MALT:
-in. tkanka limfoidalna błony śluzowej
-budują ją limfocyty i komórki plazmatyczne, które naciekają tk. Łączną właściwą i nabłonki ścian przewodów : oddechowego, pokarmowego i moczowo-płciowego
-najwięcej : limfocytów B i komórek plazmatycznych, są też limfocyty T cytotoksyczne i NK
-Czynność MALT:
a)rozmnożenie i zróżnicowanie limfocytów do komórek efektorowych w węzłach limfatycznych i śledzionie (po spotkaniu z antygenem)
b)limfocoty B różnicują się do komórek plazmatycznych i w tej postaci wydzielają
IgA i IgM
GRUDKI LIMFATYCZNE:
-są skupieniami komórek immunologicznie kompetentnych
-wchodzą w skład MALT
-zawiera w sobie głównie limfocyty B, trochę limfocytów T i komórek prezentujących antygeny
-nie ma torebki łącznotkankowej, jej zrębem jest tkanka łączka właściwa luźna
-składa się z 2 części:
cz. środkowa (ośrodek rozmnażania)
część obwodowa (ciemna)
-różne typy grudek limfatycznych:
samotne
skupione
-grudki skupione błony śluzowej pogranicza jamy ustnej i gardła to migdałki
-grudki skupione ściany jelita krętego i grubego to kępki Peyera
MIGDAŁKI:
-grupy grudek limfatycznych
-występują w błonie śluzowej pogranicza jamy ustnej i gardła
-pokrywa je nabłonek, który wnika w głąb i tworzy krypty (których nie ma w migdałku gardłowym), wzdłuż których leżą grudki limfatyczne
-komórki migdałków: limfocyty B, limfocyty T, komórki plazmatyczne, tuczne, granulocyty i makrofagi
-Rodzaje:
Migdałki podniebienne - parzyste, między podniebieniem miękkim, a łukami podniebienno-gardłowymi, pokryte nabłonkiem wielowarstwowym płaskim nierogowaciejącym, w kryptach są złuszczone komórki nabłonka, limfocyty, granulocyty i bakterie
Migdałki językowe - u nasady języka, najmniejsze, jest ich kilka, pokryte nabłonkiem wielowarstwowym płaskim, tylko 1 krypta
Migdałek gardłowy - w tylno-górnej części gardła, tylko 1, pokryty nabłonkiem wielorzędowym walcowatym urzęsionym i trochę wielowarstwowym płaskim, 0 krypt
KĘPKI PEYERA:
-grudki limfatyczne skupione w błonie śluzowej i podśluzowej jelita krętego i grubego
-ich zrąb to tkanka łączna właściwa luźna, a miąższ to : limfocyty B, małej ilości limfocytów T, komórek plazmatycznych, komórek prezentujących antygeny, makrofagi i in.
-pokrywa je:
od strony światła jelita: nabłonek jednowarstwowy walcowaty (układa się w kopułę)
-w kopule są komórki M
-przez komórki M przenikają przez nabłonek wirusy i inne antygeny
-pod kopułą jest błona podstawna z licznymi otworami (antygeny szybciej przenikają)
WĘZŁY LIMFATYCZNE:
-obwodowe narządy limfatyczne, które leżą wzdłuż naczyń limfatycznych
-otoczone torebką łącznotkankową, od której uchodzą w głąb narządu beleczki
-dwie powierzchnie:
wypukła (naczynia limfatyczne doprowadzające)
wklęsła - wnęka (naczynia limfatyczne odprowadzające)
-zrąb tworzy tkanka łączna właściwa luźna, a miąższ tworzą : limfocyty, komórki plazmatyczne, makrofagi i komórki prezentujące antygeny
-3 części:
kora
zewnętrzna warstwa
zanika we wnęce
główny składnik to grudki limfatyczne
limfocyty B, komórki plazmatyczne i marofagi
strefa grasiczoniezależna
występują centrocyty i centroblasty (od limfo- cz. środkowych grudek)
część przykorowa
gęsto ułożone limfocyty
głównie limfocyty T
strefa grasiczozależna
rdzeń
środkowa część węzła
limfocyty, komórki plazmatyczne, makrofagi i fibroblasty
żyłki o wysokim sześciennym nabłonku (przez ich ściany limfocyty przenikają z krwi do miąższu węzła, w śródbłonku są selektyny E, które zwalniają przepływ limfocytów)
-węzeł zbierający limfę z danego obszaru to regionalny węzeł chłonny
PRZEPŁYW LIMFY PRZEZ WĘZEŁ:
naczynia limfatyczne doprowadzające → wolne przestrzenie pod torebką (zatoki węzła limfatycznego : podtorebkowe (brzeżne), korowe, okołogrudkowe (promieniste) i rdzenne) → naczynia limfatyczne odprowadzające
CZYNNOŚCI WĘZŁÓW LIMFATYCZNYCH:
-filtrowanie limfy i zatrzymywanie antygenów
-niszczy i prezentuje antygeny
-proliferacja (rozmnażanie) limfocytów B i T
-różnicowanie limfoblastów w limfocyty B i T efektorowe
-wydzielanie przeciwciał przez limfocyty B i kom. plazmatyczne
ŚLEDZIONA:
-obwodowy narząd limfatycznych + największy narząd limfatyczny + największe skupisko limfocytów
-nie jest niezbędna do życia (usunięcie - splenectomia)
-otoczona torebką łącznotkankową, od której odchodzą w głąb beleczki
-w torebke (beleczkach też) są miocyty gładkie → obkurczanie się
-zrąb jest zbudowany z tkanki łącznej właściwej luźnej + włókna siateczkowe i nieliczne fibroblasty
-miąższ zbudowany jest z miazgi białej i miazgi czeronej
UNACZYNIENIE ŚLEDZIONY:
t. śledzionowa → tt. Beleczkowe → tt. Środkowe → tt. Pędzelkowate → zatoki śledziony (brzeżne i właściwe) [są to szerokie naczynia włosoware ze śródbłonkiem zbudowanym z wrzecionowatych komórek, z dużymi odstępami między nimi i nieciągłą blaszką śródbłonka] → żyłki → żż. Beleczkowe → ż. Śledzionowa
MIAZGA BIAŁA:
-część miąższu śledziony
-składa się z limfocytów, kom. plazmatycznych, makrofagów i kom. prezentujących antygeny (kom. te leżą dookoła tętnic środkowych) oraz grudek limfatycznych (limfocyty B głównie)
-komórki, które otaczają tętnicę środkową tworzą strefę okołotętniczą (limfocyty T głównie) → strefa grasiczozależna śledziony
-w strefie brzeżnej (na obwodzie) jest mniej komórek, a wiele zatok śledzionowych → zatok brzeżnych (tutaj są koncentrowane antygeny, potem są niszczone przez makrofagi lub prezentowane limfocytom przez kom. dendrytyczne prezentujące antygeny)
-przez ściany zatok brzeżnych przechodzą limfocyty T i B, a prezentowane im antygeny powodują początek odpowiedzi immunologicznej
MIAZGA CZERWONA:
-podobna budową do gąbki, gdzie jamkami są zatoki śledziony, a ściankami komórki leżące w zrębie miazgi (jak widać komórki układają się dookoła zatok)
-nie wiadomo czy zatoki miazgi czerwonej otwierają się do miąższu (otwarty ukł. Krążenia), czy też nie (zamknięty ukł. Krążenia)
-komórki ścianek to: makrofagi, monocyty, dendrytyczne kom. prezentujące antygeny, fibroblasty, limfocyty, erytrocyty (stąd nazwa), granulocyty, płytki krwi
CZYNNOŚCI ŚLEDZIONY:
-filtr krwi, zatrzymuje antygeny
-niszczy antygeny przez makrofagi i granulocyty
-prezentacja antygenów
-proliferacja i różnicowanie limfocytów B (grudki limfatyczne miazgi białej) i limfocytów T (strefa okołotętnicza miazgi białej)
-wydzielanie przeciwciał
-niszczenie zużytych erytrocytów w miazdze czerwonej
-rezerwuar krwi (+ dzięki obkurczaniu torebki zwiększa objętość krwi krążącej)
GRASICA:
-centralny narząd limfatyczny, gdzie dojrzewają limfocyty T
-otoczona torebką łącznotkankową, pod którą są zraziki
-zraziki zbudowane są z :
zrębu
zbudowany z nabłonka (ewenement)
komórki są zróżnicowane pod względem wielkości, kształtu i liczby struktur cytoplazmatycznych
jasna cytoplazma i duże jądra
obecność w cytoplazmie filamentów pośrednich typu I i II
rdzenia
część środkowa
wchodzi dużo komórek nabłonkowych zrębu
cechy komórek rdzenia: rozbudowana szorstka siateczka śródplazmatyczna, obecność pęcherzyków wydzielniczych (wydz. hormony grasicy, gł. tymozynę)
występują ciałka Hassala - zdegenerowane i ułożone w grupach komórki nabłonkowe rdzenia
występują tymocyty (limfocyty T)
kory
ciemna
dużo limfocytów (tymocytów) + słabo wybarwiające się komórki zrębu
na obwodzie jest dużo dużych i średnich limfocytów (limfoblasty w cyklu kom.)
w centrum jest dużo małych limfocytów
-komórki pielegnujące - komórki nabłonkowe otaczające limfocyty, potrzebne do różnicowania i selekcji limfocytów T
CZYNNOŚCI GRASICY:
-rozmnażanie i różnicowanie limfocytów T
-wydzielanie hormonów grasicy
NACZYNIA LIMFATYCZNE:
-w ich skład wchodzą: włosowate naczynia limfatyczne, naczynia lmfatyczne małego i średniego kalibru, przewody limfatyczne
-płynie nimi limfa (od tkanek do dużych żył)
-LIMFA - żółtawy, lekko zasadowy płyn, powstały po wniknięciu płynu tkankowego do włosowatych naczyń limfatycznych, składniki:
woda
elektrolity
białka
Po przepłynięciu przez węzeł chłonny:
antygeny
limfocyty
makrofagi
cząsteczki przeciwciał
(chylomikrony w jelicie cienkim)