BADANIA DIAGNOSTYCZNE W ROZPOZNANIU I RÓŻNICOWANIU CH. NEREK:

kluczowe dla rozpoznania jest OGLĄDANIE

BADANIE FIZYKALNE:

ALE:

gdy pojawia się białkomocz to badamy w pozycji stojącej (po 2, 3 podskokach); jedną rękę kładziemy od przodu, a drugą rękę kładziemy od tyłu

Ⴎ ruchoma nerka (opadająca nerka) - podskakuje do góry i chowa się pod łuk żebrowy, zwłaszcza u kobiet, które straciły dużo masy (też po ciąży)

Ⴎ konsekwencje ruchomej nerki: zaginanie i napinanie moczowodów i naczyń

BADANIE MOCZU:

* Co można znaleźć w moczu?

osad - leukocyty

białko patologiczne

bakterie - infekcje pęcherza i cewki

OSAD MOCZU - też badamy mikroskopowo:

→ WAŁECZKI - sygnał że zakażenie dotyczy kanalików nerkowych

→ składniki mineralne krystalizujace w osadzie moczu - występują różne kształty kryształów w zależności od krystalizującej substancji (kamica - formowanie dużych kryształów)

*parcie na mocz

*ból pulsujący w okolicy lędźwi

*gorączka 37^oC gdy zakażenie bakreriologiczne w ukł. moczowym

*leukocyty (wałeczki leukocytarne)

*kropelkowe oddawanie moczu

tzw. ureosepsa - gdy bakterie znajdują się też we krwi

nocturia - przewlekła niewydolność nerek

niewydolność serca

białkomocz często występuje w ciąży

BADANIE BAKTERIOLOGICZNE MOCZU - CELE:

UWAGA: gdy jest ciepło na zewnątrz a mocz długo stoi na półce to może dojść do kolonizacji moczu przez bakterie

gdy 10⁵/ml - miano znamienne dla zakażenia

METODY PRAKTYCZNE:

dip-sidle - technika zanurzeniowa - są różne testy na paskach, które zanurzamy, inkubujemy i oceniamy

płytka Petriego - wsadzamy ją do cieplarki; prowadzimy hodowlę

jeżeli wystąpią wątpliwości, czy bakterie nie są wynikiem domieszki w czasie oddawania moczu to można wykonać punkcję

pobieranie moczu odbywa się zgodnie z pewnymi zasadami:

- po dokładnym umyciu okolicy urogenitalnej

- ze środkowego strumienia

zakażenia mogą być jatrogenne, przed wysłaniem do urologa należy podać antybiotyk, np. każdy dzień obecności cewnika powoduje wzrost ryzyka zakażenia

BADANIE RTG NARZADU MOCZOWEGO:

→ morfologiczna

→ morfologiczna przedłużona zaleganie kontrastu

→ infuzyjna przez kilka godzin

u starszych mężczyzn występuje powiększona prostata, która wpukla się do pęcherza; często jest to nowotwór prostaty → obustronne wodonercze

zwężenie miedniczkowo - moczowodowe może imitować kamicę (poszerzone kielichy, poszerzenie nerek)

bezprzecznym dowodem ruchomej nerki jest badanie radiologiczne - 1 badanie urografii powinno być przeprowadzone na stojąco

w przypadku kolki nerkowej ważny jest wywiad - np. krwawienie z brodawki nerkowej

20% chorych dializowanych jest po toksycznym działaniu analgetyków

zaciagnięcie narządu, blizny występują, np. gdy zmiany miały miejsce w dzieciństwie

kamień słabo uwapniony trudno jest znaleźć na tle kontrastu

angiografia t. nerkowych może ujawnić:

nakłuwamy t. udową, cewnik do wysokości naczyń nerkowych

gdy pacjent ma być dawcą narządu trzeba zrobić angiografię (np. gdy są 2 tt.nerkowe)

ale gdy dawca nie żyje to się jej nie przeprowadza, dokonuje się tylko oceny makroskopowej, ponieważ jest to badanie obciążające

uzupełnieniem badania laboratoryjnego jest EKG (?); w ten sposób można wykryć zaburzenia elektrolitowe

nadciśnienie:

- glomerulopatie

- degeneratio polycistica

- niewydolność nerek

chorzy dializowani mają często pęcherzykowy obrzęk płuc

OBECNOŚĆ BIAŁKA PATOLOGICZNEGO:

- Bence Jonce'a - np. szpiczak mnogi, amyloidoza pierwotna

obecne w moczu i krwi

- zespól nadlepkości w makroglobulinemii

- wzrost gamma-globuliny → szpiczak

kryteria diagnostyczne w myeloma:

w przewlekłej niewydolności nerek są zaburzenia gospodarki Ca-P:

→ zwapnienia m. sercowego, płuc, naczyń (są trwałe)

→ Rtg dystalnych policzków - czasem ich resorpcja

BIOPSJA NERKI:

→ korzyści: przyżyciowa ocena zmian morfologicznych ułatwiająca rozpoznanie, rokowanie i wybór leczenia

+ wskazanie: różnicowanie glomerulopatii

przeciwwskazanie:

dobrze wykonana biopsja nie gwarantuje dobrego materiału, ponieważ możemy trafić na promienistość rdzenia i w preparacie zabraknie kłębuszków;

często srebrzymy preparat

sklerodermia: →nacieki komórkowe

→ cebulkowate zmiany

NERKA SZPICZAKOWATA:

TRZY SPOSOBY OCENY NERKI:

C3, C4, Ig depozyty

zespół Cushinga

guz kory

pleohromocytoma → przyczyny nadciśnienia

zwężenie t. nerkowej

deg. pol.

PRZYKŁADY WYSTĄPIENIA PROTEINURII I HEMATURII

nefropatia cukrzycowa

przewlekłe pyelonephritis cystic kidney disease

amyloidoza kamica

SLE martwica brodawek

gruźlica

koagulopatie

do niewydolności nerek prowadzą m.in.:

OCENA CZYNNOŚCI NEREK:

I. ocena GFR

- klirens inuliny

- klirens endogennej kreatyniny (!) → (podstawowy wykładnik czynności nerek)

- klirens mocznika

C= U*V/p (ml/min)

klirens kreatyniny:

- wytwarzana kreatynina jest wielkością stałą

- zależy od masy mięśniowej

(140-wiek) waga(kg)

kl. kreatyniny =

72* kreatynina w surowicy w mg%

→ kwalifikacja do badania

→ decyzja o podaniu danego rodzaju leku

badanie klirensowe czulsze, spadek klirensu - kumulacja kreatyniny

badania w przewlekłej niewyrównanej niewydolności nerek: