1.Wstęp teoretyczny.
Fala nazywamy zjawisko rozchodzenia się drgań Wyróżniamy fale sprężyste i elektromagnetyczne.
Fale sprężyste [mechaniczne] rozchodzą się tylko w ośrodkach sprężystych, np.:
fale akustyczne, fale na powierzchni wody, przy czym zaburzenia w tych falach polegają na drganiach cząstek ośrodka wokół punktu równowagi .
Równaniem falowym nazywamy równanie różniczkowe cząstkowe, opisujące proces rozprzestrzeniania się fali w danym ośrodku
Przyjmujemy ze fala rozchodzi się tylko w kierunku osi x. Zakładamy, ze jest to fala poprzeczna i spolaryzowana, w której drgania zachodzą w kierunku osi y, prostopadłej do x.
Fale taka opisuje równanie :
Jego rozwiązanie ma postać:
y=Acos[2 (t/T-x/ )+ ] lub y=Acos[ (t-(x/v))+ ]
i nazywa się równaniem fali.
Fale mogą być poprzeczne, jeżeli drgania odbywają się prostopadle do kierunku rozchodzenia się fali, lub podłużne - jeśli kierunek drgań jest zgodny z kierunkiem rozchodzenia się fali.
W przypadku fali poprzecznej linia fazowa przedstawia rzeczywisty stan wychyleń wzdłuż kierunku fali, natomiast w przypadku fali podłużnej ma ona znaczenie symboliczne- grzbiety oznaczają zagęszczenia ośrodka, doliny- rozrzedzenia.
ROZCHODZENIE SIĘ FALI DRGAŃ
Interferencja nazywamy nakładanie się fal, w wyniku czego amplituda fali wypadkowej może być w danym punkcie zwiększana lub zmniejszana w zależności od różnicy faz fal składowych, rozchodzących się w przestrzeni z jednakowymi częstotliwościami
Fala powstała z nałożenia się fal padających i odbitych od granicy obszaru ograniczonego nazywamy fala stojąca Grzbiety i doliny tej fali nie przesuwają się, lecz okresowo zanikają i na nowo pojawiają się, zamieniając miejscami- tam, gdzie była dolina pojawia się grzbiet i odwrotnie. Fala taka posiada punkty, które są stale w spoczynku- są to tzw. węzły- odległość obu sąsiednich węzłów jest równa połowie długości fali interferujących ze sobą fal.
Węzły W to punkty obszaru, w których nie występują drgania, natomiast strzałki S są punktami, w których amplituda drgań ma wartość maksymalna.
POWSTAWANIE FALI STOJĄCEJ
Fale stojąca wykorzystuje się do pomiaru prędkości dźwięku w danym ośrodku . Fala dźwiękowa o częstości f przechodząc z jednego ośrodka do drugiego zmienia swa prędkość v i długość , natomiast częstość drgań pozostaje bez zmiany. Mierząc długość fali w obu ośrodkach oraz przyjmując jedna z prędkości za znana mamy możliwość wyznaczenia prędkości fali w danym ośrodku
Źródłem dźwięku jest zazwyczaj mechaniczny układ drgający umieszczony w ośrodku sprężystym lub obszar zawirowań cząsteczek płynu wywołany zjawiskiem turbulencji.
Fizycznymi cechami dźwięku są: natężenie, częstość, przebieg czasowy, oraz struktura widma akustycznego.
Od tych cech fizycznych zależą subiektywnie odczuwalne cechy wrażenia słuchowego dźwięku, jak głośność, wysokość, barwa dźwięku
Odkształceniami sprężystymi ciął stałych rządzi prawo Hooke'a: naprężenie jest proporcjonalne do odkształcenia Dla przypadku normalnego prawo to można wyrazić wzorem:
które stosuje się zarówno do naprężeń dodatnich jak i ujemnych min. rozciągania i ściskania Współczynnik proporcjonalności E nazywa się modułem Younga i ma wymiar naprężenia [n/m ].W przypadku naprężenia stycznego prawo Hooke'a wyraża się wzorem:
Współczynnik G- moduł sztywnosci, ma wymiar [M *rad].
2.Przebieg ćwiczenia i pomiary.
1.Przy pomocy linijki mierze pięciokrotnie długość badanego pręta. /Pręt mosiężny/
Pomiar Długość L [cm]
1. 85,1
2. 85,3
3. 85,2
4. 85,2
5. 85,1