EROZJA: procesy geologiczne, które niszczą i wyrównują powierzchnię Ziemi, obejmujące przeobrażenia: rzeźby terenu, pokrywy glebowej i stosunków wodnych.
Erozja gleb: proces niszczenia (zmywania, żłobienia, wywiewania) wierzchniej warstwy gleby wywołany siłą wiatru i płynącej wody, zmniejsza się miąższość poziomu próchniczego gleby, obniża się jej zasobność i żyzność.
Erozja wietrzna (eoliczna) wywiewanie cząstek gruntu, przemieszczanie, sortowanie i ich osadzanie. Erozja wietrzna występuje najczęściej na obszarach pozbawianych szaty roślinnej(np. na wydmach, zwałowiskach)
Gleby podatne na erozję wietrzną:
najbardziej piaski, iły, lessy (nie posiadające trwałej struktury i roślinności)
najmniej gleba o trwałej strukturze porośnięta roślinnością
Erozja wodna zmywanie i wymywanie cząstek gleby
powierzchniowa - niewielki spływ wody powoduje rozbryzgi i spłukiwanie odspojonych frakcji gleby
płaska - powolne i równomierne zmywanie cząstek glebowych po stoku (tworzą się żłobie)
liniowa - tworzą się żłobiny, które mogą stać się wąwozami.
wąwozowa - bardzo intensywne rozmywanie stoków przy silnym spływie wody, powstają wąwozy
charakter ruchów masowych
soliflukcja - spełzanie silnie uwilgotnionej wierzchniej warstwy po zamarzniętym podłożu
sufozja - wypłukiwanie cząstek mineralnych ze skał luźnych lub słabo spojonych przez wody podziemne. Powoduje zapadanie się powierzchni ziemni, niekiedy osuwiska.
abrazja - niszczenie brzegów zbiorników wodnych przez energię uderzających fal
Gleby podatne na erozję wodną:
najbardziej z lessów i utworów lessowych
najmniej gleby górskie ze skał magmowych i metamorficznych
Stopień zagrożenia erozją wodną zależy od:
Nachylenia stoku
Skł.granulometrycznego
Struktury utworu glebowego
Ilości i intensywności opadów
Stopnia pokrycia powierzchni przez roślinność
Rodzaju roślinności
Działalność człowieka potęguje zjawiska erozji:
Przekształcenia o charakterze geomechanicznym:
Likwidacja gleby w wyniku jej zdjęcia lub przykrycia utworami bezglebowymi
Zakłócanie naturalnego układu poziomów glebowych
Zniszczenie struktury poziomów przypowierzchniowych
Przekształcenia tego typu powodują:
Górnictwo odkrywkowe - zwałowania zew, zwałowania wew, wyrobiska końcowe
Inne gałęzie przemysłu - kałdy odpadów
Gospodarstwa komunalne - składowiska odpadów, ścieki
Urbanizacja, komunikacja drogowa, infrastruktura przemysłowa
Przekształcenia o charakterze hydrologicznym:
Negatywna zmiana istniejących stosunków wilgotnościowych
Zawodnienie gleb
Osuszenie gleb
Ochrona środowiska - erozja