Dz U 2009 Nr 31 poz 206


Ustawa o wojewodzie i administracji rządowej w województwie
1)
z dnia 23 stycznia 2009 r. (Dz.U. Nr 31, poz. 206)
(zm. Dz.U. 2011 Nr 185, poz. 1092, Dz.U. 2011 Nr 163, poz. 981, Dz.U. 2011 Nr 92, poz. 529, Dz.U. 2011 Nr 22,
poz. 114, Dz.U. 2010 Nr 40, poz. 230)
Rozdział 1. Przepisy ogólne.
Art. 1 [Zakres przedmiotowy] Ustawa określa:
1) zakres działania oraz zasady funkcjonowania wojewody;
2) tryb powoływania i odwoływania wojewody;
3) organizację rządowej administracji zespolonej w województwie i niezespolonej administracji rządowej.
Art. 2 [Podmioty wykonujące zadania administracji rządowej] Zadania administracji rządowej w województwie
wykonują:
1) wojewoda;
2) organy rządowej administracji zespolonej w województwie, w tym kierownicy zespolonych służb, inspekcji i
straży;
3) organy niezespolonej administracji rządowej;
4) jednostki samorządu terytorialnego i ich związki, jeżeli wykonywanie przez nie zadań administracji rządowej
wynika z odrębnych ustaw lub z zawartego porozumienia;
5) starosta, jeżeli wykonywanie przez niego zadań administracji rządowej wynika z odrębnych ustaw;
6) inne podmioty, jeżeli wykonywanie przez nie zadań administracji rządowej wynika z odrębnych ustaw.
Art. 3 [Wojewoda; funkcje urzędu]
1. Wojewoda jest:
1) przedstawicielem Rady Ministrów w województwie;
2) zwierzchnikiem rządowej administracji zespolonej w województwie;
3) organem rządowej administracji zespolonej w województwie;
4) organem nadzoru nad działalnością jednostek samorządu terytorialnego i ich związków pod względem
legalności, z zastrzeżeniem ust. 2;
5) organem administracji rządowej w województwie, do którego właściwości należą wszystkie sprawy z zakresu
administracji rządowej w województwie niezastrzeżone w odrębnych ustawach do właściwości innych organów tej
administracji;
6) reprezentantem Skarbu Państwa, w zakresie i na zasadach określonych w odrębnych ustawach;
7) organem wyższego stopnia w rozumieniu ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania
administracyjnego (Dz.U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071, z pózn. zm.2)).
2. Wojewoda kontroluje pod względem legalności, gospodarności i rzetelności wykonywanie przez organy
samorządu terytorialnego zadań z zakresu administracji rządowej, realizowanych przez nie na podstawie ustawy
lub porozumienia z organami administracji rządowej.
3. Zadania i kompetencje wojewody w stanach nadzwyczajnych określają odrębne ustawy.
Art. 4 [Regulacje w odrębnych ustawach] Odrębne ustawy określają:
1) zasadniczy podział terytorialny państwa;
2) nazwę województwa i nazwę urzędu wojewody oraz jego siedzibę;
3) zasady i tryb ustalania granic województw oraz dokonywania ich zmian;
4) zasady ustalania niepokrywających się z zasadniczym podziałem terytorialnym państwa podziałów
terytorialnych w celu wykonywania zadań niezespolonej administracji rządowej.
Art. 5 [Organy rządowej administracji zespolonej, niezespolonej] Zasady organizacji, funkcjonowania i zakres
zadań organów rządowej administracji zespolonej w województwie oraz organów niezespolonej administracji
rządowej określają odrębne ustawy.
Art. 6 [Powołanie, odwołanie wojewody; ustawowe wymogi na stanowisko wojewody]
1. Wojewodę powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek ministra właściwego do spraw administracji
publicznej.
2. Na stanowisko wojewody może być powołana osoba, która:
1) posiada obywatelstwo polskie;
2) posiada tytuł zawodowy magistra lub tytuł równorzędny;
3) posiada 3-letni staż pracy w zakresie kierowania zespołami ludzkimi;
4) nie była skazana prawomocnym wyrokiem sądu za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego
lub umyślne przestępstwo skarbowe;
5) korzysta z pełni praw publicznych;
6) cieszy się nieposzlakowaną opinią.
Art. 7 [Wicewojewoda]
1. Wojewoda wykonuje zadania przy pomocy wicewojewody albo I i II wicewojewody.
2. Wicewojewodę powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek wojewody. Na stanowisko
wicewojewody może być powołana osoba spełniająca wymogi określone w art. 6 ust. 2.
3. Wojewoda określa, w formie zarządzenia, zakres kompetencji i zadań wykonywanych przez wicewojewodów.
4. Jeżeli wojewoda nie pełni obowiązków służbowych, zakres zastępstwa wicewojewody, a w przypadku
powołania dwóch wicewojewodów - I wicewojewody, rozciąga się na wszystkie kompetencje wojewody.
Art. 8 [Uprawnienia nadzorcze Prezesa Rady Ministrów i ministra właściwego do spraw administracji publicznej]
1. Prezes Rady Ministrów kieruje działalnością wojewody, w szczególności wydając w tym zakresie wytyczne i
polecenia, żądając przekazania sprawozdań z działalności wojewody oraz dokonując okresowej oceny jego pracy.
2. Prezes Rady Ministrów sprawuje nadzór nad działalnością wojewody na podstawie kryterium zgodności jego
działania z polityką Rady Ministrów.
3. Minister właściwy do spraw administracji publicznej sprawuje nadzór nad działalnością wojewody na podstawie
kryterium zgodności jego działania z powszechnie obowiązującym prawem, a także pod względem rzetelności i
gospodarności.
4. Przepis ust. 3 nie narusza uprawnień właściwych ministrów w stosunku do wojewody, określonych w ustawie z
dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego.
Art. 9 [Odesłanie do odrębnych ustaw w zakresie uprawnień właściwego ministra; obowiązek informacyjny
wojewody]
1. Właściwy minister wykonuje swoje uprawnienia wobec wojewody w zakresie i na zasadach określonych w
odrębnych ustawach.
2. Wojewoda jest obowiązany do udzielania właściwemu ministrowi lub centralnemu organowi administracji
rządowej, w wyznaczonym terminie, żądanych przez niego informacji i wyjaśnień.
Art. 10 [Rozstrzyganie sporów] Spory między wojewodami oraz między wojewodą a członkiem Rady Ministrów
lub centralnym organem administracji rządowej rozstrzyga Prezes Rady Ministrów.
Art. 11 [Delegacja uprawnień przez Prezesa Rady Ministrów] Prezes Rady Ministrów może upoważnić ministra
właściwego do spraw administracji publicznej do wykonywania, w jego imieniu, przysługujących mu wobec
wojewody uprawnień, z wyjątkiem powoływania i odwoływania wojewody oraz rozstrzygania sporów między
wojewodą a członkiem Rady Ministrów lub centralnym organem administracji rządowej.
Art. 12 [Uprawnienia nadzorcze wojewody] Wojewoda sprawuje nadzór nad działalnością jednostek samorządu
terytorialnego i ich związków na zasadach określonych w odrębnych ustawach.
Art. 13 [Pomoc dla wojewody w wykonywaniu zadań, dyrektor generalny urzędu wojewódzkiego]
1. Wojewoda wykonuje zadania przy pomocy urzędu wojewódzkiego oraz organów rządowej administracji
zespolonej w województwie.
2. Dyrektor generalny urzędu wojewódzkiego zapewnia jego prawidłowe funkcjonowanie. Prawa i obowiązki
dyrektora generalnego urzędu określa odrębna ustawa.
Art. 14 [Delegatury urzędu wojewódzkiego] W celu usprawnienia działania organów rządowej administracji
zespolonej w województwie wojewoda może tworzyć delegatury urzędu wojewódzkiego.
Art. 15 [Statut urzędu wojewódzkiego; skład urzędu wojewódzkiego]
1. Wojewoda nadaje urzędowi wojewódzkiemu statut podlegający zatwierdzeniu przez Prezesa Rady Ministrów, z
zastrzeżeniem ust. 5. Statut jest ogłaszany w wojewódzkim dzienniku urzędowym.
2. W skład urzędu wojewódzkiego wchodzą komórki organizacyjne:
1) wydziały - do realizacji merytorycznych zadań urzędu;
2) biura - do realizacji zadań w zakresie obsługi urzędu;
3) oddziały jako komórki organizacyjne wewnątrz komórek wymienionych w pkt 1 i 2.
3. Statut urzędu wojewódzkiego określa w szczególności:
1) nazwę i siedzibę urzędu;
2) nazwy stanowisk dyrektorów wydziałów;
3) nazwy wydziałów oraz innych komórek organizacyjnych urzędu;
4) zakresy działania wydziałów i innych komórek organizacyjnych urzędu oraz, jeżeli odrębne ustawy tak
stanowią, zakres kompetencji przypisanych określonym w ustawach stanowiskom lub funkcjom urzędowym;
5) nazwy, siedziby i zakresy działania delegatur, o których mowa w art. 14;
6) inne sprawy istotne dla organizacji i funkcjonowania urzędu.
4. Wykaz jednostek organizacyjnych podporządkowanych wojewodzie lub przez niego nadzorowanych stanowi
załącznik do statutu urzędu wojewódzkiego.
5. Zmiana statutu urzędu wojewódzkiego polegająca na aktualizacji wykazu jednostek podporządkowanych
wojewodzie lub przez niego nadzorowanych nie wymaga zatwierdzenia przez Prezesa Rady Ministrów.
Art. 16 [Regulamin] Szczegółową organizację oraz tryb pracy urzędu wojewódzkiego określa regulamin ustalony
przez wojewodę w drodze zarządzenia.
Art. 17 [Kompetencja wojewody do wydawania zarządzeń] Wojewoda, w celu realizacji powierzonych mu zadań,
wydaje zarządzenia.
Art. 18 [Ustanowienie pełnomocnika i zespołów doradczych]
1. W przypadkach uzasadnionych szczególnymi potrzebami wojewoda może ustanowić, na czas oznaczony,
swojego pełnomocnika do prowadzenia spraw w zakresie określonym w pełnomocnictwie.
2. Wojewoda może tworzyć zespoły doradcze.
Art. 19 [Upoważnienie do załatwiania określonych spraw] Wojewoda może upoważnić na piśmie pracowników
urzędu wojewódzkiego, niezatrudnionych w urzędach obsługujących inne organy rządowej administracji
zespolonej w województwie, do załatwiania określonych spraw w jego imieniu i na jego odpowiedzialność, w
ustalonym zakresie, a w szczególności do wydawania decyzji administracyjnych, postanowień i zaświadczeń, z
tym że upoważnienie nie może dotyczyć wstrzymania egzekucji administracyjnej, o której mowa w art. 27 ust. 1.
Art. 20 [Powierzenie prowadzenia niektórych spraw]
1. Wojewoda może powierzyć prowadzenie, w jego imieniu, niektórych spraw z zakresu swojej właściwości
jednostkom samorządu terytorialnego lub organom innych samorządów działających na obszarze województwa,
kierownikom państwowych i samorządowych osób prawnych oraz innych państwowych jednostek organizacyjnych
funkcjonujących w województwie.
2. Powierzenie następuje na podstawie porozumienia wojewody odpowiednio z organem wykonawczym jednostki
samorządu terytorialnego, właściwym organem innego samorządu lub kierownikiem państwowej i samorządowej
osoby prawnej albo innej państwowej jednostki organizacyjnej, o których mowa w ust. 1. Porozumienie, wraz ze
stanowiącymi jego integralną część załącznikami, podlega ogłoszeniu w wojewódzkim dzienniku urzędowym.
3. W porozumieniu, o którym mowa w ust. 2, określa się zasady sprawowania przez wojewodę kontroli nad
prawidłowym wykonywaniem powierzonych zadań.
Art. 21 (uchylony)3)
Rozdział 2. Wojewoda jako przedstawiciel Rady Ministrów.
Art. 22 [Obowiązki wojewody w zakresie wykonywania polityki Rady Ministrów w województwie] Wojewoda
odpowiada za wykonywanie polityki Rady Ministrów w województwie, a w szczególności:
1) dostosowuje do miejscowych warunków cele polityki Rady Ministrów oraz, w zakresie i na zasadach
określonych w odrębnych ustawach, koordynuje i kontroluje wykonanie wynikających stąd zadań;
2) zapewnia współdziałanie wszystkich organów administracji rządowej i samorządowej działających w
województwie i kieruje ich działalnością w zakresie zapobiegania zagrożeniu życia, zdrowia lub mienia oraz
zagrożeniom środowiska, bezpieczeństwa państwa i utrzymania porządku publicznego, ochrony praw
obywatelskich, a także zapobiegania klęskom żywiołowym i innym nadzwyczajnym zagrożeniom oraz zwalczania i
usuwania ich skutków, na zasadach określonych w odrębnych ustawach;
3) dokonuje oceny stanu zabezpieczenia przeciwpowodziowego województwa, opracowuje plan operacyjny
ochrony przed powodzią oraz ogłasza i odwołuje pogotowie i alarm przeciwpowodziowy;
4) wykonuje i koordynuje zadania w zakresie obronności i bezpieczeństwa państwa oraz zarządzania
kryzysowego, wynikające z odrębnych ustaw;
5) przedstawia Radzie Ministrów, za pośrednictwem ministra właściwego do spraw administracji publicznej,
projekty dokumentów rządowych w sprawach dotyczących województwa;
6) wykonuje inne zadania określone w odrębnych ustawach oraz ustalone przez Radę Ministrów i Prezesa Rady
Ministrów.
Art. 23 [Obowiązki reprezentacyjne; informowanie wojewody o pobycie członków Rady Ministrów w
województwie]
1. Wojewoda:
1) reprezentuje Radę Ministrów na uroczystościach państwowych i w czasie oficjalnych wizyt składanych w
województwie przez przedstawicieli państw obcych;
2) współdziała z właściwymi organami innych państw oraz międzynarodowych organizacji rządowych i
pozarządowych, na zasadach określonych przez ministra właściwego do spraw zagranicznych.
2. Wojewoda jest informowany o służbowym pobycie członków Rady Ministrów w województwie.
Art. 24 [Reprezentowanie stanowiska Rady Ministrów] Wojewoda reprezentuje w swoich wystąpieniach
stanowisko zgodne z ustaleniami przyjętymi przez Radę Ministrów.
Art. 25 [Polecenia wojewody]
1. Wojewoda może wydawać polecenia obowiązujące wszystkie organy administracji rządowej działające w
województwie, a w sytuacjach nadzwyczajnych, o których mowa w art. 22 pkt 2, obowiązujące również organy
samorządu terytorialnego. O wydanych poleceniach wojewoda niezwłocznie informuje właściwego ministra.
1a.4) Sytuacjami nadzwyczajnymi, o których mowa w ust. 1, są również sytuacje kryzysowe w rozumieniu ustawy
z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym (Dz.U. Nr 89, poz. 590, z pózn. zm.5)).
2. Polecenia, o których mowa w ust. 1, nie mogą dotyczyć rozstrzygnięć co do istoty sprawy załatwianej w drodze
decyzji administracyjnej, a także nie mogą dotyczyć czynności operacyjno-rozpoznawczych, dochodzeniowo-
śledczych oraz czynności z zakresu ścigania wykroczeń.
3. Właściwy minister może wstrzymać wykonanie poleceń, o których mowa w ust. 1, wydanych organom
niezespolonej administracji rządowej i wystąpić z wnioskiem do Prezesa Rady Ministrów o rozstrzygnięcie sporu,
przedstawiając jednocześnie stanowisko w sprawie.
Art. 26 [Prawo wojewody do żądania informacji i wyjaśnień]
1. Wojewoda w zakresie zadań administracji rządowej realizowanych w województwie ma prawo żądania od
organów administracji rządowej działających w województwie bieżących informacji i wyjaśnień o ich działalności,
w tym w sprawach prowadzonych na podstawie ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania
administracyjnego.
2. Z uwzględnieniem przepisów o ochronie informacji niejawnych lub innych tajemnic prawnie chronionych
wojewoda ma prawo wglądu w tok każdej sprawy prowadzonej w województwie przez organy administracji
rządowej, a także przez organy samorządu terytorialnego w zakresie zadań przejętych na podstawie
porozumienia lub zadań zleconych.
Art. 27 [Wstrzymanie egzekucji administracyjnej]
1. Wojewoda może, w drodze decyzji administracyjnej, wstrzymać egzekucję administracyjną.
2. Wstrzymanie egzekucji administracyjnej, z zastrzeżeniem ust. 4, może nastąpić w szczególnie uzasadnionych
przypadkach, na czas określony, i może dotyczyć czynności każdego organu prowadzącego egzekucję
administracyjną.
3. O wstrzymaniu egzekucji administracyjnej wojewoda informuje ministra właściwego w sprawie postępowania,
w związku z którym toczy się egzekucja administracyjna.
4. Wstrzymanie przez wojewodę egzekucji administracyjnej obowiązków o charakterze pieniężnym może być
dokonane w odniesieniu do tej samej należności tylko jednorazowo, na okres nie dłuższy niż 30 dni.
5. O wstrzymaniu egzekucji administracyjnej, o której mowa w ust. 4, wojewoda niezwłocznie zawiadamia
również ministra właściwego do spraw finansów publicznych, z podaniem przyczyny jej wstrzymania.
Rozdział 3. Kontrola prowadzona przez wojewodę.
Art. 28 [Uprawnienia kontrolne wojewody]
1. Wojewoda kontroluje:
1) wykonywanie przez organy rządowej administracji zespolonej w województwie zadań wynikających z ustaw i
innych aktów prawnych wydanych na podstawie upoważnień w nich zawartych, ustaleń Rady Ministrów oraz
wytycznych i poleceń Prezesa Rady Ministrów;
2) wykonywanie przez organy samorządu terytorialnego i inne podmioty zadań z zakresu administracji rządowej,
realizowanych przez nie na podstawie ustawy lub porozumienia z organami administracji rządowej.
2. Wojewoda w szczególnie uzasadnionych przypadkach może kontrolować sposób wykonywania przez organy
niezespolonej administracji rządowej działające w województwie zadań wynikających z ustaw i innych aktów
prawnych wydanych na podstawie upoważnień w nich zawartych.
3. 6)Kontrola, o której mowa w ust. 1 i 2, wykonywana jest pod względem:
1) legalności, gospodarności, celowości i rzetelności - w odniesieniu do działalności organów administracji
rządowej oraz innych podmiotów;
2) legalności, gospodarności i rzetelności - w odniesieniu do działalności organów samorządu terytorialnego.
Art. 29 (uchylony)7)
Art. 30 (uchylony)8)
Art. 31 (uchylony)9)
Art. 32 (uchylony)10)
Art. 33 (uchylony)11)
Art. 34 (uchylony)12)
Art. 35 (uchylony)13)
Art. 36 (uchylony)14)
Art. 37 (uchylony)15)
Art. 38 (uchylony)16)
Art. 39 (uchylony)17)
Art. 40 (uchylony)18)
Art. 41 (uchylony)19)
Art. 42 (uchylony)20)
Art. 43 (uchylony)21)
Art. 44 (uchylony)22)
Art. 45 (uchylony)23)
Art. 46 (uchylony)24)
Art. 47 (uchylony)25)
Art. 48 (uchylony)26)
Art. 49 (uchylony)27)
Art. 50 (uchylony)28)
Rozdział 4. Rządowa administracja zespolona w województwie.
Art. 51 [Obowiązki wojewody jako zwierzchnika rządowej administracji zespolonej w województwie] Wojewoda
jako zwierzchnik rządowej administracji zespolonej w województwie:
1) kieruje nią i koordynuje jej działalność;
2) kontroluje jej działalność;
3) zapewnia warunki skutecznego jej działania;
4) ponosi odpowiedzialność za rezultaty jej działania.
Art. 52 [Odesłanie do odrębnych ustaw przy powoływaniu i odwoływaniu organów rządowej administracji
zespolonej] Tryb powoływania i odwoływania organów rządowej administracji zespolonej w województwie
określają odrębne ustawy.
Art. 53 [Wykonywanie zadań i kompetencji przez organy rządowej administracji zespolonej]
1. Organy rządowej administracji zespolonej w województwie wykonują swoje zadania i kompetencje przy
pomocy urzędu wojewódzkiego, chyba że odrębna ustawa stanowi inaczej.
2. Szczegółową organizację rządowej administracji zespolonej w województwie określa statut urzędu
wojewódzkiego.
3. Do obsługi zadań organów rządowej administracji zespolonej nieposiadających własnego aparatu
pomocniczego tworzy się w urzędzie wojewódzkim wydzielone komórki organizacyjne.
4. Regulaminy urzędów obsługujących organy rządowej administracji zespolonej są zatwierdzane przez
wojewodę.
Art. 54 [Delegatury urzędów] W celu usprawnienia działania organów rządowej administracji zespolonej w
województwie wojewoda może tworzyć delegatury urzędów je obsługujących.
Art. 55 [Obowiązek informacyjny organów rządowej administracji zespolonej] Organy rządowej administracji
zespolonej w województwie przekazują wojewodzie informacje o wynikach prowadzonych, na podstawie
odrębnych ustaw, kontroli ich dotyczących.
Rozdział 5. Niezespolona administracja rządowa.
Art. 56 [Organy niezespolonej administracji rządowej]
1. Organami niezespolonej administracji rządowej są terenowe organy administracji rządowej podporządkowane
właściwemu ministrowi lub centralnemu organowi administracji rządowej oraz kierownicy państwowych osób
prawnych i kierownicy innych państwowych jednostek organizacyjnych wykonujących zadania z zakresu
administracji rządowej w województwie:
1) 29) szefowie wojewódzkich sztabów wojskowych i wojskowi komendanci uzupełnień;
2) dyrektorzy izb celnych i naczelnicy urzędów celnych;
3) dyrektorzy izb skarbowych, naczelnicy urzędów skarbowych, dyrektorzy urzędów kontroli skarbowej;
4) 30) dyrektorzy okręgowych urzędów górniczych i dyrektor Specjalistycznego Urzędu Górniczego;
5) dyrektorzy okręgowych urzędów miar i naczelnicy obwodowych urzędów miar;
6) 31) dyrektorzy okręgowych urzędów probierczych;
7) dyrektorzy regionalnych zarządów gospodarki wodnej;
8) dyrektorzy urzędów morskich;
9) dyrektorzy urzędów statystycznych;
10) dyrektorzy urzędów żeglugi śródlądowej;
11) graniczni i powiatowi lekarze weterynarii;
12) komendanci oddziałów Straży Granicznej, komendanci placówek i dywizjonów Straży Granicznej;
13) okręgowi inspektorzy rybołówstwa morskiego;
14) państwowi graniczni inspektorzy sanitarni;
15) regionalni dyrektorzy ochrony środowiska.
2. Powoływanie i odwoływanie organów niezespolonej administracji rządowej następuje na podstawie odrębnych
ustaw.
Art. 57 [Ustanowienie organów niezespolonej administracji rządowej] Ustanowienie organów niezespolonej
administracji rządowej może następować wyłącznie w drodze ustawy, jeżeli jest to uzasadnione
ogólnopaństwowym charakterem wykonywanych zadań lub terytorialnym zasięgiem działania przekraczającym
obszar jednego województwa.
Art. 58 [Obowiązek informacyjny organów niezespolonej administracji rządowej]
1. Organy niezespolonej administracji rządowej działające w województwie są obowiązane do składania
wojewodzie rocznych informacji o swojej działalności w województwie, do końca lutego każdego roku.
2. W przypadku gdy obszar działalności organu przekracza obszar jednego województwa, informację, o której
mowa w ust. 1, składa się wszystkim właściwym wojewodom.
Rozdział 6. Akty prawa miejscowego stanowione przez wojewodę oraz organy niezespolonej administracji
rządowej.
Art. 59 [Stanowienie aktów prawa miejscowego]
1. Na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawach wojewoda oraz organy niezespolonej
administracji rządowej stanowią akty prawa miejscowego obowiązujące w województwie lub jego części.
2. Organy niezespolonej administracji rządowej działające w województwie są obowiązane do uzgadniania z
wojewodą projektów aktów prawa miejscowego stanowionych przez te organy na podstawie odrębnych
przepisów.
Art. 60 [Rozporządzenia porządkowe]
1. W zakresie nieuregulowanym w przepisach powszechnie obowiązujących wojewoda może wydawać
rozporządzenia porządkowe, jeżeli jest to niezbędne do ochrony życia, zdrowia lub mienia oraz do zapewnienia
porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego.
2. Rozporządzenia porządkowe mogą przewidywać, za naruszenie ich przepisów, kary grzywny wymierzane w
trybie i na zasadach określonych w ustawie z dnia 20 maja 1971 r. - Kodeks wykroczeń (Dz.U. z 2007 r. Nr 109,
poz. 756 oraz z 2008 r. Nr 141, poz. 888).
3. Rozporządzenie porządkowe wojewoda przekazuje niezwłocznie Prezesowi Rady Ministrów, marszałkowi
województwa, starostom, prezydentom miast, burmistrzom i wójtom, na których terenie rozporządzenie ma być
stosowane.
Art. 61 [Uprawnienie Prezesa Rady Ministrów do uchylenia aktów prawa miejscowego]
1. Prezes Rady Ministrów uchyla, w trybie nadzoru, akty prawa miejscowego, w tym rozporządzenia porządkowe,
ustanowione przez wojewodę lub organy niezespolonej administracji rządowej, jeżeli są one niezgodne z
ustawami lub aktami wydanymi w celu ich wykonania, a także może je uchylać z powodu niezgodności z polityką
Rady Ministrów lub naruszenia zasad rzetelności i gospodarności.
2. Prezes Rady Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, tryb kontroli aktów prawa miejscowego
ustanowionych przez wojewodę i organy niezespolonej administracji rządowej, biorąc pod uwagę konieczność
zapewnienia ich zgodności z przepisami powszechnie obowiązującymi oraz polityką Rady Ministrów.
Art. 62 [Odesłanie w zakresie ogłaszania oraz wydawania aktów] Zasady i tryb ogłaszania aktów prawa
miejscowego oraz wydawania wojewódzkiego dziennika urzędowego określają odrębne przepisy.
Art. 63 [Prawo do skargi do sądu administracyjnego]
1. Każdy, czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone przepisem aktu prawa miejscowego, wydanym
przez wojewodę lub organ niezespolonej administracji rządowej, w sprawie z zakresu administracji publicznej,
może, po bezskutecznym wezwaniu organu, który wydał przepis, lub organu upoważnionego do uchylenia
przepisu w trybie nadzoru do usunięcia naruszenia, zaskarżyć przepis do sądu administracyjnego.
2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli w sprawie orzekał już sąd administracyjny i skargę oddalił.
3. W sprawie wezwania do usunięcia naruszenia stosuje się przepisy o terminach załatwiania spraw w
postępowaniu administracyjnym.
Art. 64 [Skarga do sądu administracyjnego na bezczynność]
1. Przepis art. 63 stosuje się odpowiednio, gdy wojewoda lub organy niezespolonej administracji rządowej nie
wykonują czynności nakazanych prawem albo przez podejmowane czynności prawne lub faktyczne naruszają
prawa osób trzecich.
2. W przypadkach, o których mowa w ust. 1, sąd administracyjny może nakazać organowi nadzoru wykonanie
niezbędnych czynności na rzecz skarżącego.
Rozdział 7. Przepisy zmieniające.
Art. 65 W ustawie z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz.U. z 2005 r. Nr 240, poz. 2027,
z pózn. zm.32)) w art. 6a po ust. 2 dodaje się ust. 2a w brzmieniu:
,, 2a. Wojewódzkiego inspektora nadzoru geodezyjnego i kartograficznego powołuje i odwołuje wojewoda, za
zgodą Głównego Geodety Kraju. ".
Art. 66 W ustawie z dnia 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska (Dz.U. z 2007 r. Nr 44, poz. 287, z
pózn. zm.33)) w art. 5:
1) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
,, 2. Wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska powołuje i odwołuje wojewoda, za zgodą Głównego
Inspektora Ochrony Środowiska. ";
2) uchyla się ust. 2a.
Art. 67 W ustawie z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z pózn. zm.
34)
) w art. 30 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
,, 1. Kuratora oświaty powołuje i odwołuje wojewoda, za zgodą ministra właściwego do spraw oświaty i
wychowania. W przypadku odwołania kuratora oświaty wojewoda, z dniem odwołania kuratora, powierza pełnienie
jego obowiązków wicekuratorowi oświaty. ".
Art. 68 W ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz.U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118, z pózn. zm.35)) w
art. 87:
1) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
,, 1. Wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego powołuje i odwołuje wojewoda, za zgodą Głównego
Inspektora Nadzoru Budowlanego. ";
2) uchyla się ust. 2.
Art. 69 W ustawie z dnia 13 pazdziernika 1998 r. - Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację
publiczną (Dz.U. Nr 133, poz. 872, z pózn. zm.36)) w art. 5 uchyla się ust. 5.
Art. 70 W ustawie z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych
(Dz.U. z 2007 r. Nr 68, poz. 449) w art. 13 po pkt 8 dodaje się pkt 8a w brzmieniu:
,, 8a) rozstrzygnięcia nadzorcze dotyczące aktów prawa miejscowego stanowionych przez jednostki
samorządu terytorialnego; ".
Art. 71 W ustawie z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz.U. z 2005 r. Nr
187, poz. 1577, z pózn. zm.37)) w art. 19 ust. 4 otrzymuje brzmienie:
,, 4. Wojewódzkiego inspektora powołuje i odwołuje wojewoda, za zgodą Głównego Inspektora. ".
Art. 72 W ustawie z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz.U. z 2007 r. Nr 125, poz. 874, z pózn.
zm.38)) w art. 53 ust. 4 otrzymuje brzmienie:
,, 4. Wojewódzkiego inspektora powołuje i odwołuje wojewoda, za zgodą Głównego Inspektora. ".
Art. 73 W ustawie z dnia 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne (Dz.U. z 2008 r. Nr 45, poz. 271, Nr 227,
poz. 1505 i Nr 234, poz. 1570 oraz z 2009 r. Nr 18, poz. 97) w art. 113 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
,, 1. Wojewódzkiego inspektora farmaceutycznego powołuje i odwołuje wojewoda, za zgodą Głównego Inspektora
Farmaceutycznego. ".
Art. 74 W ustawie z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach (Dz.U. z 2006 r. Nr 234, poz. 1694, z pózn. zm.39)
) art. 6 otrzymuje brzmienie:
,, Art. 6. W sprawach należących do właściwości wojewody, w których wojewoda jest organem właściwym do
rozpatrzenia odwołania w sprawach uregulowanych w ustawie lub organem wyższego stopnia jest Szef Urzędu do
Spraw Cudzoziemców, nie stosuje się art. 20 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji
rządowej w województwie (Dz.U. Nr 31, poz. 206). ".
Art. 75 W ustawie z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. Nr 162, poz. 1568,
z pózn. zm.40)) w art. 91 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
,, 1. Wojewódzkiego konserwatora zabytków powołuje i odwołuje wojewoda, za zgodą Generalnego Konserwatora
Zabytków. ".
Art. 76 W ustawie z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin (Dz.U. z 2008 r. Nr 133, poz. 849 i Nr 227, poz.
1505 oraz z 2009 r. Nr 20, poz. 106) w art. 88 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
,, 1. Wojewódzkiego inspektora powołuje i odwołuje wojewoda, za zgodą Głównego Inspektora. ".
Art. 77 W ustawie z dnia 6 stycznia 2005 r. o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym
(Dz.U. Nr 17, poz. 141 i Nr 62, poz. 550) w art. 22 ust. 3 otrzymuje brzmienie:
,, 3. Wojewoda może ustanowić pełnomocnika do spraw mniejszości narodowych i etnicznych. Przepisu art. 18
ust. 1 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz.U. Nr 31, poz.
206) nie stosuje się. ".
Rozdział 8. Przepisy przejściowe i końcowe.
Art. 78 [Status podmiotów według niniejszej ustaw]
1. Z dniem 1 kwietnia 2009 r. wojewodowie i wicewojewodowie powołani na podstawie ustawy uchylanej w art. 82
stają się odpowiednio wojewodami i wicewojewodami w rozumieniu niniejszej ustawy.
2. Z dniem 1 kwietnia 2009 r. delegatury urzędów wojewódzkich utworzone na podstawie art. 36 ust. 1 ustawy
uchylanej w art. 82 stają się delegaturami urzędów wojewódzkich, o których mowa w art. 14 niniejszej ustawy.
3. Z dniem 1 kwietnia 2009 r. delegatury komend, inspektoratów i innych jednostek organizacyjnych
stanowiących aparat pomocniczy kierowników zespolonych służb, inspekcji i straży wojewódzkich, utworzone na
podstawie art. 36 ust. 2 ustawy uchylanej w art. 82, stają się delegaturami urzędów obsługujących organy
rządowej administracji zespolonej w województwie, o których mowa w art. 2 pkt 2 niniejszej ustawy.
4. Z dniem 1 kwietnia 2009 r. pracownicy delegatur komend, inspektoratów i innych jednostek organizacyjnych
stanowiących aparat pomocniczy kierowników zespolonych służb, inspekcji i straży wojewódzkich, utworzonych
na podstawie art. 36 ust. 2 ustawy uchylanej w art. 82, stają się pracownikami delegatur urzędów obsługujących
organy rządowej administracji zespolonej w województwie, o których mowa w art. 2 pkt 2 niniejszej ustawy.
Art. 79 [Moc prawna statutów] Statuty urzędów wojewódzkich wydane na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy
uchylanej w art. 82 zachowują moc do czasu wejścia w życie statutów wydanych na podstawie art. 15 ust. 1
niniejszej ustawy, nie dłużej jednak niż przez 3 miesiące od dnia wejścia w życie ustawy.
Art. 80 [Moc prawna porozumień]
1. Zachowują moc porozumienia wojewody z zarządem jednostki samorządu terytorialnego, właściwym organem
innego samorządu lub kierownikiem państwowej osoby prawnej albo innej państwowej jednostki organizacyjnej na
obszarze województwa, dotyczące powierzenia, na podstawie art. 33 ust. 1 ustawy uchylanej w art. 82,
prowadzenia, w imieniu wojewody, niektórych spraw z zakresu jego właściwości.
2. Do porozumień, o których mowa w ust. 1, stosuje się przepisy dotychczasowe.
Art. 81 [Moc prawna przepisów wykonawczych] Dotychczasowe przepisy wykonawcze, wydane na podstawie art.
38 i art. 41 ust. 2 ustawy uchylanej w art. 82, zachowują moc do czasu wejścia w życie przepisów wykonawczych
wydanych na podstawie art. 21 i art. 61 ust. 2 niniejszej ustawy, nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy od dnia jej
wejścia w życie.
Art. 82 [Derogacja] Traci moc ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o administracji rządowej w województwie (Dz.U. z
2001 r. Nr 80, poz. 872, z pózn. zm.41)).
Art. 83 [Wejście w życie] Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 kwietnia 2009 r.
1) Niniejszą ustawą zmienia się ustawy: ustawę z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne, ustawę z dnia 20
lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska, ustawę z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, ustawę z dnia 7 lipca 1994
r. - Prawo budowlane, ustawę z dnia 13 pazdziernika 1998 r. - Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację
publiczną, ustawę z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych, ustawę z dnia
21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych, ustawę z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym,
ustawę z dnia 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne, ustawę z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach, ustawę z dnia
23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, ustawę z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin, ustawę z dnia 6
stycznia 2005 r. o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym.
2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 2001 r. Nr 49, poz. 509, z 2002 r. Nr 113, poz.
984, Nr 153, poz. 1271 i Nr 169, poz. 1387, z 2003 r. Nr 130, poz. 1188 i Nr 170, poz. 1660, z 2004 r. Nr 162, poz. 1692, z 2005
r. Nr 64, poz. 565, Nr 78, poz. 662 i Nr 181, poz. 1524 oraz z 2008 r. Nr 229, poz. 1539.
3) Art. 21 uchylony ustawą z dnia 12.02.2010 r. (Dz.U. Nr 40, poz. 230), która wchodzi w życie 1.01.2011 r.
4) Art. 25 ust. 1a dodany ustawą z dnia 3.12.2010 r. (Dz.U. z 2011 r. Nr 22, poz. 114), która wchodzi w życie 15.02.2011 r.
5) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 2009 r. Nr 11, poz. 59, Nr 65, poz. 553, Nr 85, poz. 716 i Nr 131,
poz. 1076 oraz z 2010 r. Nr 240, poz. 1600.
6) Art. 28 ust. 3 w brzmieniu ustawy z dnia 15.07.2011 r. (Dz.U. Nr 185, poz. 1092), która wchodzi w życie 1.01.2012 r.
7) Art. 29 uchylony ustawą z dnia 15.07.2011 r. (Dz.U. Nr 185, poz. 1092), która wchodzi w życie 1.01.2012 r.
8) Art. 30 uchylony ustawą z dnia 15.07.2011 r. (Dz.U. Nr 185, poz. 1092), która wchodzi w życie 1.01.2012 r.
9) Art. 31 uchylony ustawą z dnia 15.07.2011 r. (Dz.U. Nr 185, poz. 1092), która wchodzi w życie 1.01.2012 r.
10) Art. 32 uchylony ustawą z dnia 15.07.2011 r. (Dz.U. Nr 185, poz. 1092), która wchodzi w życie 1.01.2012 r.
11) Art. 33 uchylony ustawą z dnia 15.07.2011 r. (Dz.U. Nr 185, poz. 1092), która wchodzi w życie 1.01.2012 r.
12) Art. 34 uchylony ustawą z dnia 15.07.2011 r. (Dz.U. Nr 185, poz. 1092), która wchodzi w życie 1.01.2012 r.
13) Art. 35 uchylony ustawą z dnia 15.07.2011 r. (Dz.U. Nr 185, poz. 1092), która wchodzi w życie 1.01.2012 r.
14) Art. 36 uchylony ustawą z dnia 15.07.2011 r. (Dz.U. Nr 185, poz. 1092), która wchodzi w życie 1.01.2012 r.
15) Art. 37 uchylony ustawą z dnia 15.07.2011 r. (Dz.U. Nr 185, poz. 1092), która wchodzi w życie 1.01.2012 r.
16) Art. 38 uchylony ustawą z dnia 15.07.2011 r. (Dz.U. Nr 185, poz. 1092), która wchodzi w życie 1.01.2012 r.
17) Art. 39 uchylony ustawą z dnia 15.07.2011 r. (Dz.U. Nr 185, poz. 1092), która wchodzi w życie 1.01.2012 r.
18) Art. 40 uchylony ustawą z dnia 15.07.2011 r. (Dz.U. Nr 185, poz. 1092), która wchodzi w życie 1.01.2012 r.
19) Art. 41 uchylony ustawą z dnia 15.07.2011 r. (Dz.U. Nr 185, poz. 1092), która wchodzi w życie 1.01.2012 r.
20) Art. 42 uchylony ustawą z dnia 15.07.2011 r. (Dz.U. Nr 185, poz. 1092), która wchodzi w życie 1.01.2012 r.
21) Art. 43 uchylony ustawą z dnia 15.07.2011 r. (Dz.U. Nr 185, poz. 1092), która wchodzi w życie 1.01.2012 r.
22) Art. 44 uchylony ustawą z dnia 15.07.2011 r. (Dz.U. Nr 185, poz. 1092), która wchodzi w życie 1.01.2012 r.
23) Art. 45 uchylony ustawą z dnia 15.07.2011 r. (Dz.U. Nr 185, poz. 1092), która wchodzi w życie 1.01.2012 r.
24) Art. 46 uchylony ustawą z dnia 15.07.2011 r. (Dz.U. Nr 185, poz. 1092), która wchodzi w życie 1.01.2012 r.
25) Art. 47 uchylony ustawą z dnia 15.07.2011 r. (Dz.U. Nr 185, poz. 1092), która wchodzi w życie 1.01.2012 r.
26) Art. 48 uchylony ustawą z dnia 15.07.2011 r. (Dz.U. Nr 185, poz. 1092), która wchodzi w życie 1.01.2012 r.
27) Art. 49 uchylony ustawą z dnia 15.07.2011 r. (Dz.U. Nr 185, poz. 1092), która wchodzi w życie 1.01.2012 r.
28) Art. 50 uchylony ustawą z dnia 15.07.2011 r. (Dz.U. Nr 185, poz. 1092), która wchodzi w życie 1.01.2012 r.
29) Art. 56 ust. 1 pkt 1 w brzmieniu ustawy z dnia 3.12.2010 r. (Dz.U. z 2011 r. Nr 22, poz. 114), która wchodzi w życie
1.01.2012 r.
30) Art. 56 ust. 1 pkt 4 w brzmieniu ustawy z dnia 9.06.2011 r. (Dz.U. Nr 163, poz. 981), która wchodzi w życie 1.01.2012 r.
31) Art. 56 ust. 1 pkt 6 w brzmieniu ustawy z dnia 1.04.2011 r. (Dz.U. Nr 92, poz. 529), która wchodzi w życie 7.11.2011 r.
32) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 2006 r. Nr 170, poz. 1217, z 2007 r. Nr 21, poz.
125 oraz z 2008 r. Nr 201, poz. 1237 i Nr 227, poz. 1505.
33) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 2007 r. Nr 75, poz. 493, Nr 88, poz. 587 i Nr
124, poz. 859, z 2008 r. Nr 138, poz. 865, Nr 199, poz. 1227 i Nr 227, poz. 1505 oraz z 2009 r. Nr 18, poz. 97.
34) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 2004 r. Nr 273, poz. 2703 i Nr 281, poz. 2781,
z 2005 r. Nr 17, poz. 141, Nr 94, poz. 788, Nr 122, poz. 1020, Nr 131, poz. 1091, Nr 167, poz. 1400 i Nr 249, poz. 2104, z 2006
r. Nr 144, poz. 1043, Nr 208, poz. 1532 i Nr 227, poz. 1658, z 2007 r. Nr 42, poz. 273, Nr 80, poz. 542, Nr 115, poz. 791, Nr 120,
poz. 818, Nr 180, poz. 1280 i Nr 181, poz. 1292, z 2008 r. Nr 70, poz. 416, Nr 145, poz. 917, Nr 216, poz. 1370 i Nr 235, poz.
1618 oraz z 2009 r. Nr 6, poz. 33.
35) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 2006 r. Nr 170, poz. 1217, z 2007 r. Nr 88, poz.
587, Nr 99, poz. 665, Nr 127, poz. 880, Nr 191, poz. 1373 i Nr 247, poz. 1844, z 2008 r. Nr 145, poz. 914, Nr 199, poz. 1227, Nr
206, poz. 1287, Nr 210, poz. 1321 i Nr 227, poz. 1505 oraz z 2009 r. Nr 18, poz. 97.
36) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 1998 r. Nr 162, poz. 1126, z 2000 r. Nr 6, poz. 70, Nr 12, poz.
136, Nr 17, poz. 228, Nr 19, poz. 239, Nr 52, poz. 632, Nr 95, poz. 1041 i Nr 122, poz. 1312 oraz z 2001 r. Nr 45, poz. 497, Nr
100, poz. 1084, Nr 111, poz. 1194 i Nr 145, poz. 1623.
37) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 2006 r. Nr 170, poz. 1217, Nr 171, poz. 1225 i
Nr 208, poz. 1541, z 2007 r. Nr 176, poz. 1238, z 2008 r. Nr 214, poz. 1346 i Nr 227, poz. 1505 oraz z 2009 r. Nr 18, poz. 97.
38) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 2007 r. Nr 176, poz. 1238 i Nr 192, poz. 1381,
z 2008 r. Nr 218, poz. 1391, Nr 227, poz. 1505 i Nr 234, poz. 1574 oraz z 2009 r. Nr 18, poz. 97.
39) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 2007 r. Nr 120, poz. 818 i Nr 165, poz. 1170, z
2008 r. Nr 70, poz. 416, Nr 180, poz. 1112, Nr 216, poz. 1367, Nr 227, poz. 1505 i Nr 234, poz. 1570 oraz z 2009 r. Nr 6, poz.
33.
40) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 2004 r. Nr 96, poz. 959 i Nr 238, poz. 2390, z 2006 r. Nr 50, poz.
362 i Nr 126, poz. 875 oraz z 2007 r. Nr 192, poz. 1394.
41) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 2001 r. Nr 128, poz. 1407, z 2002 r. Nr 37, poz.
329, Nr 41, poz. 365, Nr 62, poz. 558, Nr 89, poz. 804 i Nr 200, poz. 1688, z 2003 r. Nr 52, poz. 450, Nr 137, poz. 1302 i Nr 149,
poz. 1452, z 2004 r. Nr 33, poz. 287, z 2005 r. Nr 33, poz. 288, Nr 90, poz. 757 i Nr 175, poz. 1462 oraz z 2008 r. Nr 199, poz.
1227.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Dz U 2009 nr 31 poz 206
Dz U 2009 nr 124 poz 1033
Dz U 2009 nr 42 poz 340
Ustawa o ochr przyrody Dz U 1934 Nr 31, poz 274
dz u 2009 nr 178 poz 1380
Dz U 2009 nr 42 poz 335
Dz U 2009 nr 98 poz 817
Dz U 2009 nr 130 poz 1070
Dz U 2009 nr 215 poz 1664
Dz U 2009 nr 136 poz 1120
Dz U 2009 nr 187 poz 1445
Dz U 2009 nr 141 poz 1154
Dz U 2009 nr 5 poz 31
Dz U 2005 nr 108 poz 908 Prawo o ruchu drogowym
Dz U 2004 nr 283 poz 2840
Dz U 2003 nr 24 poz 199

więcej podobnych podstron