Tektonika - to nauka o wew. budowie skorupy ziemskiej

i ruchach jej poszczególnych części. Jest to nauka zajmująca

się budową tektoniczną i jej przyczynami.

Warstwa - to skała osadowa występująca na danym obszarze

ograniczona dwoma równoległymi powierzchniami. Mamy 2

linie (jedna to bieg warstwy, a druga to w którą stronę jest

pochylona czyli upad warstwy).

Monoklina - to warstwy różnowiekowe nachylone w jednym

kierunku.

Faud - to zaburzenie skał fałdowanych mające charakter

złożonego z części wypukłej (antyklina) i części wklęsłej

(synklina).

Antyklina - geologicznie wypukła część fałdu, której wnętrze

zbudowane jest ze skał starszych, na zewnątrz zaś występują

skały coraz młodsze.

Synklina - wklęsła część fałdu - w jądrze synkliny znajdują się

warstwy najmłodsze, a na zewnątrz najstarsze.

Syklinorium - ciąg fałdów składających się z synklin i oddzielających

je wąskich antyklin, tworzących razem strukturę wklęsłą.

Antyklinorium - grupa fałdów wyniesiona wyżej niż sąsiadujące

grupy (wzniesienie tektoniczne). Silnie sfałdowana pokrywa skalna,

przemieszczona względem swojego pierwotnego położenia

i nasunięta na inne skały.

Niecka - w geologii jest to łagodna synklina, o dużej powierzchni;

w znaczeniu geomorfologicznym (rzeźba terenu) - niewielkie podłużne

obniżenie terenu, powstałe na skutek przemian górnej warstwy skorupy

ziemskiej. Odznacza się łagodnym profilem poprzecznym.

Powstają wskutek spełzywania i spłukiwania materiału skalnego.

Linie intersekcyjne - wyznaczają granice geologiczne, które są

wynikiem przecięcia utworów geologicznych z powierzchnią

terenu. Obraz intersekcyjny to obraz widziany w rzucie pionowym,

zależy od kształtu powierzchni terenu, czyli od jego rzeźby i od

położenia warstw czyli tektoniki.

W terenie równinnym:

- warstwy poziome ( brak granic) - warstwy pochylone, pionowe

(granice ich są zgodne z biegiem warstw)

W terenie urzeźbionym: - warstwy poziome (granice ich są równe do

poziomic) - warstwy pionowe (granice ich są zgodne z biegiem warstw,

niezależnie od rzeźby terenu - warstwy nachylone (granice ich

wybiegają w kierunku ich upadu w obniżeniach terenu, a cofają

się w kierunku przeciwnym upadowi na wzniesieniach.

Historię ziemi badamy różnymi metodami:

1. Litologiczną, polegającą na badaniu litologicznym (tzn. skład

mineralny, struktura, tekstura)

2. Stratygraficzna - polegająca na badaniu następstwa warstw w

danym przekroju.

3. Diastroficzną (procesy powodujące mechaniczne przekształcenie

skorupy ziemskiej) polegające na badaniu wzajemnych relacji między

skałami, badaniu deformacji warstw i niezgodnego zalegania różnych

formacji oraz następstwa czasowego tych zjawisk.

4. Morfologiczne - opiera się na badaniu rzeźby terenu na podstawie

której możemy wnioskować o przeszłości historycznej.

5. Paleontologiczną - na podstawie badania wiekowego następstwa

zespołów fauny i flory.

Przy określaniu wieku zjawisk geologicznych stosuje się następującą

zasadę : dane zjawisko jest młodsze od najmłodszej warstwy, która

mu ulega, a starsze od najstarszej nieobjętej tym zjawiskiem.

Określenie wieku bezwzględnego - największe znaczenie mają metody

Izotowpowe, które opierają się na zjawisku promieniotwórcznym

niektórych pierwiastków.

Metody syderalne - za pomocą których określa się wiek do kilkunastu

tysięcy lat.

Metody sedymentologiczne - które pozwalają na określenie w sposób

szacunkowy czas tworzenia się osadów. Aby określić w jakim czasie

powstał dany zespół osadów, można się odnieść do współczesnego tempa

sedymentacji,

Facja - postać, wykształcenie skały, facja odzwierciedla warunki

powstania skały.

Odpowiedniki facjalne - skały (osady), które powstały w tym samym czasie,

natomiast różnią się sposobem wykształcenia (facją).

Przekrój geologiczny - jest to graficzne odtworzenie budowy geologicznej

danego obszaru (regionu) w dowolnej płaszczyźnie pionowej.

Układ warstw określony jest krawędziami przecięcia się ich granic z

płaszczyzną przekroju.

Profil morfologiczny - jest to pionowe ukształtowanie powierzchni tereniu

przedstawione wzdłuż linii przekroju.