DOPUSZCZALNE DAWKI PROMIENIOWANIA
dla populacji zatrudnionej w warunkach narażenia na promieniowanie jonizujące - 50 mSv/ rok w sumie: 50(N-18)mSv
Dopuszczalne dawki promieniowania dla poszczególnych grup narządów
Grupa narządów |
Największa dopuszczalna dawka (mSv) |
I - gonady, szpik kostny |
5 |
II - mięśnie, tkanka tłuszczowa, wątroba, przewód pokarmowy, płuca, inne |
15 |
III - kości, tarczyca, skóra |
30 |
IV -ręce, przedramiona, stopy |
75 |
Średnie dawki pochłoniętego promieniowania jonizującego dla Polski 1985 roku
ŹRÓDŁO PROMIENIOWANIA |
ŚREDNIE DAWKI ROCZNE (mS/osobę/rok |
Dawki od źródeł naturalnych: Promieniowanie na zewnątrz budynku (20% czasu) promieniowanie kosmiczne ziemskie promieniowanie gamma radon- 222 i jego pochodne radon- 220 i jego pochodne |
0,07 0,04 0,06 0,02 |
Dawki od źródeł naturalnych: Promieniowanie wewnątrz budynku (80% czasu) promieniowanie gamma radon- 222 i jego pochodne radon- 220 i jego pochodne |
0,60 1,40 0,15 |
Diagnostyka Medyczna Narażenie zawodowe |
0,59 0,07 |
Suma dawek naturalnych Suma od wszystkich źródeł |
2,75 3,41 |
PROMIENIOWANIE JONIZUJĄCE
Parametry decydujące o skutkach napromienienia: wielkość dawki i skuteczność biologiczna danego rodzaju promieniowania, obszar napromieniowany i rodzaj tkanki napromieniowanej, rozłożenie dawki w czasie,
Działanie pośrednie promieniowania jonizującego -radioliza wody - powstawanie rodników i nadtlenku wody
Działanie bezpośrednie promieniowania jonizującego -pochłanianie kwantów energii - mutacje somatyczne i mutacje genetyczne
Biologiczny równoważnik dawki - jest liczbowo równy pochłoniętej energii w grejach pomnożony przez współczynnik określający jakość promieniowania - q
q=1 dla promieniowania gamma
q= 1,7 dla promieniowania beta
q= 10 dla protonów protonów neutronów
termicznych q=20 dla promieniowania alfa
Skutki biologiczne promieniowania
jonizującego
Podział -1
somatyczne - dotyczą bezpośrednio napromieniowanej osoby
genetyczne - przenoszone na następne pokolenia
skutki stochastyczne - nie zależą od pochłoniętej dawki
skutki niestochastyczne: zależne od pochłoniętej dawki
objawy wczesne, bezpośrednie
objawy późne
; nowotwory w tym białaczki, skutki genetyczne
<©, 4 6y brak objawów klinicznych
0/ £ynudności, wymioty (5-10%)osób
0,4 -0, r W Y okresowe zmiany w obrazie krwi, umiarkowana białaczka, brak zgonów. Duia prawdopodobieństwo wystąpienia objawów późnych
Gt$ \0 <^( ciężka białaczka, śmiertelność 80-100% w ciągu 2 miesięcy 1-10 G-<f źołądkowo-jelitowy typ uszkodzeń organizmu, objawy krwotoczni z przewodu pokarmowego, śmiertelność 90-100% w ciągu 2 tygodni
>10 Grv{ śmierć w 1- 48 godz. w wyniku zaprzestania pracy OUN > r^OG^/śmierć molekularna natychmiastowa
Promieniowanie jonizujące
Promieniowanie jonizujące jest to takie promieniowanie, które jest zdolne do jonizowania cząstek materii przez którą przechodzi.
Dzielimy je na:
korpuskularne (elektrony, pozytrony cząstki alfa, neutrony i protony) i
elektromagnetyczne (promieniowanie rentgenowskie i promieniowanie gamma, promieniowanie kosmiczne)
Źródła naturalne w skorupie
ziemskiej i w kosmosie
Źródła sztuczne: lampy
rentgenowskie, izotopy
promieniotwórcze, wybuchy
jądrowe
PROMIENIOWANIE ELEKTROMAGNETYCZNE
skutki
Rodzaj promieniowania |
Skutki |
promieniowanie radiowe |
wyniki na temat skutków zdrowotnych kontrowersyjne |
mikrofale |
ogrzewanie, wpływ na spermatogenezę |
promieniowanie IR |
oparzenia skóry, oparzenia oczu, zaćma, zaburzenia mechanizmów termoregulacyjnych |
promieniowanie widzialne |
zaćma |
UV (A,B,C) |
oparzenia, działanie mutagenne, uszkodzeni oka (spojówki, rogówki, siatkówki), uszkodzenia skóry, rak skóry |
promieniowanie jonizujące |
działanie teratogenne, nowotwory, choroba popromienna, białaczki, uszkodzenie oczu, błon śluzowych |