ZARZĄDZANIE LOGISTYCZNE ZAPASAMI.

1.Podstawy zarządzania logistycznego zapasami w przeds. mogą służyć wyrównaniu skutków czasowo ilościowych w przepływach dóbr. Poziom zapasu może być ograniczony do pewnego poziomu. Wówczas to będzie utrzymywana stała synchronizacja wejścia i wyjścia w systemie logistycznym. Podstawowe decyzje w zarządzaniu zapasami :

*ustalenie wielkości zamówienia lub partii produkcyjnej w danym czasie,

*ustalenie momentu zamówienia,

*ustalenie momentu wyprodukowania,

*ustalenie w jakich proporcjach asortymentowych utrzymywać zapasy a w jakich produkować ściśle na zamówienie,

*ustalenie tych pozycji zapasów asortymentowych, które wymagają szczególnej uwagi,

*zabezpieczenie się przed zmianami kosztów poszczególnych pozycji zapasów.

2.Czynniki kształtujące poziom zapasów :

a.różnice w strumieniach dopływu i odpływu produktów,

b.zakłócenia (zjawiska losowe) występujące po stronie dopływów i odpływów,

c.czynnik o charakterze ekonomicznym :

*spowodowane przez niższe ceny zakupu w przypadku większej dostawy (rabat ilościowy),

*wysokość kosztu utrzymania zapasów (wysokość stopy procentowej od kredytów finansujących majątek obrotowy),

d. wpływ kalendarza na działalność gospodarczą (zjawisko sezonowości),

e.zjawisko koniunkturalne np.w przeds.liczy się zwrost cen,przeds. robi zapas spekulacyjny i vice versa,

f.czynnik psychologiczny-zagrożenie niedoborem o charakterze strategicznym (katastrofy, wojny),

g.postęp techniczny, innowacje o charakterze materiałooszczędnym. W przypadku spadku zużycia jednostki zmniejsza się ogólny poziom zapasów. Możliwość występowania zapasów zbędnych (zapasy zbędne występują w sytuacji gdy innowacje nie są wprowadzane w sposób planowy),

h.skala produkcji, w zależności od tego jaki występuje typ produkcji :

*produkcja masowa i wielkoseryjna to wielkość zapasu przypadającego na wielkość produkcji jest niższa,

*produkcja jednostkowa, poziom zapasu utrzymuje się na większym poziomie, ponieważ uruchomienie zlecenia wymaga użycia większej ilości zapasu,

i.czynnik związany z postępem organizacyjnym, z informatyzacją-realizacja zapasów wymaga odpowiednich sposobów, metod obliczeń, wpływania na obniżenie poziomu zapasów,

j.czynnik związany z trwałością produktów (im mniej trwały tym krótszy okres przechowywania zapasów),

k.warunki magazynowania mają wpływ gdy są one zbyt małe,niskie do potrzeb to wszystko wpływa na obniżenie poziomu zapasów,

l.podział rodzaju zapasów.

*zapasy materiałowe-na wielkość ma wpływ znaczenie gospodarcze, do jakiej grupy będą należały zgodnie z klasyfikacją BAC, związane z charakterystyką popytu, zużycie,

*zapasy produkcji nie zakończonej- długość cyklu produkcyjnego to zapasy większe, sposobu narastania kosztów w cyklu produkcyjnym np. narastanie w czasie,

*zapasy wyrobów gotowych i towarów-o poziomie zapasu decyduje przyjęty poziom obsługi klientów, jeżeli poziom rośnie to zapas też rośnie, niepewność popytu, dystrybucja.

3.Podział zapasów :

a.z punktu widzenia prawidłowości gospodarczej :

*zapasy uzasadnione gospodarczo,

*zapasy nieuzasadnione gospodarczo :

-nadmierne (przekraczające potrzeby),

-zbędne (wynikające z błędu planowania),

b.podział ze względu na stosunek do bieżącego zapotrzebowania :

-zapasy bezpieczeństwa,

-zapasy sezonowe,

-zapasy koniunkturalne,

c.podział ze względu na role położenia w sterowaniu przepływu dóbr :

-zapasy sterujące wielkością zamówienia,

-zapasy sterujące terminem zamówienia,

-zapasy minimalne.

Zapasy mierzy się wg stanów. Mierzy się je w :

*jednostkach naturalnych,

*w jednostkach czasu (na jaki okres starczy zapas),

*w wyrażeniu wartościowym (pieniądz).

Wzór na zapas przeciętny

Z=Z1+Z2+Zn/n

Z=1/2Z1+Z2+Zn-y+1/2Zn

4.Wskaźniki rotacji. Klasyczne modele sterowania zapasami.

a.model poziomu-tj. model poziomu zapasu ponownego zamawiania. Model charakteryzuję się tym, że występują tu 2 parametry sterowania :

*poziom zapasu sterujący momentem zamawiania,

*wielkość dostawy.

Występują tu w różnych momentach czasowych zamówienia a wielkość ich jest stała. System ten posiada niedogodność taką, że zamówienia następują w różnych momentach czasowych. Konieczne jest szczegółowe pilnowanie tych terminów. Parametr sterowania ustala się w sposób analityczny :

ROP=Yt*R+k*Vt√R

zapas bezpieczeństwa

Zapas bezpieczeństwa liczony metodą statystyczną.

*Yt-zapotrzebowanie dobowe,

*R-okres realizacji,

*k-taka wielkość, która wynika ze statystyki, jest to wielkość wynikająca z dopuszczenia ryzyka braku zapasów (tablice dystrybuanty rozkładu normalnego),

*Vt-prognoza średniego błędu produkcji, ustalona na podstawie odchylenie standardowego.

b.model cylku-polityka cyklu ponownego zamawiania charakteryzuję się występowaniem 2 parametrów :

*zapas sterujący wielkością zamówienia,

*cyklu zamówienia.

Charakteryzuję się tym, że zamówienie następuje w stałych odstępach czasu zgodnie z cyklem zamawiania a wielkością zamówienia jest zmienna. Jest łatwy i wygodny w stosowaniu.

Wilekość dostawy=Zapas max-Zapas faktyczny

Zapas max=Yt*(R+C)+k*Vt√R+C

Cykl zamównienia

L opt.=P/D opt.

zapotrzebowanie roczne na materiał

Przy optymalizacji wielkości dostawy mamy do czynienia z trzema grupami kosztów (ale przy optymalizacji bierzemy tylko 2 grupy) :

*koszty utrzymania zapasów,

*koszty tworzenia zapasów,

*koszty braku zapasów.

Klasyczny wzór na optymalną wielkość dostawy :

D opt.=√2ZKt/Ku

Ku=c*r Koszt tu zależy od wartości zapasu

Wartość zapasu=cena*stopa kosztu

Kc=Ku+Kt

koszt utrzymania

zapasów koszt tworzenia

zapasów

Kc(d)=Ku+Kt ⇒min.

Kc(d)=D/2*Ku+Z/D*Kt⇒min.

K′c(d)=Ku/2-Z/D*Kt

Koszt utrzymania zapasów składa się z następujących rodzajów składowych kosztów :

*koszty zamrożenia kapitału w zapasach (o charakterze finansowym),

*koszty magazynowania (utrzymania powierzchni(,

*koszty ubezpieczenia tego zapasu,

*koszty związane z ubytkami, ze starzeniem się zapasów.

Koszt tworzenia zapasów :

*koszty łączące się z kosztami zamrożenia, odbioru dostaw, lokowania zamówień,

*koszty transportu,

*koszty związane ze składowaniem zamówień u dostawcy (analizujemy na ile są to koszty stałe a na ile koszty zmienne).

OPTYMALNA WIELKOŚĆ DOSTAWY W WARUNKACH UPUSTÓW CENOWYCH.

Wielkość dostawy wpływa na wielkość ceny.

D opt. z upustem cenowym =D gr.

D graniczne-wielkość dostawy przy której otrzymujemy upust.

k=D opt./2*C*r+Z/D opt.*Kt+Z*C

Kt-koszt stały związany z jedn. dostawy

Kc Dgr.=D gr/2*C(1*d)r+Z/Dgr*Kt+Z*C(1*d)

K D opt. > Kc D gr.

D opt.=Dgr.

Kc D opt.< Kc

2.Sterowanie zapasami w warunkach ograniczonego kapitału obrotowego. W przedsiębiorstwie występuje sytuacja dysponowania ograniczonych środków pieniężnych służących sfinansowaniu zapasów.

Kc=Kt∑Zi/Di+r∑Di*Ci/2

koszty związane z

tworzeniem zapasów

Ka=∑Di*Ci/2

kapitał obrotowy

Zi-zapotrzebowanie,

Kt-koszt jednostkowy,

n-liczba asortymentów,

Di-wielkość dostawy

Di=√2*Kt*Z/C*(r+λ)

Poszukiwanie optimum warunkowego

L=Kt+∑Zi/Di+r∑Di*Ci/2+λ(∑Di*Ci/2*Ka)

dL/λDi ; dL/dλ

λ=ZKt*(∑√Zi*Ci/ZKa)-r

3.Metoda udziałowo - okresowa. Podstawowy wzór :

Ks/Ku≥∑(t-r)*Z

Z-zapotrzebowanie w podokresie,

Ks-koszty stałe związane z jednorazową dostawą,

Ku-koszty utrzymania jednej jednostki zapasu w rozpatrywanych okresach,

j-ostatni okres planowania,

r,t-indeksy okresów,

r-indeks okresu zamawiania,

t-indeks okresu zapotrzebowania popytu, który uwzględniony jest w zamówieniu.

4.Wielkość dostawy produktów a realizacja.

Modele optymalne-które likwidują ograniczenia metody klasycznej oparte są na rachunku kosztów nie uwzględniają elementów trudnych do wyrażenia w kosztach a ważnych z punktu widzenia logistycznego np.terminowość,elastyczność itp.Z tego powodu próbuje się wyjaśnić relacje wielkości dostawy i parametrów logistycznych.

Wpływ wielkości partii na koszty całkowite. W prawdzie koszty dodatkowe zależne od wielkości partii silnie wzrastają to jednak koszty jednostkowe wytworzenia wzrastają powoli. Dzieje się tak ze względu na niski udział kosztów zależnych od wielkości partii w kosztach całkowitych.

Koszty dodatkowe/Koszty całkowite⇒niski udział

czyli zmniejszenie partii wyrobów prowadzi do niższej wydajności.

Wzory :

1.Wzór na obliczenie kosztów całkowitych związanych ze zróżnicowaniem czasu przemieszczania.

TC=Pc*Slt*E(z)+Cc*Slt*E(-z)

TC-koszt calkowity,związany ze zróżnicowaniem czasu przemieszczania surowców,

Pc-koszt jednostkowy po zgłoszeniu zapotrzebowania,

Slt-odchylenie standardowe,

E(z)-liczba jednostek brakujących do zrealizowania zapotrzebowania,

Cc-koszt jednostkowy prze zgłoszeniem zapotrzebowania,

E(-z)-liczba jednostek dostarczonych zbyt szybko, przed zgłoszeniem zapotrzebowania.

2.Wzór na obliczenie całkowitych kosztów zapotrzebowania.

TCi=PiD+DS./Qi+I*Ci*Qi/2

TCi-koszt całkowity zapotrzebowania dla wielkości Qi,

Pi-cena jednostkowa wielkości Qi,

D-średni roczny popyt w jednostakch,

S-koszt zrealizowania zamówienia,

Qi-wielkość zaopatrzenia,dostawy w jednostkach,

I-roczny koszt przemieszczania dostawy,

Ci-koszt jednostkowy magazynowania,

3.Wielkość zamówienia.

Qi=√2*Di*Si/Ci(I+α)

Qi-wielkość zamówień dla pozycji asortymentowej i w jednostkach naturalnych,

Di-roczny popyt na zapas,

Si-koszty dostawy zapasu,

Ci-wartość zapasu,

(I+α)-koszty obsługi zapasów powiększone o stały współczynnik kosztów strat jako procent wartości zapasu,

4.Optymalny czas pomiędzy zamówieniami.

T=Q/D

5.Liczba zamówień realizowanych w ciągu roku.

N=D/Q

6.Limit poziomu zapasów.

∑Ci*(Qi)<L

7.Współczynnik obrotu magazynowego.

Ws=roczna sprzedaż zapsów/przeciętna lokata kapitału w zapasach

ZARZĄDANIE LOGISTYCZNE W SFERZE ZAOPATRZENIA.

1.Poziom obsługi dostaw. Zasilenie przedsiębiorstwa łączy się z usprawnieniem dostaw w łańcuchu zaopatrzeniowym. Na wybór dostawców ma wpływ:cena,jakość, poziom obsługi dostaw oferowany przez kontrahentów. Należy szukać optimum między wielkością kosztów a poziomem obsługi dostaw. Poziom obsługi dostaw obejmuje :

a.czas dostawy-czas dostawy obejmuje okres od momentu wystawienia zamówienia do momentu otrzymania dostawy. Składa się z 3 faz :

-przekazania zlecenia (przepływ informacji),

-realizacja-działania niezbędne do wydania dobra u dostawcy,

-właściwego transferu-przeniesienie towaru od dostawcy do odbiorcy

Fazy zależą od czynników rynkowych.

b. niezawodność dostaw tj. prawdopodobieństwo dotrzymania ustalonego terminu dostawy (czy firma jest słowna).Czynniki: niezawodność pracy.

c.gotowość dostaw-jest to wymiar ilościowy obsługi dostaw,mierzy się stopą procentową zamówionych produktów, które mogą być natychmiast wydane przy przyjęciu zlecenia. Mierzy się rozmiarem niedoboru. Wysoki stopień gotowości dostaw pociąga za sobą wysokie koszty (następuje zamrożenie kapitału).Poziom gotowości dostaw obok kosztów zależy od : wahań sezonowych popytu ;struktury nabywców ; organizacji ,formy rynku.

d.jakość dostawy-wyraża element jej dokładności tj. wydania pożądanych rodzajów ,ilości,stanu przesyłki. Miarą tej jakości dostawy jest częstotliwość reklamacji.

e.elastyczność dostawy-wyraża się w zdolności do reakcji na zmiany specyficznych wymagań odbiorców przy przekazywaniu zleceń w trakcie ich realizacji.

2.Koszty systemu logistycznego :

a.opłaty niezbędne do obsługi dostaw :

*koszty transferu produktów, informacji,

Procedura kwalifikacyjna obejmuje

a.dla materiałów grupy 1

-ocenę techniczną materiałów,

-ocenę ekonomiczno-handlową dostawcy,

-ocenę systemu zabezpieczenia dostawy,

b.grupa 2

-ocenę techniczną materiałów,

-ocene ekonomiczno-handlową dostwacy.

3.Cele systemów logistycznych zaopatrzenia. Nie chodzi tylko o rozpoznanie systemu marketingowego, ale rozeznanie się na rynku i wpływanie na niego instrumentami marketingowymi. Cele należy wiązać z efektywnością całego łańcucha systemu logistycznego (transportu ,magazynowania).Kształtowaniem i ochroną jakości zgodnie z zasadami jest just-in-time.

4.Rodzaje celów :

*zapewnienie pokrycia potrzeb (związane z systemem planowania produkcji, co w jakiej kolejności i kiedy będzie nam potrzebne),

*synchronizacja procesu technologicznego (rozplanowanie odpowiednio w czasie),

*zapewnienie zapasów (miejsca składowania, ile, jak długo, rozplanowanie stanowiska sterowania-logistyka operacyjna),

*ekonomiczne (redukcja zapasów, skrócenie cyklu obrotów zapasów, krótki termin reakcji na zaopatrzenie).

5.Instrumenty kształtowania rynku zaopatrzenia :

a.polityka kształtowania ilości zakupów. Rozwiązania polityki :

-kooporacja,

-analiza zrób lub kup,

-kształtowanie ilości terminów dostaw, możliwości zaopatrzenia,

b.polityka kształtowania jakości :

-badania cyklu życia wyrobów,

-standaryzacja i typizacja działań,

-poziom obsługi dostaw,

-gwarancja dostaw,

c.polityka cenowa :

-analiza uwarunkowań cenowych rynku,

-analiza elastyczności ceny,

-analiza zasad różnicowania cen,

-analiza czynników ubocznych,

-strategie cenowe,

d.polityka w zakresie doboru źródeł zapotrzebowania (selekcji) :

-zakupy pośrednie, bezpośrednie,

-polityka zakładająca zmiany źródeł zaopatrzenia,

e.polityka komunikacji z otoczeniem

-rozpoznanie rynku zaopatrzeniowego w sensie potencjalnych odbiorców-ustalenie relacji między odbiorcami i dostawcami.

6.Wybór strategii zaopatrzenia :

*przeprowadzenie analizy pozycji rynkowej przeds. (swobody i możliwości działania na rynkach zaopatrzenia),

*określenie zróżnicowania możliwości działania,

*analiza typu portfela w sferze zakupów.