Historia wychowania, Odrodzenie Reformacja, Przemiany edukac. w Europie i w Polsce . Reformacja XVI w. będąca ruchem społeczno - religijnym jako konsekwencja i zaprzeczenie idei humanizmu odrodzeniowego


ODRODZENIE . REFORMACJA

PRZEMIANY EDUKACYJNE W EUROPIE I W POLSCE W OKRESIE ODRODZENIA

Odrodzenie dzięki reformacji i rodzącemu się wolnomyślicielstwu :

W epoce tej dokonują się następujące przemiany :

W epoce Odrodzenia ustalono , że każdy wierny powinien sam bezpośrednio poznawać i przyswajać sobie naukę Chrystusa, gdyż kapłan nie jest uprzywilejowanym pośrednikiem . To spowodowało upowszechnienie Pisma Św. oraz wprowadzenie języka narodowego do szkół protestanckich . Organizowano też nauczanie ludu religii , co stało się zaczątkiem powszechnego nauczania , przygotowywało grunt pod szkolnictwo ludowe . Było to preferowanie zasady dobrowolności , a krytyka autorytetów kościelnych czyli niesprawiedliwych stosunków społecznych , walka z hierarchią kościelną .

REFORMACJA XVI w. BĘDĄCA RUCHEM SPOŁECZNO- RELIGIJNYM JAKO KONSEKWENCJA I ZAPRZECZENIE IDEI HUMANIZMU ODRODZENIOWEGO

Humanizm - (humanus - ludzki) - prąd umysłowy i kulturalny okresu Odrodzenia przeciwstawiający teocentrycznej kulturze średniowiecznej zainteresowanie człowiekiem , akcentujący możliwości ludzkiego rozumu. Wskrzesił starożytność grecką , przyczynił się do niebywałego rozkwitu sztuki i literatury , spowodował rozwój przyrodoznawstwa , położył podwaliny pod nowoczesny , świecki pogląd na świat . Humanizm nie miał charakteru antykościelnego , duchowieństwo często było odbiorcą i głównym mecenasem kultury renesansowej .

Reformacja - ruch religijny , zapoczątkowany w 1517 r. przez Marcina Lutra , który wyrósł z haseł i ogólnych tendencji do laicyzacji , nie mający jednak charakteru antyreligijnego . Wszystkie klasy społeczne , które poparły reformację , wystąpiły przeciwko Kościołowi jako instytucji politycznej , potędze ekonomicznej .

Reformacja jako konsekwencja idei humanizmu odrodzeniowego :

  1. Wzrosło zainteresowanie sprawami i potrzebami codziennego życia .

  2. Wystąpił ostry krytycyzm wobec wszystkich autorytetów i twierdzeń niezgodnych z rozumem .

  3. Nastąpiła krytyka szkół klasztornych .

  4. Powstały i rozwinęły się szkoły luterańskie , kalwińskie i ariańskie , w których uczono katechizmu , gramatyki łacińskiej , lektury dzieł starożytnych , elementów retoryki i dialektyki oraz języka greckiego i hebrajskiego . Wąski program nauczania wynikał z dążeń ówczesnej szlachty , która domagała się wiedzy encyklopedycznej zdobywanej w krótkim czasie .

  5. Marcin Luter przetłumaczył Biblię na język ojczysty . Domagał się szkół dla wszystkich chłopców i dziewcząt .

  6. Kalwinizm w przeciwieństwie do poglądów katolicyzmu cenił zarobki kupieckie na równi z pracą robotnika.

  7. Kalwinizm zapewniał świeckim wpływ na sprawy kościelne , domagał się przyznania społeczeństwu prawa oddziaływania na sprawy państwowe .

  8. W Polsce ze zboru małopolskiego kalwinów wyłoniła się w 1563 r. radykalna grupa zwana Arianami lub Braćmi Polskimi . Szkoły przez nich zakładane cieszyły się dużą popularnością , gdyż panowała tam tolerancja religijna . W szkołach ariańskich nauczano łaciny , wiedzy politycznej , prawa , historii Polski , etyki świeckiej , przygotowywano do życia obywatelskiego . Po raz pierwszy w szkole ariańskiej wprowadzono do programu naukę języka ojczystego . W 1568 r. rektor gimnazjum ariańskiego w Pińczowie Piotr Statorius Stojeński wydał pierwszą w naszych dziejach gramatykę języka polskiego .

  9. Dzięki protestantyzmowi w Polsce większą uwagę skupiono na szkolnictwie . Wprowadzano w życie wysuwane przez społeczeństwo postulaty wychowawcze , przekształcano szkoły parafialne i starano się zakładać szkoły średnie . Przy każdej szkole wybierano scholarchat, wybierany spośród wybitnych przedstawicieli społeczeństwa , który zapewniał szkole fundusze i opiekę , sprawował nadzór administracyjny i pedagogiczny , wywierał wpływ na program nauczania i dyscyplinę w szkole .

Reformacja jako zaprzeczenie idei humanizmu odrodzeniowego :

  1. Program nauczania propagowany przez reformatorów był ograniczony w stosunku do programu humanistycznego .

  2. Marcin Luter był pełen sprzeczności w swoich poglądach . Najpierw domagał się szkolnictwa dla wszystkich , nawet dla chłopstwa , w języku ojczystym , później zaś - po wojnie chłopskiej - uważał , że chłopom wystarczy nauka w języku ojczystym tylko katechizmu , który sam sporządził , reszta przedmiotów była w języku łacińskim . Nauczanie chłopów spadło na pastorów .

  3. Luter głosił kult silnej władzy państwowej oraz dążenia do pozostawienia kierownictwa życiem religijnym wyłącznie w rękach kleru .

  4. Kalwin był przeciwnikiem szkoły elementarnej w języku ojczystym . Nakazał , aby do szkół z językiem ojczystym uczęszczali tylko ci chłopcy , którzy nie mają zdolności do łaciny .

  5. Kalwinizm w przeciwieństwie do religii i poglądów Lutra nie domagał się szkolnictwa dla dziewcząt .



Wyszukiwarka