I Początki NSDAP (1919-1925)

1)

Partia została założona 5 stycznia 1919 przez ślusarza Antona Drexlera i dziennikarza Karla Harrera jako lokalna partia bawarska o nacjonalistycznej ideologii.

Nazwa NSDAP została użyta po raz pierwszy w kwietniu 1920, wcześniej istniała pod nazwą DAP (niem. Deutsche Arbeiterpartei), będąc jedną z wielu działających w Niemczech partii folkistowskich.

Partia została zdelegalizowana w 1923 po nieudanej próbie przejęcia przez Hitlera władzy w Bawarii (tzw. pucz monachijski). Po wyjściu Hitlera z więzienia w 1924 partia została odbudowana najpierw jako partia nielegalna, a potem w 1925, po zmianach statutu, jako legalna partia startująca na równych prawach w wyborach do Reichstagu.

a) Anton Drexler - polityk niemiecki, założyciel bawarskiej Niemieckiej Partii Robotniczej (DAP), przekształconej później w Narodowo-socjalistyczną Niemiecką Partie Robotniczą, i jej pierwszy przewodniczący (1919-1921).

W lutym 1920 Drexler opublikował opracowany wraz z Hitlerem pierwszy program partii, po czym ustąpił z funkcji przewodniczącego na rzecz Hitlera w 1921.

Drexlera uważa się za osobę, która namówiła Hitlera do użycia swastyki jako symbolu NSDAP, a w konsekwencji III Rzeszy.

2) Pucz monachijski — nieudana próba przejęcia władzy w Niemczech przez Adolfa Hitlera i gen. Ericha Ludendorffa, zorganizowana w nocy z 8 na 9 listopada 1923 r. przy pomocy bojówek partyjnych SA; zakończona rozwiązaniem NSDAP i skazaniem Hitlera na 5 lat więzienia.

a) Zdarzenia poprzedzające pucz

Bawarscy politycy otwarcie opowiadali się za zniesieniem demokratycznych rządów. Po opublikowanym w prasie artykule atakującym prezydenta Eberta oraz dowódcę wojska (Reichswehra) Hansa von Seeckta minister wojska Otto Geßler nakazał zlikwidowanie struktur NSDAP. Rozkaz miał być wykonany przez żołnierzy dywizji bawarskiej, jednak jej dowódca, Otto von Lossow, odmówił wykonania rozkazu i został za to zwolniony ze stanowiska.

b) Przebieg puczu

Hitler zamierzał na wzór włoskich faszystów pod wodzą Mussoliniego przejąć kontrolę nad zgromadzonymi w Bawarii wojskami i wraz z połączonymi bojówkami antydemokratycznymi poprowadzić ja na Berlin, aby tam objąć władzę. Hitler sądził, że szybko otrzyma poparcie społeczeństwa, jednak mylił się.

Rankiem 9 listopada 1923 częściowo uzbrojony tłum pod wodzą Hitlera i Ludendorffa pomaszerował w kierunku monachijskiej Feldherrenhalle, gdzie przemarsz został krwawo wstrzymany przez policję.

Jeszcze tego samego dnia Ludendorff został pojmany, zaś Hitler kilka dni później. NSDAP została zakazana w całych Niemczech, zaś Hitler został skazany przez bawarski trybunał pod przewodnictwem Georga Neithardta za zdradę na pięć lat uwięzienia w twierdzy.

c) Erich Ludendorff - wojskowy niemiecki, czołowy dowódca w czasie I wojny światowej.

2) walka o władzę w ramach systemu parlamentarnego (1925-1933)

Flaga NSDAP, od 1935 symbol III Rzeszy

Partia ta pod wodzą Hitlera, dzięki agresywnej kampanii wyborczej, spektakularnym walkom ulicznym jej bojówek z bojówkami Partii Komunistycznej i bardzo złej sytuacji ekonomicznej Niemiec zdobyła w wyborach w wyborach w marcu 1930 uzyskała 18% głosów.

W wyborach w 1932 roku NSDAP uzyskała spektakularny sukces osiągając 35% poparcia i stając się największą partią w Reichstagu.

Dzięki koalicji z centro-prawicową Unią Chrześcijańską NSDAP doszła do władzy i stworzyła rząd na czele którego stanął 30 stycznia 1933 Adolf Hitler.

Przez pierwsze miesiące rządów Hitlera partia ta formalnie współrządziła z Unią Chrześcijańską.

Latem 1933 roku na skutek zakulisowych działań Hitlera Unia została rozwiązana.

Na skutek celowego podpalenia budynku Reichstagu w lutym 1933 i kampanii propagandowej oskarżającej o podpalenie Partię Komunistyczną Hitlerowi udało się przeforsować w Parlamencie ustawę o delegalizacji Partii Komunistycznej.

Prezydent Hindenburg podpisał dekret o ochronie narodu i państwa (stanie wyjątkowym) co oznaczało zawieszenie swobód obywatelskich. Korzystając z tego hitlerowcy rozpętali masowy terror.

W wyborach 5 marca 1933 NSDAP otrzymała 44% głosów. Korzystając z unieważnienia mandatów deputowanych komunistycznych oraz nieobecności części socjalistów (znajdowali się już w obozach koncentracyjnych, na emigracji lub w podziemiu) i sojuszu z prawicą Reichstag w obecności 535 z 647 deputowanych 24 marca 1933 roku przyjął ustawę o nadzwyczajnych pełnomocnictwach co pozwoliło Hitlerowi sprawować władzę bez kontroli ze strony parlamentu.

W lipcu 1933 NSDAP stała się jedyną legalną partią w Niemczech po delegalizacji lub samorozwiązaniu wszystkich pozostałych.

Joseph Paul Goebbels - nazistowski minister propagandy, wysoki dygnitarz hitlerowski i jeden z najbliższych współpracowników oraz doradców Adolfa Hitlera.

Odegrał znaczącą rolę w upowszechnianiu ideologii nazistowskiej oraz tworzeniu i umacnianiu państwa totalitarnego poprzez prowokacje, kłamstwa, parady i starannie wyreżyserowane wiece. Kreował Hitlera na wodza i umiejętnie podsycał wokół niego kult jednostki. W tym celu posługiwał się radiem i filmem, a monopolowi informacji zawdzięcza możliwość dowolnego kształtowania nastroju społecznego.

Alfred Rosenberg jeden z najbardziej wpływowych nazistów, twórca najważniejszych teorii rasistowskich narodowego socjalizmu oraz Minister Rzeszy do spraw Okupowanych Terytoriów Wschodnich. Był członkiem tajnego Towarzystwa Thule. Jest uważany za twórcę takich założeń ideologicznych NSDAP, jak skrajny antysemityzm, przekonanie o wyższości rasy aryjskiej, teoria Lebensraumu (przestrzeni życiowej dla narodu niemieckiego na obszarach wschodnich) czy dążenie do obalenia traktatu wersalskiego.

Heinrich Himmler jeden z głównych przywódców Niemiec hitlerowskich i zbrodniarzy II wojny światowej; współtwórca i szef kolejno: SS (od 1929), Gestapo (od 1934), policji (od 1936), minister spraw wewnętrznych

W 1934 przejął po Göringu kierowanie Gestapo (tajna policja polityczna). Uczestniczył w krwawej likwidacji kierownictwa SA (Noc długich noży). W 1936 roku objął stanowisko zwierzchnika policji III Rzeszy. Był pomysłodawcą Lebensbornów czyli miejsc, w których dobierano pary rodzicielskie w celu zapewnienia czystego rasowo potomstwa. Podczas drugiej wojny światowej Himmler realizował działania zmierzające do eksterminacji ludności żydowskiej, cygańskiej oraz słowiańskiej na podbitych terenach. Był twórcą obozów koncentracyjnych i obozów zagłady.

Ernst Röhm (28 listopada 1887 w Monachium - 30 czerwca 1934) - jeden z czołowych działaczy ruchu hitlerowskiego.

został szefem sztabu SA, a po objęciu rządów przez Hitlera - ministrem Rzeszy. Od połowy 1933 nastąpiła ostra walka polityczna między Röhmem i SA a Reichswehrą, po stronie której opowiedział się Hitler, zakończona zamordowaniem Röhma 30 czerwca 1934 podczas tzw. nocy długich noży.