4228


Jean-Luc Godard: ur. 1930 w Paryżu.

- Francuski reżyser i scenarzysta, twórca ponad 90 filmów. Przedstawiciel francuskiej Nowej Fali, jeden z jej najwybitniejszych przedstawicieli (zarówno w teorii, jak i praktyce). W swoich filmach poruszał tematy relacji damsko-męskich, wolności jednostki, możliwości buntu, wpływu mediów na życie ludzkie, komercjalizacji sztuki.

- Syn lekarza, wychowany w Lozannie w rodzinie protestanckiej. Studiował etnografię na Sorbonie gdzie należał do klubów filmowych, które stały się zaczynem ruchu, nazwanego potem Nową Falą.

- Krytyk, uczeń André Bazina, współzałożyciel i współpracownik „Cahiers du Cinema”, czasopisma krytyczno-filmowego, które zapoczątkowało w latach 50-tych odrodzenie nie tylko filmu francuskiego, ale i światowego. Pod koniec lat 50-tych napisał wraz z Truffautem i Claude'em Chabrolem manifest „kina autorskiego”, który sami autorzy manifestu nazywali „auteurism”, a znany stał się pod nazwą Nowa Fala. Jego główna teza brzmiała "każdy może być reżyserem". Według zasad manifestu Godard zrealizował swój debiutancki film, w którym było pełno trzęsących się kadrów, zbitek montażowych, czy wypowiedzi bohaterów prosto do kamery. Zabiegi formalne, takie jak kamera z ręki, plan oświetlony naturalnym światłem to dzisiaj nic nadzwyczajnego, w „Do utraty tchu” były rewolucją.

- W 1968 roku założył Grupę Dziga Wiertow. „Robić rewolucyjne filmy w stylu rewolucyjnym” - tak brzmiało wtedy hasło Godarda. W tym samym roku reżyser wdarł się na otwarcie festiwalu w Cannes, gdzie uniemożliwił podniesienie zasłony tak długo, dopóki notable kinematografii nie uznali racji rewolucji studenckiej Maja 68. Przez następnych klika lat Godard realizował filmy dla organizacji lewackich i zupełnie odciął się od komercyjnego nurtu kina. W latach 1968-1972 kręcił też filmy na zamówienie telewizji francuskiej, niemieckiej, włoskiej, angielskiej i czeskiej. Nie były one jednak emitowane, ponieważ uznano je za nieprzystępne dla widza telewizyjnego. W latach 70-tych założył spółkę SONIMAGE w Grenoble. Wyposażona w nowoczesną aparaturę elektroniczną i wideo umożliwiła mu eksperymenty nad filmową formą.

Filmy (wybór):

1960 Do utraty tchu

1961 Kobieta jest kobietą

1962 Żyć własnym życiem

1963 Pogarda

1964 Kobieta zamężna

1965 Szalony Piotruś

1965 Alphaville

1966 Męski-żeński: 15 scen z życia

1967 2 lub 3 rzeczy, które o niej wiem

1967 Weekend

1967 Chinka

1969 Miłość i gniew

1972 Wszystko w porządku

1975 Numer dwa

1980 Ratuj kto może (życie)

1982 Pasja

1983 Imię: Carmen

1985 Zdrowaś Mario

1985 Detektyw

1987 Aria

1990 Nowa Fala

1991 Niemcy, rok 90. Punkt zerowy

1996 Mozart na zawsze

2001 Pochwała miłości

2004 Nasza muzyka

2010 Film Socjalizm

Główne motywy i cechy twórczości: relacje damsko-męskie, w których kobieta często pełni funkcję przedmiotu; wolność jednostki, jej odrębność od reszty świata i możliwość buntu; wpływ mediów na życie ludzkie, które kontrolują; komercjalizacja sztuki i życia; reżyser jako pan i władca w filmie; zabiegi paradokumentalne; ważne kolory: czerwony i niebieski; kręcenie w naturalnych plenerach; nie trzymanie się żelaznych zasad montażowych; dystans do bohaterów, którzy służą do wyrażenia idei; oglądanie wydarzeń z perspektywy bohatera; epizodyczne fabuły z licznymi dygresjami; reżyser bywa narratorem wydarzeń; cytaty ze znanych dzieł i tytułów książek; łączenie ze sobą wielu różnych gatunków; pokazywanie życia takim, jakie jest; częsta improwizacja na planie.

Pojęcia: Nowa Fala; Cahiers du Cinema; paradokumentalizm; grupa Dziga Wiertow; reżyser-krytyk; film autorski; film-idea; reżyser jako pan i władca; kino-dyskurs; film brechtowski; technika kolażu; cytaty ze sztuki; dialog reżyser-widz; zespołowa praca nad filmem; technika wideo;

Ważne postaci:

Anna Karina: aktorka (1940), pierwsza żona Godarda. Naprawdę nazywała się Hanne Karen Blarke Bayer, z pochodzenia jest Dunką. Odrzuciła propozycję zagrania w Do utraty tchu, bo nie chciała grać w rozbieranej scenie. Zagrała łącznie w siedmiu filmach Godarda: Kobieta jest kobietą (za tę rolę otrzymała Srebrnego Niedźwiedzia na Berlinale), Żyć własnym życiem, Żołnierzyk, Amatorski gang, Szalony Piotruś, Alphaville, Made in U.S.A. Anna Karina jest także reżyserką, scenarzystką, piosenkarką. Jej najbardziej znanym filmem jest Żyć razem.

Anne Wiazemsky: aktorka (1947), druga żona Godarda. Z pochodzenia jest Niemką. Zagrała w filmach, których Godard był reżyserem, albo współreżyserem: Weekend, Chinka, Włodzimierz i Róża, Wszystko w porządku. Wiazemsky jest także pisarką.

Anne-Marie Mieville: reżyserka i scenarzystka (1945), trzecia żona Godarda. Pochodzi ze Szwajcarii. Jej współpraca z Godardem opierała się na tym, że była scenarzystką, współscenarzystką, bądź współreżyserką wielu jego filmów, do których należą: Numer dwa, Ratuj kto może (życie), Imię: Carmen, Detektyw, Tu i wszędzie, Jak leci?, Wolność i ojczyzna.

Jean-Paul Belmondo: aktor (1933). Pochodzi z Francji, kilkakrotnie współpracował z Godardem. Zagrał w trzech jego filmach: Do utraty tchu, Kobieta jest kobietą oraz Szalony Piotruś. Legenda francuskiego kina, wielki amant i charyzmatyczny człowiek, zagrał w ponad 80 filmach. W 1989 roku otrzymał nagrodę Cezar za rolę w filmie Podróż rozpieszczonego dziecka.

Raoul Coutard: operator (1924). Pochodzi z Francji. Wieloletni współpracownik Godarda, z którym zrealizował aż 16 filmów. Panowie współpracowali ze sobą aż do roku 1983. Odpowiadał za zdjęcia m.in. przy filmach: Do utraty tchu, Kobieta jest kobietą, Żyć własnym życiem, Pogarda (w którym zagrał również operatora kamery), Kobieta zamężna, Szalony Piotruś, Alphaville, 2 lub 3 rzeczy, które o niej wiem, Pasja, Imię: Carmen. W 1978 roku otrzymał nagrodę Cezar za zdjęcia do filmu Crabe-tambour.

Jean-Claude Brialy: aktor (1933-2007). U Godarda wystąpił w filmie Kobieta jest kobietą oraz dwóch produkcjach krótkometrażowych. Poza tym był reżyserem i scenarzystą.

Michel Legrand: kompozytor muzyki (1932). Skomponował muzykę do trzech filmów Godarda: Kobieta jest kobietą, Żyć własnym życiem i Amatorski gang. Laureat dwóch Oscarów i jednej nagrody BAFTA.

Jean-Pierre Leaud: aktor (1944). Wielokrotnie współpracował z Godardem, zagrał w ośmiu jego filmach, m.in.: Alphaville, Szalony Piotruś, Weekend, Chinka, Made in U.S.A. oraz Męski-żeński: 15 scen z życia, za którą to rolę otrzymał nagrodę Srebrny Niedźwiedź na Berlinale.

Jean-Pierre Gorin: reżyser i scenarzysta (1943). Współpracował z Godardem, będąc współreżyserem i współscenarzystą niektórych jego filmów, do których należą m.in.: Wszystko w porządku, Włodzimierz i Róża, Walki we Włoszech.

Nagrody (wybór):

- 1960 Srebrny Niedźwiedź na Berlinale: najlepszy reżyser: Do utraty tchu

- 1962 Nagroda specjalna Jury na MFF w Wenecji za film Żyć własnym życiem

- 1965 Złoty Niedźwiedź na Berlinale: najlepszy film: Alphaville

- 1966 Nagroda specjalna na Berlinale za film Męski-żeński: 15 scen z życia

- 1983 Złoty Lew na MFF w Wenecji: najlepszy film: Imię: Carmen

- 1985 Nagroda specjalna na Berlinale za film Zdrowaś Mario

- 2004 Nagroda specjalna FIPRESCI na MFF w San Sebastian za film Nasza muzyka

- 2010 Nagroda specjalna Stowarzyszenia Krytyków Filmowych z Los Angeles za film Film Socjalizm

Przykładowa literatura (wybór):

  1. Dembowski I., Godard nawrócony przewrotnie, „Kino” 1985, nr 7.

  2. Eberhardt K., Jean-Luc Godard, Warszawa 1970.

  3. Kluszczyński R., Jean-Luc Godard (w 13 obrazach) [w:] Mistrzowie kina europejskiego, red. K. Sobotka, Łódź 1996, s. 143 -165.

  4. Królikiewicz G., Godard. Sejsmograf, Korporacja Ha!art, 2010.

  5. Lubelski T., Nowa fala, Kraków 2000.

  6. Mazierska E., Pasja. Filmy Jean-Luc Godarda, Korporacja Ha!art, 2010.

  7. Morawski S., Na tropach godardyzmu, „Kino” 1971, nr 2.

  8. Mościcki P., Godard. Pasaże, Korporacja Ha!art, 2010.

  9. Płażewski J., Ofiara collage'u, „Kino” 1984, nr 3.

  10. Werner A., Dekada filmu, Warszawa 1997.



Wyszukiwarka