Objawy w badaniu fizykalnym, które należy ocenić u chorych z CHF

I Objawy życiowe

ciśnienie tętnicze w różnych pozycjach ciała,

reakcja RR tętniczego podczas próby Valsalvy,

częstość tętna, rytm serca i inne cechy tętna,

częstość oddechów oraz charakter oddychania,

temperatura ciała.

II Układ sercowo - naczyniowy

poszerzenie żył szyjnych,

refluks wątrobowo - szyjny,

powiększenie serca w badaniu palpacyjnym,

przesunięte, wydłużone lub hiperkinetyczne uderzenie koniuszkowe,

tętnienie ściany klatki piersiowej,

rytm swałowy podczas osłuchiwania,

szmery nad sercem (zwłaszcza niedomykalność zastawki mitralnej, trójdzielnej lub płucnej),

osłabienie I lub II tonu serca,

szmer tarcia osierdziowego,

III Układ oddechowy

trzeszczenia,

rzężenia,

szmer tarcia opłucnowego,

świsty,

stłumiony odgłos opukowy.

IV Jama brzuszna

wodobrzusze,

powiększenie wątroby i śledziony,

tętnienie wątroby,

ściszenie perystaltyki,

otyłość.

V Układ nerwowy

zaburzenie czynności umysłowych.

VI Objawy ogólne

sinica kończyn,

obrzęki,

wyniszczenie.

Klasyfikacja kardiomiopatii

Światowa Organizacja Zdrowia i Międzynarodowe Towarzystwo Kardiologiczne dokonały ostatnio ponownej etiologicznej klasyfikacji kardiomiopatii. W tej nowej klasyfikacji znacznie poszerzono wcześniejsze kategorie, których podstawą był podział na odśrodkowy i dośrodkowy przerost mięśnia lewej komory.

Kardiomiopatia rozstrzeniowa

Kardiomiopatia przerostowa

Kardiomiopatia restrykcyjna

Arytmogenna kardiomiopatia prawej komory

Niesklasyfikowane kardiomiopatie

Nietypowy obraz kliniczny

Zwłóknienie sprężyste

Niedostateczna spoistość mięśnia sercowego (ang. non - compacted myocardium)

Upośledzenie czynności skurczowej bez rozstrzeni

Kardiomiopatia mitochondrialna

Mieszany obraz kliniczny

Amyloidoza

Nadciśnienie tętnicze

Kardiomiopatie swoiste

Kardiomiopatia niedokrwienna

Kardiomiopatia zastawkowa

Kardiomiopatia nadciśnieniowa

Kardiomiopatia zapalna

Zapalenie mięśnia sercowego

Idiopatyczne

Autoimmunologiczne

Infekcyjne

Choroba Chagasa

Zakażenie HIV

Zakażenie enterowirusami

Zakażenie adenowirusami

Zakażenie cytomegalowirusami

Zakażenie bakteryjne (zapalenie wsierdzia i mięśnia sercowego)

Kardiomiopatie metaboliczne

Choroby gruczołów dokrewnych

Nadczynność tarczycy

Niedoczynność tarczycy

Niedoczynność kory nadnerczy

Guz chromochłonny

Akromegalia

Cukrzyca

Rodzinne choroby spichrzeniowe (naciekowe)

Hemochromatoza

Zaburzenia spichrzania glikogenu

Zespół Hurler

Zespół Refsuma

Choroba Niemanna i Picka

Choroba Handa, Schulera i Christiana

Choroba Febry'ego i Andersona

Choroba Morquito i Ullricha

Zespoły niedoborowe

Zaburzenia metabolizmu potasu

Niedobór magnezu

Zaburzenia odżywiania

Kwashiorkor

Niedokrwistość

Beri - beri

Niedobór selenu

Amyloidoza (pierwotna, wtórna, rodzinna, dziedziczna, starcza)

Rodzinna gorączka śródziemnomorska

Kardiomiopatie w przebiegu chorób układowych

Choroby tkanki łącznej

Toczeń rumieniowaty układowy

Guzkowe zapalenie tętnic

Reumatoidalne zapalenie stawów

Twardzina układowa

Zapalenie skórno - mięśniowe

Choroby naciekowe i ziarniniakowe

Sarkoidoza

Białaczka

Dystrofie mięśniowe

Dystrofia Duchenne'a

Dystrofia Beckera

Dystrofia miotoniczna

Choroby nerwowo - mięśniowe

Choroba Friedreicha

Zespół Noonana

Lentiginoza

Kardiomiopatie w skutek nadwrażliwości i reakcji toksycznych

Alkohol

Katecholaminy

Antracykliny

Napromienianie

Kardiomiopatia okołoporodowa (niejednorodna grupa chorób)

Czynniki usposabiające do dekompensacji niewydolności serca

U chorych mogą występować różnorodne czynniki związane z dietą, stylem życia, chorobami współistniejącymi lub samym leczeniem, które usposabiają do dekompensacji przewlekłej stabilnej niewydolności serca. Wykrycie tych problemów ma podstawowe znaczenie dla zapobiegania nasileniu niewydolności serca.

Niewłaściwa dieta

Otyłość i spadek wydolności fizycznej

Nieprzestrzeganie zaleceń odnośnie do leczenia

Niewłaściwe leczenie farmakologiczne

Niesteroidowe leki przeciwzapalne

Choroby współistniejące

Nasilające się zespoły niedokrwienne

Hiperglikemia / kwasica w przebiegu cukrzycy

Zaburzenia elektrolitowe

Zaburzenia rytmu serca (zwłaszcza migotanie przedsionków)

Stany zwiększające chorobowość

Nadciśnienie tętnicze

Przewlekła obturacyjna choroba płuc

Zespół otyłości i hipowentylacji

Zespół bezdechu podczas snu

Nowotwór złośliwy z przerzutami do serca

Nadczynność i niedoczynność tarczycy

Narażenie na działanie skrajnych temperatur w otoczeniu

Leczenie niewydolności serca

Przy planowaniu strategii terapeutycznej u pacjentów z nie-wydolnością serca można posłużyć się kilkoma zasadami ogólnymi.

Zasady ogólne

Ustalenie właściwego rozpoznania

Duszność, obrzęki i trzeszczenia nad płucami nie zawsze są objawami zastoinowej niewydolności serca

Określenie stopnia nasilenia zespołu klinicznego niewydolności serca

Wykrycie bezobjawowego upośledzenia czynności skurczowej lewej komory

Niewydolność serca nie zawsze przebiega z zastojem krwi w układzie krążenia

Leczenie niewydolności serca różni się w zależności od nasilenia zespołu klinicznego

Leczenie choroby podstawowej

Ocena problemów związanych z etiologią niewydolności serca

Eliminacja czynników nasilających

Rozważenie możliwości leczenia chirurgicznego

Zaprzestanie podawania leków potencjalnie szkodliwych lub
o nieudowodnionej korzyści terapeutycznej

Leki przeciwarytmiczne

Antagoniści wapnia

Niesteroidowe leki przeciwzapalne

Trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne

Leki przeciwhistaminowe

Leki przeciwzakrzepowe (?)

Rozpoczęcie terapii od leków o udowodnionej skuteczności

Leki zapobiegające pogarszaniu się czynności

Inhibitory konwertazy angiotensyny

Leki zmniejszające śmiertelność

Inhibitory konwertazy angiotensyny

Hydralazyna / dwuazotan izosorbidu

Leki zmniejszające objawy kliniczne

Diuretyki

Digoksyna

Inhibitory konwertazy angiotensyny

Hydralazyna / dwuazotan izosorbidu

Rozsądne stosowanie leczenia skojarzonego

Jak najmniej działań niepożądanych

Wybór takiego schematu leczenia, który stwarza pacjentowi realną szansę przestrzegania proponowanych zaleceń

Należy brać pod uwagę koszt stosowanych leków

Skierowanie pacjenta na nadzorowaną rehabilitację kardiologiczną oraz zalecenie wykonywania wysiłków fizycznych

Zdekompensowaną niewydolność serca charakteryzują następujące odchylenia (pomimo leczenia digoksyną, diuretykami, inhibitorem konwertazy i innymi lekami naczyniorozszerzającymi):

Hospitalizację należy rozważyć jeżeli wystąpią: