Offe - Nowe ruchy społeczne: Przekraczanie granic polityki instytucjonalnej
Dostrzec można istotne zmiany modelu rozwoju politycznego rozwiniętych społeczeństw Zachodu
Konflikty i sprzeczności w obrębie społeczeństwa przemysłowego nie mogą być nadal zadowalająco rozwiązywane poprzez etatyzację, regulacje polityczne oraz włączanie coraz większej liczby spraw i żądań do programu biurokratycznych przywódców.
STARY PARADYGMAT
3 elementy powojennej ugody ustrojowej
decyzje inwestycyjne pozostały w rękach właścicieli i menadżerów operujących na wolnym rynku zgodnie z kryteriami zysku
kapitalizm jako mechanizm wzrostu uzupełniony przez zorganizowany świat pracy (mechanizm dystrybucji i bezpieczeństwa socjalnego)
instytucje demokratyczne pozwalały ograniczać liczbę konfliktów przenoszonych ze sfery społeczeństwa obywatelskiego na arenę polityki państwowej (w związku z reprezentacją i współzawodnictwem partii politycznych)
Wzory życia skoncentrowane wokół prywatności (rodziny, pracy i konsumpcji), absorbują energię i aspiracje większości obywateli uczestnictwo w konflikcie wokół polityki państwa będzie przedmiotem marginalnego zainteresowania większości społeczeństwa.
Mechanizmy rozwiązywania konfliktów społecznych i politycznych:
przetarg zbiorowy
rywalizacja partyjna
reprezentatywny rząd
NOWY PARADYGMAT
nowe ruchy protestu; nowa polityka; neoromantyzm; nieortodyksyjne zachowania polityczne; ruchy alternatywne
niekonwencjonalne środki
upolitycznienie zagadnień na pograniczu tego co prywatne i tego co publiczne (polityczne)
roszczenie praw do sfery pośredniej, ani prywatnej (w sensie wyłączenia z obszaru prawomocnych ingerencji innych osób), ani publicznej (w sensie uznawania przez podmiot prawomocnych oddziaływań ze strony politycznych instytucji i aktorów)
aktorzy nie ponoszą odpowiedzialności prawnej/instytucjonalnej, ale rezultaty ich działań są istotne
Cele
Środki/aktorzy
|
Nie obowiązujące w ramach szerokiej zbiorowości |
obowiązujące |
Nie legitymizowane przez polityczną wspólnotę |
„prywatne zbrodnie” |
Terroryzm |
Legitymizowane |
Społeczno kulturowe ruchy (religijne lub eskapistyczne) |
Ruchy społeczno-polityczne |
ruchy typowo społeczne (sekty, ruchy propagujące określony styl życia):
używają legitymizowanych i uznawanych form działania (prawnie gwarantowana wolność praktyk religijnych i kulturowych
nie zmierzają do uznania swych specyficznych wartości i dążeń za istotne dla szerszej zbiorowości
grupy terrorystyczne:
środki przemocy nie są uznawane przez szeroką zbiorowość za legalne i uzasadnione
nie podejmują wysiłku zostania politycznymi aktorami i legitymizacji
cele: zwycięstwo w anty-imperialistycznej rewolucyjnej wojnie
Ruchy społeczne:
dążą do uznania siebie przez większą zbiorowość za politycznych aktorów
ich formy działania nie cieszą się legitymizacją ze strony utrwalonych instytucji politycznych
osiągnięcie ich celów miałoby istotne znaczenie nie tylko dla ruchu ale i dla społeczeństwa
ruchy ekologiczne
ruchy broniące praw człowieka
ruchy pacyfistyczne i pokojowe
ruchy zaangażowane w alternatywną i wspólnotową produkcję i dystrybucję dóbr i usług
wspólne cechy:
wartości - autonomia i tożsamość, decentralizacja, samozarządzanie, samopomoc
sposoby działania
wewnętrzny - sposób w jaki ludzie działają razem, aby stworzyć wspólnotę (uczestnicy, podejmowane akcje, ochotnicy-agitatorzy, nieformalne sieci współdziałania, wolontariusze, dobrowolne datki);
zewnętrzny - metody konfrontacji ze światem zewnętrznym (taktyka demonstracji i inne postacie akcji z wykorzystaniem fizycznej obecności dużej liczby osób) oraz przeciwnikami politycznymi (nie są w stanie prowadzić negocjacji)
brak cech formalnej organizacji, przede wszystkim brak możliwości wdrażania decyzji podjętych przez ich reprezentantów
uczestnicy ruchów swojej autoidentyfikacji nie opierają na utrwalonych schematach politycznych (lewica/prawica, liberalizm/konserwatyzm), ani na zróżnicowaniach socjoekonomicznych (robotnik/inteligent, biedny/bogaty)
baza społeczna:
nowa klasa średnia (sektor usług i sektor publiczny)
stara klasa średnia
ludzie poza rynkiem pracy 9bezrobotni, gospodynie domowe, emeryci)
obszary działań
sfera prywatna
sfera polityki nieinstytucjonalnej
sfera polityki instytucjonalnej
własna sfera to sfera politycznych działań wewnątrz społeczeństwa obywatelskiego