1. Norma prawna, pojęcie, cechy, budowa, rodzaje
Norma prawna to obowiązująca reguła postępowania ustanowiona i usankcjonowana przez państwo.
Budowa normy prawnej:
a) hipoteza - określa sytuację, dla której norma prawna znajduje zastosowanie, określa krąg adresatów i okoliczności w jakich ma zastosowanie.
b) dyspozycja - najważniejsza część normy prawnej, ustala jak powinien zachować się podmiot w sytuacji opisanej w hipotezie (mówi co jest dozwolone a co zabronione).
c) sankcja - jest ujemnym skutkiem zachowania niezgodnego z dyspozycją
Rodzaje norm prawnych:
a) kryterium obowiązywania normy:
- normy bezwzględnie obowiązujące (imperatywne) - są to normy prawne nie dopuszczające zmian ich treści, formułują one bezwzględny obowiązek postępowania
- normy względnie obowiązujące (dyspozytywne) - dopuszczają możliwości dokonania innych ustaleń niż te, które są wyrażone w normie prawnej
b) normy nakazu - mówią w jakich okolicznościach należy się zachować
c) normy zakazu - mówią co jest zakazane w danej sytuacji
d) normy dozwalające (upoważniające) - zezwalają na dowolny sposób zachowania
Normę prawną nazywamy (cechy normy prawnej):
a) regułą generalną - oznacza to, że jest ona skierowana do pewnej kategorii adresatów a nie do indywidualnej osoby
b) regułą abstrakcyjną - wzór zachowania określony jest przez wskazanie rodzajowych a nie konkretnych cech tego zachowania. Jest to zachowanie, które może zdarzyć się w dużej liczbie przypadków, nie chodzi o zachowanie jednorazowe, które nie może być powtórzone