Temat: Bohater tragiczny w literaturze antycznej, romantycznej i współczesnej.

Tragedia jako gatunek dramatu jest utworem, w którym akcja nawiązuje do konfliktu - nazywany konfliktem tragicznym- między jednostką i jej celami a tym, nad czym nie jest w stanie ona zapanować ani przejąć kontroli, czyli siłami wyższymi. Bohater Tragiczny jest postawiony przed trudnym wyborem i bez względu na to, jaką decyzję podejmie, z góry skazany jest na niepowodzenie.

Z przykładami tragizmu spotykamy się już w starożytności. Główna i tytułowa bohaterka tragedii Sofoklesa - Antygona, wywodząca się z rodu Labdakidów, przeżywa wewnętrzny ból a zarazem rozdarcie, po tym jak jej bracia - Eteokles i Polinejkes giną w pojedynku. Pierwszego z nich nowy władca Kreon każe pochować z czcią i godnością, gdyż wsławił się dla ojczyzny. Niestety zakazuje grzebania zwłok Polinejkesa jako zdrajcy. Antygona nie potrafi pogodzić się z losem brata, gdyż uważa, że zasługuje on na godny pochówek zgodnie z prawem boskim i wierzeniami Greków. Dusza, której ciało nie zostaje pochowane nie zazna spokoju i będzie błąkać się między światami: żywych i zmarłych. Antygona wie, że jeśli pochowa ciało zmarłego brata skaże się tym samym na śmierć z rozkazu władcy. Druga możliwość to pozostawienie obecnej sytuacji, unikając kary śmierci, już na zawsze żyjąc ze świadomością zabłąkanej duszy Polinejkesa wystawiając ją na żer sępom. Antygona postawiona jest przed trudnym wyborem. Chce jednak żyć ze spokojnym sumieniem. Przy dokonaniu swej decyzji kieruje się miłością do brata. Nocą wykrada zwłoki i spełnia obowiązek wobec zmarłego, chowając go. Tymczasem Kreon, który musi dbać o autorytet i tron, zapobiega bezprawiu i skazuje Antygonę, swoją siostrzenicę, na śmierć. Mamy tu do czynienia z podwójną klęską bohaterów, gdyż Kreon również jest postacią tragiczną. Kieruje się zdrowym rozsądkiem w przeciwieństwie do Antygony. Uważa, że obrońca nie może być inaczej traktowany niż zdrajca. Ukarał Antygonę, by nie został posądzony o stronniczość, jednak ponosi moralną porażkę, traci swoich bliskich, przekonuje się o tym, że nie łatwo być władcą. Pozostanie z wyrzutami sumienia i świadomością, że mógł nie dopuścić do tragedii, gdyby nie był ślepo ufny swej słuszności postępowania. Antygona z kolei odnosi moralne zwycięstwo, lecz za cenę swojego życia.

Kolejną postać tragiczną możemy znaleźć w epoce romantyzmu, w jednym z dzieł wybitnego polskiego poety A. Mickiewicza, w „Konradzie Wallenrodzie”. Tytułowy bohater jest człowiekiem, który jako litewski chłopiec został porwany przez Krzyżaków, ochrzczony imieniem Walter i wychowany. Przy chłopcu stale obecny jest wajdelota, który opowiada o prześladowaniach Litwy zorganizowanych przez Zakon krzyżacki, czym potęguje nienawiść i chęć zemsty u Waltera. Jako dojrzały młodzieniec ucieka wraz z wajdelotą na Litwę i zatrzymuje się w zamku księcia Kiejstuta. Wkrótce poznaje jego córkę, Aldonę, w której się zakochuje i bierze za żonę. Jednak dalej pragnie zemścić się na Krzyżakach i oto staje przed wyborem: zostać przy żonie i żałować za … narodu czy opuścić szczęście rodzinne i oddać się ojczyźnie. Jednak znowu każdy wybór przyniesie osobistą klęskę bohatera. Konrad jest człowiekiem honoru, wybiera obowiązek patriotyczny. Dzięki niemu Zakon legnął w gruzach. Konrad najpierw przyjął nazwisko zabitego przez niego hrabiego, potem stał się wielkim mistrzem krzyżackim, a następnie tak prowadził działaniami Zakonu, że ponosił klęskę za klęską. Pomimo osiągniętego celu Konrada, przegrywa on jako człowiek. Stwierdza on, że nie ma po co żyć i jedynym wyjściem pozostaje samobójstwo, które popełnia. Ciężar popełnionej zdrady nie pozwoliłby mu już wrócić do normalnego życia.

Pojęcie tragizmu istnieje także w literaturze współczesnej. Stworzyło je przede wszystkim pokolenie tzw. Kolumbów - młodych chłopców, którzy w czasie okupacji walczyli z Niemcami i ginęli.

Przykładem jest wiersz :”Pokolenie II” K. K. Baczyńskiego. Ukazuje tragiczną klęskę całej generacji- ludzi urodzonych w latach dwudziestych XXw. Tytułowe pokolenie porzuciło swoje plany i marzenia na rzecz walki z wrogiem, do tego stopnia, że całkowicie zostało porażene wojną. Zapomniało o normalnym świecie. Musiało zabijać tym samym broniąc ojczyzny. Wiersz jest dowodem ogromnej niepewności młodego pokolenia w sens takiego życia. Na tym polegał tragizm postaci w literaturze współczesnej. Był to swoistego rodzaju wybór. Młodzi musieli wybierać wojnę wbrew sobie, brzydząc się przemocą, racje patriotyczne przedkładali nad własne pragnienia. Często po tym wyborze ponosili klęskę, często ginęli. A ich poświęcenie nie było nigdy docenione.

Bohaterowie tragiczni to postaci postawione w bardzo trudnej sytuacji, ich wybór jest zawsze negatywny w skutkach. Co więcej każdy kolejny wybór skrajnych dróg prowadzi do końcowej katastrofy.

Uważam, że najbardziej dotkliwy jest los młodych chłopców w literaturze współczesnej gdyż jakiej decyzji nie wybraliby i tak muszą zginąć.. Wcześniejsze przytoczone przeze mnie przykłady są jedynie fikcją wymyśloną przez autora.