Wyznaczanie stałej Planka oraz pracy wyjścia
TEORIA:
Zjawisko fotoelektryczne zewnętrzne polega na emisji elektronów z powierzchni metali wywołanej pochłanianiem prze elektrony będące w warstwie przypowierzchniowej energii hu fotonów padających na tę powierzchnię.
Zjawisko fotoelektryczne zewnętrzne opisuje prawo Einsteina:
gdzie:
h - stała Planck'a ,
n - częstotliwość fotonu,
W - praca wyjścia elektronu,
V - prędkość elektronu,
Z praw tego widać, że energia pochłoniętego kwantu zostaje zużyta na wykonanie pracy wyjścia elektronu z powierzchni i nadania mu energii kinetycznej.
W celu przeprowadzenia pomiarów dla wyznaczenia stałej Planck'a należy w układzie z fotokomórką podłączyć źródło zasilania polaryzując odwrotnie fotokomórkę, tzn. anoda na potencjale ujemnym, a fotokatoda na potencjale dodatnim. Za pomocą takiego układu, regulując napięcie hamujące można zmniejszyć natężenie prądu fotoelektrycznego do zera. Umożliwia to wyznaczenie maksymalnej energii kinetycznej fotoelektronów z wyrażenia:
gdzie:
e - ładunek elektronu, ,
U - napięcia hamowania.
Potencjał hamujący nie zależy od natężenia światła, lecz rośnie z częstotliwością padającego światła.
Wykres zależności U=f (n) jest linią prosta, której współczynnik nachylenia względem osi n wynosi:
Można stąd wyliczyć stałą Planck'a oraz pracę wyjścia elektronu W:
Za ni oraz Ui wstawiamy wartości współrzędnych dowolnego punktu wykresu.
Nr filtru |
l |
t |
|
napięcie hamujące [V]
|
|||
|
[nm] |
[nm] |
[1/s] |
Uśr |
U1 |
U2 |
U3 |
1 |
368 |
10 |
8,152 |
0,901 |
0,901 |
0,902 |
0,902 |
2 |
373 |
10 |
8,043 |
0,773 |
0,773 |
0,772 |
0,773 |
3 |
396 |
20 |
7,576 |
0,594 |
0,594 |
0,594 |
0,595 |
4 |
407 |
6 |
7,371 |
0,540 |
0,540 |
0,540 |
0,541 |
5 |
417 |
15 |
7,194 |
0,485 |
0,485 |
0,484 |
0,485 |
6 |
422 |
8 |
7,109 |
0,480 |
0,481 |
0,480 |
0,480 |
7 |
440 |
16 |
6,818 |
0,318 |
0,318 |
0,319 |
0,318 |
1. Obliczamy błąd z jakim wyznaczyliśmy napięcie ze wzoru:
2. Obliczamy błąd z jakim wyznaczyliśmy częstotliwość fotonu n ze wzoru:
Po różniczkowaniu:
Za podstawiam t gdyż .
Z tego wynika, że:
Z powyższego wzoru obliczam dla poszczególnych filtrów:
3. Obliczanie wartości stałej Planck'a i pracy wyjścia elektronu.
Korzystam ze wzoru:
za
- przyrost napięcia,
- przyrost częstotliwości.
Dla wyliczonych wartości iobliczam:
Po obliczeniu możemy wyliczyć stałą planka h:
Dla wybranego punktu z wykresu obliczamy wartość pracy wyjścia elektronu:
4. Dyskusja błędów
a) Obliczam błąd z jakim obliczaliśmy przyrost napięcia sU:
b) Obliczam błąd z jakim wyznaczyliśmy przyrost częstotliwości sn. W tym celu należy skorzystać z dt, gdzie dt jest sumą błędów dla częstotliwości pomiaru nr 7 i dla częstotliwości pomiaru nr 1 przyrostu częstotliwości sn
POMIAR 7 - Dn7
Błąd obliczam za pomocą różniczki zupełnej:
POMIAR 1 - Dn1
Błąd obliczam za pomocą różniczki zupełnej:
Na błąd składa się suma czyli:
c) Obliczam błąd z jakim wyznaczyliśmy . Zależy on od Dsn i od DsU:
su = 0,583 V
DsU = 0,02438 V
sn = 1,3 1014 1/s
Dsn = 4,69 1013 1/s
e = 1,602 10-19 C
Błąd obliczam za pomocą różniczki zupełnej:
d) Obliczam błąd z jakim wyznaczyliśmy pracę wyjścia:
Błąd obliczam przy pomocy różniczki zupełnej:
ZESTAWIENIE WYNIKÓW:
WNIOSKI:
Celem ćwiczenia było wyznaczenie stałej Planck'a h według wzoru Einsteina:
Otrzymany wynik pomiarowy stałej Planck'a h wynosi h=7,00⋅10-34J⋅s, gdzie wartość tablicowa h=6,626⋅10-34J⋅s. Różnica między wartością pomiarową a wartością wynosi 0,374⋅10-35 J⋅s. Z obliczeń wynika, że stałej Planck'a przypisany jest dość duży wynoszący 2,75⋅10-34J⋅s. Podobna sytuacja występuje przy pomiarze pracy wyjścia elektronu, gdzie błąd ten wynosi DW=1,4eV. Jest to wynikiem tego, że na owy błąd składają się błędy z obliczenia stałej Planck'a, napięcia hamującego i wartości częstotliwości światła. Ponadto wszelkie błędy mogły wynikać z :
niedokładnego wyzerowania galwanometru G.
niedokładnego odczytania wartości napięcia na woltomierzu V.
zaokrąglenia niektórych wartości liczbowych.
d)niekorzystnych warunków przy pomiarach (wstrząsy zewnętrzne)
Dokonane
pomiary i związane z nimi obliczenia dla pracy wyjścia elektronu z metalu (W=2,7eV1,42 eV) pozwalają nam stwierdzić, że metalem, z jakiego wykonana jest fotokatoda jest :..............
W=(2,71,42eV)
_
+
1,28 8
2,7
4,12