

Te dwa porozumienia został wyłączone spod zakazu z art 6 ustawy.

Prawodawca nam wyraźnie w dalszych przepisach wskazuje, że jednakże mimo bagatelnego charakteru porozumień, niektóre porozumienia cenowe, kontyngentowe etc nie zostały wyłączone spod zakazu z art 6. Ten rodzaj porozumień nie został w sposób totalny wyłączony spod reguł konkurencji i w związku z tym musimy w tym zakresie mieć na uwadze, o jaki rodzaj porozumień chodzi.

Drugim wyjątkiem od tego zakazu z art 6 jest wyjątek określony art 8 ustawy, wyłączający określone porozumienia ze względu na korzyści jakie przynoszą zawierane porozumienia mimo anty-konkurencyjnego charakteru.

W ramach art 8 wymienia się rodzaje porozumień, które muszą spełniać określone przesłanki, np. przyczyniając się do polepszenia produkcji, postępu technicznego, nie nakładają ograniczeń niezbędnych do osiągnięcia tych celów etc.

Istota tego wyłączenia mająca charakter wyłączenia gruntowego polega na tym, że ustawa przewiduje delegacje udzieloną rządowi, który może wydać rozporządzanie wyłączające wskazane porozumienia spod zakazu art6.

W tym przypadku to Rząd musi wykazać aktywność i wskazać rodzaje porozumień, które zostają w wyniku owego rozporządzenia są wyłączone spod zakazu z art6. Rząd wydała taki blok rozporządzeń, które przewidują tzw. wyłączenia grupowe, po pierwsze porozumienie kooperacyjne, wertykalne, o transferze technologii, kooperacji ubezpieczeniowej, dystrybucji samochodów. W tym rozporządzeniu określa się warunki, klauzule czarne i klauzule białe, okres obowiązywania wyłączenia.

Wyłączenia indywidualne - prezes UOKIK wydawał decyzję o nie stwierdzeniu praktyki ograniczającej konkurencje. W istocie, było to porozumienie dopuszczone, zalegalizowane w przypadku, kiedy nie zostało objęte rozporządzeniami rządu a spełniało przesłanki wydania takiego wyjątku, wyłączenia spod zakazu i wobec tego przedsiębiorca, który zawarł porozumienie, mógł zwrócić się do prezesa UOKIK z takim rodzajem roszczenia i prezes mógł potwierdzając ten stan faktyczny wydać decyzję potwierdzającą istnienie bezpośredniego wyłączenia indywidualnego.

Sam charakter zakazu porozumień ograniczających konkurencję, to należy podkreślić, że jest to zakaz mający charakter zakazu ex lege, co oznacza, że porozumienia, które odpowiadając stanom faktycznym porozumień określonych w ustawie, są zakazane z mocy prawa i zarazem nielegalne od momentu ich powstania. Ten zakaz nie jest zakazem, który jest wynikiem decyzji prezesa UOKIK, wynika on z ustawy bezpośrednio, a prezes urzędu potwierdza tylko stan faktyczny naruszenia ustawy. Charakter tego zakazu można zidentyfikować, gdy zidentyfikujemy owe porozumienia. Należy wyjaśnić samo pojęcie porozumień.

Porozumienie - istota sprowadza się do koordynacji zachowań jego uczestników, zachowań uzgodnionych, bo w wyniku tej koordynacji następuje zachowania się, które kwalifikujemy jako zachowania jednego uczestnika, podmiotu gospodarującego.

Ustawia o OKIK porozumienia redukuje do 3 stanów faktycznych:

Jeśli chodzi o zakaz porozumień, to należy wyraźnie podkreślić, że zakaz ten obejmuje wszelkiego rodzaju porozumienia, których celem lub skutkiem jest wyeliminowanie w inny sposób konkurencji. Zakazane są porozumienia, których celem jest ograniczenie konkurencji, mimo że celu tego nie osiągnęły, jak również porozumienia, których celem nie było ograniczenie konkurencji, ale cel taki faktycznie został osiągnięty. Istotą tego zakazu jest to, że obejmuje on nie tylko rzeczywiste porozumienia, ale również porozumienia, które potencjalnie, intencjonalnie stanowią ograniczenie konkurencji.

Organy orzekające w tym zakresie potrafią wyprowadzić określone wnioski co do tego, jakie były intencje uczestników porozumienia.

Należy zakaz porozumień ograniczających konkurencję uwzględniając zastrzeżenia dotyczące wyłączeń traktować jako zakaz o charakterze ogólnym i zakaz, który może być zastosowany w określonych przypadkach mianowicie w przypadkach porozumień, których katalog, został określony w art 6 ustawy. Ustawa nie definiuje porozumień zakazanych, czyli tych, które ograniczają, eliminują konkurencję. Ustawa odwołuje się do przykładowych porozumień.

Otwarty katalog porozumień, rodzaje porozumień, które są identyfikowane jako porozumienia w różnych zakresie zakłócające mechanizm konkurencji. Mogą w danym przypadku eliminować, w innym ograniczać, a w innym naruszać konkurencję. Wśród katalogu tego należy zwrócić uwagę na najbardziej istotne, mocne porozumienia