Interferencją nazywamy zjawisko nakładania się fal, które prowadzi do ich wzajemnego wzmocnienia w jednym miejscu lub wygaszenia w innym. Zjawisko to występuje wówczas, gdy spotykające się ( koherentne ) wiązki światła zachowują niezmienną w czasie różnicę faz. Wynik interferencji jest zależny od róznicy faz spotykających się fal. Różnica faz może powstać wtedy, gdy drogi jakie przebędą wiązki światła do punktu, w którym ma nastąpić interferencja, będą różne. Drogą optyczną nazywamy iloczyn drogi geometrycznej i bezwzględnego współczynnika załamania światła. Wzmocnienie fal następuje jeżeli różnica dróg optycznych równa jest całkowitej wielokrotności fali czyli
ΔS = kλ ( gdzie k jest liczbą calkowitą ) . Natomiast wygaszenie fal następuje jeżeli różnica dróg optycznych równa jest nieparzystej wielokrotności połówek długości fali czyli ΔS = (2k+1)λ/2 . Jednym z wielu przykładów interferencji światła jest powstawanie pierścieni Newtona.
Pierścienie są jednakowej grubości. Możemy je uzyskać za pomocą soczewki płasko-wypukłej (o dużym promieniu krzywizny) i płasko równoległej płytki szklanej oświetlonych światłem monochromatycznym np. z lampy sodwej.
Między soczewką i płytką znajduje się cienka warstwa powietrza, której grubość stopniowo wzrasta (od środka układu do brzegów). W wyniku interferencji promieni odbitych od powierzchni sferycznej (1) i powierzchni płaskiej (2) powstają prążki o kształcie kolistym noszące nazwę pierścieni Newtona.
Jeżeli (patrząc na rysunek) założymy, że punkt B jest środkiem pierścieni, a natomiast w punkcie A powstaje k-ty pierścień ciemny, to zauważymy, że promień odbity od powierzchni (2) przebywa drogę dłuższą o 2dk niż promieńodbity od powierzchni (1).
Promień odbity od powierzchni (2) zmienia swoją fazę drgań, dlatego następuje odbicie od środka optycznie gęstszego, czemu towarzyszy zmiana fazy o 180o(π).
Ta zmiana fazy odpowiada różnicy równej połowie długości fali. Powstaje sytuacja taka, w której jak gdyby promień odbity w B przebył drogę dłuższą o
ΔS = 2dk + λ/2 w stosunku do promienia przechodzącego przez A.
Z warunku powstania prążka ciemnego mamy :
2dk = λ/2 = (2k+1)λ/2
gdzie dk = k λ/2 . Z trójąta DCE otrzymujemy rk2 = dk (2R-dk) gdzie R jest promieniem krzywizny soczewki. Ponieważ dk ≤ rk można przyjąć
dk (rk2 / 2R) . Z dwóch ostatnich wzorów otrzymujemy zależność kλ = (rk2/R)
Z wzoru tego możemy skorzystać licząc promień krzywizny soczewki :
R = (rk2/kλ)
Z niedokładności oznaczenia środka pierścienia ciemnego moga powstać pewne błędy. Aby ch uniknąć mierzymy średnie dwóch ciemnych pierścieni jak najdalej od siebie krążących, m - tego i n - tego. Wówczas :
mλ = (rm2/R) i nλ = (rn2/R)
Odejmując te równania stronami otrzymujemy :
R = (rm2 - rn2) / (m-n)λ
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|