1) Jądro czerwienne
rodzaj ośrodka: ośrodek podkorowy
czynność: koordynacja czynności ośrodków układu z czynnością kory mózgu, móżdżku,
jąder przedsionka
Jądro czerwienne jest również skupieniem istoty szarej o zabarwieniu czerwonobrunatnym, spowodowanym zawartością soli żelaza , położona w obrębie nakrywki konarów mózgu. Na przekroju konarów mózgu ma kształt koła.
Zbudowane jest z dwojakiego rodzaju komórek. Część jądra zwiera komórki duże , jest to część filogenetycznie starsza ( paleorubrum) i tworzy mniejszą przednio-dolną część jądra. Reszta jądra zbudowana jest z komórek mniejszych, jest filogenetycznie młodsza (neurubrum) i tworzy większą część jądra.
Paleorubrum jest ważnym ogniwem scalającym impulsy pozapiramidowe z impulsami kory mózgu, z móżdżku i jąder przedsionka. Paleorubrum otrzymuje impulsy przede wszystkim z kory mózgu i odgrywa rolę w regulowaniu postawy.
Jądro czerwienne jest otoczone torebką.
2) Móżdżek
Jest częścią tyłomózgowia wtórnego i pełni funkcję ośrodka regulującego koordynację ruchów i napięcia mięśni.
Budowa:
Ma dwie powierzchnie: bardziej płaską, górną -facies superior i bardziej wypukłą dolną- facies interior. Rozróżniamy nieparzystą środkową część zwaną robakiem (vermis cerebelli) i parzyste półkule (hemisphera cerebelli) . Każdą półkulę móżdżku łączą z pniem mózgu konary móżdżku, górny (pedenculus cerebellaris superior), środkowy (pedentus cerebellaris medium) i dolny (pedunculus cerebellaris interior).
Szczelina pierwsza (fissura prima), bardzo wcześnie pojawia się w rozwoju rodowym i osobniczym. Ku przodowi od niej leżą części móżdżku filogenetycznie starsze, tworząc płat przedni (lobus anterior). Ku tyłowi zaś znajduję się płat środkowy (lobus medius).
Na powierzchni dolnej móżdżku robak jest ukryty we wgłębieniu, zwanym doliną móżdżku (vallecula cerebelli).
Na dolnej powierzchni robaka rozróżniamy od przodu ku tyłowi:
Grudkę (nodulus), czopek (uvula) i piramidę (pyramis).
Grudka łączy się bocznie z charakterystycznie postrzępionym kłaczkiem (flocculus), leżącym tuż poniżej konara dolnego móżdżku.
Bocznie od robaka uwypukla się na dolnej powierzchni półkuli móżdżku płacik, należący do płata środkowego, zwany migdałkiem( tonsilla cerebelli).
Drogi móżdżku:
Do dróg móżdżkowych zalicza się:
drogę móżdżkowo czerwienną (tractus cerebellorubralis), łączącą móżdżek z jądrem czerwiennym; przechodzi przez konary górne móżdżku
drogę móżdżkowo-przedsionkową (tractus cerebellovestibularis) łączącą płat grudkowo-kłaczkowy z jądrami krańcowymi części przedsionkowej n.VIII; przechodzi przez konary dolne móżdżku
Do dróg domóżdżkowych zalicza się:
drogi przedsionkowo-móżdżkowe (tractus vestibulocerebellares), łączące zwój przedsionka z płatem przednim; przechodzą przez konary dolne móżdżku;
droge oliwkowo-móżdżkową (tractus olivocerebellares), łączące jądro oliwki z móżdżkiem; przechodzi przez konary dolne móżdżku; droga skrzyżowana
drogi rdzeniowo- móżdżkowe: tylna i przednia (tractus spinocerebellaris osterio et interior), łączące zwoje rdzeniowe z móżdżkiem, przechodzące przez konary dolne i górne móżdżku
droga siatkowo- móżdżkowa (tractus reticulocerebellaris)
droga jądrowo-móżdżkowa
droga łukowato-móżdżkowa
3) Ogon koński
Na skutek nierównomiernego rozwoju kręgosłupa i rdzenia kręgowego zmienia się również kierunek przepływu korzeni większości korzeni nerwów rdzeniowy z poziomego na skośny. Bardziej poziomo biegną jedynie nerwy szyjne i piersiowe. Natomiast korzenie nerwów lędźwiowych, krzyżowych i guzicznych zdążają aż do miejsca wyjścia z kanału kręgowego niemal pionowo ku dołowi. Pęk powyższych nici korzeniowych tworzy poniżej stożka rdzeniowgo tzw. ogon koński (cauda equina) otoczony wraz z nicią końcową przez opony.
4) Jądro soczewkowate razem z jądrem ogoniastym nazywamy jądrem ciałem prążkowanym. (str.766 w Pituchowej)
5) ośrodek sytości
ośrodek nasycenia jest w okolicy przyśrodkowej podwzgórza.
Odpowiada jadru brzuszno-przyśrodkowemu lub okolicom leżącym bardziej z
tyłu. Uszkodzenie tej okolicy= nadmierne łaknienie= otyłość
6) Komora trzecia: jest w międzymózgowiu. Ściana dolna: podwzgórze, Ściana
górna: splot naczyniówkowy komory III, sklepienie i ciało modzelowate,
Ściany boczne: przyśrodkowe powierzchnie wzgórz wraz ze zrostem
międzywzgórzowym, Ściana przednia: blaszka krańcowa, spoidło dziobowe i słupy
sklepienia, Ściana tylna: spoidło uzdeczek i spoidło nadwzgórzowe.
7) żyła Galena = żyła wielka mózgu. Powstaje z połączenia obu żył
wewnętrznych mózgu (prawej i lewej)W swej części środkowej ma rozszerzenie, zwane bańką żyły wielkiej mózgu. Uchodzi do zatoki poprzecznej.
8) Ośrodek mowy - część tylna zakrętu czołowego dolnego (ośrodek Broca)
9) droga piramidowa czyli korowo-rdzeniowa jest głównym połączeniem mózgowia z rdzeniem kręgowym. Jej włóka rozpoczynają się w okolicy ruchowej kory mózgu i przez torebkę wewnętrzną wnikają do odnogi mózgu. Dalej przechodzą one do części brzusznej mostu, gdzie dzielą się na szereg pęczków, które niżej w rdzeniu przedłużonym ponownie łączą się tworząc piramidę.