WPROWADZENIE DO LOGISTYKI
1. Historia logistyki
Słowo logistyka używane jest przez ludzkość od bardzo dawna w wielu różnych, często bardzo od siebie odległych znaczeniach. Pochodzenie tego wyrazu jest praktycznie niemożliwe do ustalenia. Wiemy jednak, że wyrazu logistyka zaczęto używać już w Starożytności.
Również dzisiaj termin logistyka pojawia się niezależnie w kilku obszarach życia, będąc tym samym przyczyną wielu nieporozumień.
Według Encyklopedii PWN i Słownika Języka Polskiego:
„logistyka” [gr.] termin wprowadzony do oznaczania logiki formalnej, operującej językiem symboli, częściowy synonim logiki matematycznej
„logistyka” [fr.] w teorii wojskowości określenie teorii i praktyki działalności wojskowej w zakresie zaopatrywania, dowozu i komunikacji, administracji, konserwacji, remontu, ewakuacji rannych i chorych, wykorzystania zasobów miejscowych, realizacji przedsięwzięć budowlanych i inwestycji wojskowych; bada całokształt możliwości i zdolności państwa w zakresie zabezpieczenia działań wojennych, planuje i realizuje związane z tym przedsięwzięcia.
Logistyka w przedsiębiorstwach wywodzi się z logistyki militarnej i w odróżnieniu od swego pierwowzoru zajmuje się głównie przepływem towarów i towarzyszących im przepływów informacji. W przedsiębiorstwie decyzje logistyczne uwzględniają głównie cele technologiczne, ekonomiczne, ekologiczne i socjalne. Natomiast w obszarach wojskowości mają one głównie charakter polityczno-militarny.
2. Obszary logistyki stosowanej
Jeżeli ograniczymy pojecie logistyki do współczesnej działalności gospodarczej można wydzielić trzy zasadnicze obszary jej zastosowania.
2.1. Logistyka przedsiębiorstwa
wg Słownika Ekonomiki i Organizacji Przedsiębiorstwa: przedsiębiorstwo to wyodrębniona pod względem ekonomicznym i prawnym jednostka gospodarcza. Wyodrębnienie ekonomiczne polega na tym, że przedsiębiorstwo dysponując wydzielonym majątkiem reprodukuje swoje zasoby przestrzegając zasad racjonalnego gospodarowania przez dążenie do osiągnięcia nadwyżki dochodów nad wydatkami. Wyodrębnienie prawne polega na tym, że przedsiębiorstwo posiada osobowość prawną tzn. może być podmiotem praw i obowiązków w stosunkach cywilnoprawnych. W tak zdefiniowanym przedsiębiorstwie są realizowane wszystkie procesy logistyczne.
wg European Logistics Association (ELA): logistyka jest pojęciem obejmującym organizację, planowanie, kontrolę i realizacje przepływu towarów od ich wytworzenia i nabycia, poprzez produkcję i dystrybucję, aż do finalnego odbiorcy, której celem jest zaspokojenie wymagań rynku przy minimalnych kosztach i przy minimalnym zaangażowaniu kapitału.
2.2. Logistyka organizacji nie będących przedsiębiorstwami
Procesy logistyczne występują również w systemach, które nie są przedsiębiorstwami w ścisłym tego słowa znaczeniu. Warto tu wymienić logistykę szpitali, logistykę szkół, logistykę miasta czy logistykę wojskową.
2.3. Makrologistyka
Ujęcie makro polega na zmianie skali zastosowania praw logistyki. Nowa skala obejmuje ogół działalności człowieka w ujęciu globalnym. Nowość polega na zmianie skali problemu szczegółowego np.: „droga transportu detalu x w procesie produkcji przekładni zębatej” na problem natury ogólnej np.: „infrastruktura połączeń lotniczych Ameryki Południowej”.
Do typowych zagadnień makrologistyki możemy zaliczyć:
infrastrukturę: połączenia drogowe, linie kolejowe, przejścia graniczne,
telekomunikację i informatykę: kompatybilność systemów
regulacje prawne: harmonizacja przepisów w różnych obszarach
3. Model logistyki przedsiębiorstwa
Model logistyki przedsiębiorstwa i jego bezpośrednie otoczenie przedstawia rysunek 2. Najbliższe otoczenie logistyki przedsiębiorstwa to:
rynek zaopatrzenia,
rynek zbytu,
rynek odpadów.
Na podkreślenie zasługuje fakt występowania rynku odpadów w całym obszarze logistyki przedsiębiorstwa.
Samą logistykę przedsiębiorstwa można podzielić na:
logistykę zaopatrzenia z wydzielonymi magazynami: kooperacyjnym i zaopatrzeniowym,
logistykę produkcji,
logistykę dystrybucji i lokowanie czasowo wyrobów gotowych w magazynach zbytu i wysyłkowym.
4. Procesy logistyczne
Podstawowe procesy logistyczne to:
Obsługa zamówień,
Zarządzanie zapasami (gospodarka magazynowa),
Planowanie zapotrzebowania materiałowego,
Magazynowanie,
Zarządzanie opakowaniami,
Zarządzanie transportem.