HEMATOLOGIA. SYMPTOMATOLOGIA
Objawy podmiotowe:
Osłabienie, męczliwość- niedokrwistość
Gorączka- zakażenie bakteryjne lub grzybicze, zakażenie wirusowe
Pierwotna gorączka- chłoniaki, ostra białaczka, przełom blastyczny w przewlekłej białaczce szpikowej- może jej towarzyszyć wzmożona potliwość
Ból głowy- najczęściej niedokrwistość lub poliglobulia
Spadek masy ciała- ch. rozrostowe układu krwiotwórczego, gruźlica, uogólniony proces nowotworowy
świąd skóry: chłoniaki
erytromegalia (bolesny rumień kończyn)- napadowe zaczerwienienie i ocieplenie kończyn, zwłaszcza palców, częściej stóp niż rąk z towarzyszącym silnym, piekącym bólem
WĘZŁY CHŁONNE
Powiększenie:
- ograniczone (zlokalizowane): przyczyna miejscowa ( wyjątek: tularemia, złośliwe chłoniaki )
- uogólnione- choroba układowa, rak układu limfopoetycznego
Konsystencja:
- twarde- ch. nowotworowe
Wzmożona konsystencja; Chłoniami, przewlekłe białaczki
Węzły miękkie: ostre białaczki, gruźlica, ostre zapalenie węzłów, błonica
Tkliwość: niedawne szybko postępujące powiększenie ( zapalenie)
Przyczyny powiększenia węzłów chłonnych:
ZAKAŻENIA
bakteryjne: gruźlica, kiła, bruceloza, tularemia, błonica, trąd
wirusowe: cytomegalia, wirus ospy wietrznej i półpaśca, różyczka, WZW, HSV, HIV
pierwotniakowe: toksoplazmoza
grzybicze
riketsjozy: choroba kociego pazura
CHOROBY O PODŁOŻU IMMUNOLOGICZNYM
toczeń rumieniowaty układowy
RZS
Zespół Sjogrena
Nadwrażliwość na leki
Choroba przeczep przeciw gospodarzowi
NOWOTWORY
Nowotwory pierwotne układu limfopoetycznego
Przewlekła białaczka, ostra białaczka
Przerzuty nowotworowe guzów litych
ŚLEDZIONA
Przyczyny powiększenia śledziony:
Zakażenia:
bakteryjne: gruźlica, dur i dury rzekomy, bruceloza
wirusowe: cytomegalia, WZW
pierwotniakowe: malaria, toksoplazmoza
Niedokrwistości hemolityczne: wrodzone i nabyte ( w tym autoimmunologiczne)
Zespoły mieloproliferacyjne: samoistne włókninie szpiku i przewlekła białaczka szpikowa
Ostre białaczki: powiększenie nieznacznego stopnia
Choroby limfoproliferacyjne: chłoniak śledzionowy, białaczka
Choroby spichrzeniowe: mukopolisacharydoza, skrobiawica wtórna i pierwotna
Nadciśnienie wrotne:
- marskość wątroby,
- zakrzep, zwężenie lub ucisk żyły wrotnej przez węzły chłonne lub guzy
- zwężenie, zakrzep, ucisk żyły śledzionowej przez guzy trzustki lub inne nowotwory
Choroby autoimmunologiczne i układowe: RZS, toczeń rumieniowaty układowy, małopłytkowość, reakcje polekowe, sarkoidoza
Inne (rzadkie): torbiel bąblowcowa, torbiele wrodzone, pozawałowe; ropień, przerzuty nowotworowe, łagodne i złośliwe śledziony
SKAZY KRWOTOCZNE
Naczyniowe
Płytkowe
Osoczowe
Rodzaje krwawień:
osoczowe- krwiaki, też śródstawowowe, krwawienia o dużej powierzchni z ostro odgraniczanymi brzegami, krwawienia do tkanki mięśniowej
płytkowe i naczyniowe: wybroczyny, petechie punkty krwawienia nieustępujące po uciśnięciu; plamica= wysypka spowodowana wybroczynami
mieszane: DIC, zespół Willebranda- Jurgensa
Objawy przedmiotowe skaz krwotocznych ( SKÓRA I BŁONY ŚLUZOWE)
Drobne wybroczyny ( plamica)- skazy płytkowe, naczyniowe
Podbiegnięcia krwawe (sińce)- skazy osoczowe
Przebarwienia skóry żółte ciemnobrązowe
KRWAWIENIA W SKAZACH KRWOTOCZNYCH
Grupa 1- objawy same stanowią ważną przesłankę mówiącą o istnieniu skazy i jej charakterze |
- Plamica skóry i błon śluzowych - Rozsiane krwiaki samoistne - Silne wtórne krwawienie po usunięciu zębów lub po innych zabiegach - Powtarzające się wylewy dostawowe lub domięśniowe - Krwawienia z pępowiny |
Grupa 2- objawy, które mogą wskazywać na skazę krwotoczną, jeżeli współistnieją z innymi rodzajami krwawień |
- Nadmierne krwawienia miesiączkowe - Krwawienia z nosa, p.pokarmowego, z miejsc wkłucia - Pojedyncze samoistne krwiaki - Krwiomocz - Wylewy dospojówkowe - Samoistne wylewy domózgowe |
Grupa 3- krwawienia , które same rzadko wskazują na skażę |
- Krwawienia z dróg rodnych - Krwawienia z dziąseł |
NIEDOKRWISTOŚĆI
Zespół objawów polegający na stwierdzeniu niższych od normy wartości hemoglobiny, hematokrytu, erytrocytów i ich następstw (M/K)
Podział:
spowodowane utratą krwi
będące wynikiem upośledzonego wytwarzania erytrocytów
- niedoborowe,
- hipoplastyczne,
- plastyczne,
- dysplastyczne
związane z skróconym czasem życia erytrocytów: zespół hemolityczny wrodzony, nabyty, mieszany
Objawy:
Pokrwotoczne |
- bladość powłok skórnych - utrata przytomności - niskie ciśnienie krwi - tachykardia - bóle zamostkowe |
Niedoborowe <Fe |
- spaczony, wybiórczy apetyt, - bladość skóry, śluzówek i spojówek, -szorstkość skóry - zanik brodawek - ból, pieczenie i wygładzenie języka - zajady w kącikach ust - pieczenie w jamie ustne, przełyku - łamliwość włosów i paznokci - osłabienie |
Megaloblastyczne <Wit. B12 <kwasu foliowego Triada objawów w <B12 Objawy hematologiczne+ neurologiczne+ gastroenterologiczne
Erytrocyty są większe niż prawidłowe |
- bladość z odcieniem słomkowym - osłabienie, zmęczenie - duszność - zapalenie błony śluzowej żołądka, - pękający, czerwony, język - obawy neurologiczne tylko w przypadku niedoborów Wit. B12 ( niepewny chód, niedowład spastyczny, polineuropatia)
|
Hipoplastyczna |
- zmniejszona produkcja składników morfotycznych krwi (erytrocytów+ granulocytów i płytek krwi z powodu postępującego zaniku tłuszczowego szpiku) |
Aplastyczna |
- wybroczyny, sińce - krwawienia z nosa, krwotoki - czasami stany zapalne ustnej lub migdałów - podatność na infekcje |
NIEDOKRWITSOŚĆ HEMOLITYCZNA
Prawidłowo erytrocyt żyje 100-120 dni w stanie hemolitycznym około 50 dni. Występuje podczas nasilenia hemolizy (hipersplenizm) i osłabienia zdolności kompensacyjnej szpiku.
Ostry przełom hemolityczny:
gorączka, dreszcze, omdlenie
żółtaczka, hiperbilirubinemia
bóle brzucha, krzyża, głowy
Hb-uria z moczem barwy ciemnego piwa
BIAŁACZKI
Układowa, uogólniona i autonomiczna proliferacja I typu leukocytów.
Ostre :
Limfatyczna ALL
Szpikowa AML
Przewlekłe:
Szpikowa CML
Limfatyczna CLL
Ostra białaczka, objawy:
Objawy ogólne (osłabienie, gorączka, poty)
Podatność na zakażenia
Bladość powłok, duszność, męczliwość
Krwawienia, ( bo mniejsze PLT)
Powiększone węzły chłonne
Przerostowe zapalenie dziąseł
Białaczkowe ZOMR(zapalenie opon mózgowo- rdzeniowych), nacieki skóry i narządów wewnętrznych
Choroby endokrynologiczne: nadczynność tarczycy
Choroby spichrzeniowe (ch.Fabry'ego)
Inne:
Sarkoidoza
Histiocytoza X