KLASA SPOŁECZNA

Społeczny podmiot, którego członkowie odznaczają się strukturalnie podobnym miejscem w procesie gospodarowania i podobnym społecznym położeniem oraz wspólnymi interesami i w pewnych warunkach także wspólną świadomością swego położenia. Pojęcie klasy społecznej stanowi obok pojęć kasty, stanu i warstwy jedną z koncepcji badań nad społecznymi nierównościami.

Na pojęcie klasy społecznej szczególną uwagę zwrócili K. Marks i F. Engels w swoich analizach rzeczywistości historycznej i społecznej. Centralnym kryterium podziału społeczeństw na klasy społeczne był dla nich stosunek do środków produkcji - posiadający i nie posiadający. W wyniku tego podziału przyjęli dwie wrogie klasy: burżuazję i proletariat, przy czym ten ostatni potraktowali jako klasę wiodącą, postępową i rewolucyjną. Podział ten okazał się za wąski we wszystkich typach społeczeństw. W demokracjach zachodnich przyjął się podział na klasy: wyższą, średnią i niższą. W wyniku rozwoju gospodarczego proletariat w dużej mierze awansował do klasy średniej. W społeczeństwach opartych na bazie marksistowskiej wytworzyła się nowa klasa rządząca i zbiurokratyzowana dzięki posiadaniu , władzy i panowaniu. Okazało się, że dostęp do władzy zapewnia możliwości bogacenia się i totalitarnego rządzenia społeczeństwem.

Polemizując z Marksem i Engelsem, Max Weber (1864-1920) zauważył, że pierwotnym czynnikiem społecznych nierówności w społeczeństwach przemysłowych jest brak "odczarowania stosunków produkcji", ponieważ podział na klasy bardziej wiąże się z nimi niż ze stosunkiem do środków produkcji. Znalazło to zresztą potwierdzenie w późniejszym rozwoju systemów społeczno-gospodarczych i politycznych.

Nauczanie społeczne Kościoła, przeciwstawiając się akcentowaniu klasowych podziałów społecznych, nienawiści i walce klasowej (np. RN, 1; QA 82, 83), proponuje tzw. porządek stanowo-zawodowy, tworzący na zasadzie solidarności sprawiedliwe społeczeństwo.