Wiadomo�ci z branĄy budownictwa domów z bali
Edycja przedrukowana
Mi�dzynarodowe Stowarzyszenie Budowniczych z Bali prezentuje Pa@stwu
ten bezp atny przedruk z naszego biuletynu,  Log Building News #35 .
ILBA jest stowarzyszeniem naukowym not-profit, po�wieconym rozwijaniu
rzemios a konstrukcji domów z bali. Stowarzyszenie to wydaje ksiPĄki,
publikuje artyku y, jak:  Log Building News , i  Log Bulding Standard
("regu y dla budownictwa" dla domów z bali), i organizuje doroczne
kongresy i warsztaty dla nabywców domów z bali i budowniczych tej
branĄy. Informacje kontaktowe stowarzyszenia ILBA znajdujP si� na
stronie 3.
Ogniotrwa o�p �cian z bali
Wed ug dr hab. Dalibor Houdek
BranĄa konstrukcji domów z bali zdobywa wi�kszP popularno�p, ale nie
wiemy wystarczajPco duĄo na temat ich ogniotrwa o�ci. Wtedy gdy wysoki
stopie@ ogniotrwa o�ci �cian jest wymagany, k ody sP zabezpieczane
p ytami gipsowymi aby wzmocnip ogniotrwa o�p, mimo Ąe to ukrywa
konstrukcje drewniane.
Moje badania eksperymentalne z modelem �ciany z bali udowodni y, Ąe to
pozwala uzyskap bardzo wysokP ogniotrwa o�p materia u i dodatkowe
zabezpieczenia przeciwogniowe nie sP juĄ potrzebne.
Wprowadzenie
Tendencja jest nakierowana na ekspertyzy opierajPce si� o prawa
dotyczPce budownictwa, a to zwi�kszy o potrzeb� informowania o tych
osiPgni�ciach w dziedzinie róĄnych rozwiPza@ stosowanych w
budownictwie. Badania struktury ogniotrwa o�ci drewnianych konstrukcji
sP raĄPco w tyle, jak dotPd opiera y si� o lekkie drewniane konstrukcje.
Konstrukcje drewniane wielkogabarytowe, w szczególno�ci k ody, zosta y
w pomini�te.
W 1986 Sashco Sealants Inc. zasi�ga o porady u Underwriters
Laboratories Inc. w zakresie oceny odporno�ci przeciwogniowej
materia ów uszczelniajPcych stosowanych w ich konstrukcjach �cian.
Zastosowano konstrukcj� z sosnowych k ód, o 9-calowej �rednicy, z 5%
�redniP wilgotno�ciP. Po Pczenia w �cianie zosta y wype nione
wzmacniajPcP piankP polietylenowP i wype niaczem Log Jam "! . Podczas
dzia ania ognia, powierzchnia nieos oni�ta uzyska a temperatur� 95 � C
(200 � F). MontaĄ by  nadzorowany, aby obserwowap prób� dzia aniu
ognia podczas 1 godzinny przy uĄyciu ASTM E -119.
Techniczne Centrum Badania w Finlandii wykona o prób� ogniowP wed ug
norm niemieckiego DIN 4102 i ISO 834 na �cianach z bali
wyprodukowanych przez Honka Log Homes. ProstokPtne, walcowane k ody
mia y 140 mm grubo�ci. ciana wytrzyma a 90- minutowP prób� ud wigu,
ale po 112 minuty zawiod a.
Wiele przedsi�biorstw przeprowadza o testy przepalania konstrukcji i
testowanie na ma ej skali �ciany z bali nie obciPĄonych adunkiem, aby
zobrazowap wytrzyma o�p ogniowP produktów.
Ko@cowe wyniki wykaza y durzP ogniotrwa o�p, ale nie zosta y dokonane
naukowe pomiary a szczegó y nie zosta y opublikowane.
Wszystkie prace na ogniotrwa o�p �cian z bali wykonane wcze�niej, zosta 
przeprowadzone na toczonych lub prostokPtnych �cianach z bali.
Uczelnia Techniczna w Zwoleniu, (S owacja), rozpocz� a badania nad
ogniotrwa o�ciP �cian z bali toczonych, uĄywanych g ównie w Pó nocnej
Ameryce, aby rozwinPp model szacowania ogniotrwa o�ci �ciany z bali.
Eksperyment wed ug Norm ISO 834 by  przeprowadzony na duĄP skal� w
PAVUS - Instytut Bada@ Ogniowych, (Czechy).
Eksperyment
Testowana próbka sk ada a si� z dwunastu bali �wierkowych o �rednicy
ok. 257mm { 10 ). Zosta y po Pczone w tradycyjny bez szczelinowy
sposób,. WydrPĄone boczne zag �bienia by y oko o 15mm (3/4 )g �bsze
niĄ wymagano, aby przystosowap izolacja we nP mineralnP. Próbna �ciana
mia a 3250 mm ( 10'-8 ) d ugo�ci i 2800 mm ( 9'-2 ) wysoko�ci.
Eksperymentalna �ciana z bali wykorzystywana przez Houdeka, zauwaĄalne liczne
przewody czujników ciep a na powierzchni �cianki.
Jedena�cie bali poddano suszeniu w piecu do uzyskania �redniej
wilgotno�ci (MC) oko o 19% a jeden bal by  uwarunkowany do 36%MC.
D ugie zag �bienia zosta y nape nione izolacjP z we ny mineralnej (skalna
 we na). Z powodu naturalnych nieregularno�ci kaĄdego bala, szeroko�p
wg �bie@ waha si� mi�dzy 89mm i 130mm z �redniP ok. 105mm ( 4 ).
Ko@ce k ody zosta y frezowane i 3 ko ki �wierkowe na jeden bal, o
�rednicy 30 mm, zosta y wbite w boki w odst�pach 800mm ( 30 ) w celu
zamocowania. Ko ki zosta y wbite tylko do dwóch pionowo - przyleg ych
bali.
ciana no�na zosta a wystawiona na dzia anie ognia, a temperatura
wewnPtrz bali, wewn�trznych wg �bie@ i na nie odkrytych cz��ciach by a
stale monitorowana i rejestrowana (zdj�cie na stronie 1).
ciana z bali by a stopniowo obciPĄana pionowo na �rodku przez nacisk
15 kN m-1 za pomocP hydraulicznego systemu zamocowanego na ramie
za adunkowym pieca . Liczb� adunku przyj�to z obliczenia dotyczPcego
parametrów dla 1,5 pi�trowego domu z bali.
Zw�glona k oda po przej�ciu testu z we nP mineralnP wy�ció kP. P omienie nie naruszy y
wyĄ obienia.
Wyniki
Wed ug Normy ISO 834, �ciany konstrukcyjne mogP zawie�p w trzech
etapach podczas próby na ogniotrwa o�p:
1) wada w integralno�ci, powodujPc zap on we nianej podk adki,
pozwalajPc na penetracj� p omieni i nieustannego spalania,
2) wada w izolacji, powodujPca wzrost �redniej temperatury powyĄej
poczPtkowej �redniej temperatury powyĄej 140 � C albo wzrost ponad
poczPtkowP temperatur� w elemencie konstrukcji o wi�cej niĄ 180 � C, lub
3) wada w wytrzyma o�ci ud wigu za adunku zasadniczo, jeĄeli �ciana
traci 1% swojej wysoko�ci, wytrzyma o�p zawodzi.
WewnPtrz pieca, powierzchnia �ciany z bali sta a si� czarna juĄ po trzeciej
minucie próby. W piPtej minucie powierzchnia zapali a si� i spala a aĄ do
ko@ca próby. DuĄe g �bokie p�kni�cia zacz� y si� rozszerzap po oko o
jedenastej minucie. Po oko o 30 min powierzchnia �ciany sta a si�
czerwona i pokry a si� duĄymi g �bokimi p�kni�ciami. Zosta o
zaobserwowane, Ąe kraw�dzie boczne wyĄ obie@ wystawione na dzia anie
ognia spali y si�, izolacja mineralna wewnPtrz d ugiego wyĄ obienia zacz� a
wystawap i zwi�kszy a gabaryty do swojej poczPtkowej grubo�ci 50 mm.
Nie zaobserwowano Ąadnej penetracji ognia przez �cian� podczas próby.
Strona ukryta przed ogniem nie ujawni a Ąadnych widocznych zmian,
nie zaobserwowano Ąadnej penetracji dymu przez po Pczenia �cian.
Porównanie wyników Pczonej bezszczelinowo �ciany z bali z �cianP ze
szczelinowymi po Pczeniami zosta o przeprowadzone przez Sashco
Sealants Inc., �ciana z bali ma duĄo wi�kszy poziom izolacji. Po 60
minutach trwania testu dla �ciany z bali Pczonej bezszczelinowo nie
odnotowano Ąadenego wzrostu temperatury jej powierzchni, porównujPc
z przeci�tnym wska nikiem 71 � C (160 � F) wzrostu temperatury w
�cianie z bali Pczonej szczelinowo, przetestowanej przez Sashco Sealants
Inc.
�arzPce si� k ody,oddzielone we nP mineralnP w 2000 st.F w palenisku
Temperatura po stronie podpalanej �ciany z bali toczonych osiPgn� a 1100
st. C(2000 st. F), podczas gdy zimna strona �ciany nie przekroczy a nawet
48 st. C(118 st.F), nawet po 3 godzinach od spalania.
Nasmarowanie odgrywa ogromne znaczenie we wzro�cie temperatury.
Która ro�nie wewnPtrz nasPczonej k ody stabilizujPc si� przewaĄnie na
poziomie powyĄej 100 st C (212 st. F), nawet po czasie d uĄszym niĄ 25
minut pozostaje prawie niezmieniona.
Dozwolone spr�Ąenie osiowe ustalone w Normie ISO 834, obliczonego
wed ug równania C = h / 100 by o 28 mm (oko o 1 ) ( poczPtkowa
wysoko�p �ciany z bali wynosi a 2800 mm),uzyska a zgodnie z NormP ISO
834 dopuszczalny limit wysoko�ci z ciPgu 172 minut testu próbnego.
Przekrój poprzeczny �ciany z bali po potraktowaniu ogniem, izolacja z we ny mineralnej w
pod uĄnym wyĄ obionym rozszerzeniu, z jednej kraw�dzi nadpalonego wyĄ obienia.
Izolacja jako warstwa ochronna po Pczenia k ód przeciw Ąarowi.
Kurczliwo�p �cian z bali z powodu ciPg ych zmiany wilgotno�ci przyczyni 
si� do ilo�ci spr�Ąenie. Kiedy wilgotne k ody sP uĄyty do próby, to moĄe
oddzia ywap na pojemno�p no�nP za adunku �ciany podczas próby z
ogniem. Kurczliwo�p, naturalna cecha drzewa, sama w sobie nie zmniejsza
zdolno�ci no�nych.
Wszystkie profesjonalnie wykonane budowle z bali sP w pe ni
zaprojektowane z parametrami kurczliwo�ci i osiadania.
Z drugiej strony , kiedy moĄliwo�p ud wigu podczas próby ogniowej �cian
z bali jest oceniana, nie ma Ąadnego naddatku dla naturalnej kurczliwo�ci
materia u zwiPzanej ze zmianami wilgotno�ci.
Wnioski
ZnajPc procedur� jak �ciany z bali reagujP na palenie si�, ujawnianie tego
jest waĄne dla oceny niedawno skonstruowanego budynku i ustawionej
struktury z bali. W próbie na duĄP skal� ujawniono, Ąe masywna
drewniana �ciana z znacznym �cis ymi po Pczeniami bocznymi mogP
spe nip normy wymagane przez ISO 834 w zakresie ogniotrwa o�ci, aĄ do
172 minut.
ciana z bali opar a si� przez 180 minut dzi�ki jej integralno�ci budowy i
izolacji i 172 minut z punktu widzenia punkt jej zdolno�ci no�nych
za adunku.
Rzemios o budowania �cian z bali bezszparowo w sposób opisany powyĄej,
ujawnia lepszP integralno�p, izolacj� i zdolno�ci no�nych za adunku niĄ
konstrukcje Pczone szparowo lub toczone, przetestowane przez inne
laboratoria i opisane ze szczegó ami w tym artykule - w asno�ci techniki
budowy bezszparowo �cian z bali podnoszP znaczPco ogniotrwa o�ci
zabudowy.
W celu szerszych informacji lub otrzymania przedruku artyku u prosimy o
kontakt z dr hab. Dalibor
Houdek, lub nawiPzanie kontaktu z Journal of Fire
Protection Engineering, Vol. 11, August 2001.
Dalibor Houdek is Manufactured Building
Advisor, Forintek Canada Corp., 2665 East
Mall, Vancouver, B.C., Canada, V6T 1W5,
E-Mail: dalibor@van.forintek.ca
Zdj�cia i rysunki dzi�ki uprzejmo�ci dr hab. Dalibor Houdek


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Budownictwo Ogolne II zaoczne wyklad 13 ppoz
projekt z budownictwa energooszczednego nr 3
Budownictwo Ogólne semestr IV 1 Stropodachy(1)
SPRAWDZIAN WIADOMOŚCI – ODDYCHANIE
Wyk Podstawowe wiadomości z teorii błędów
Aktywna sprzedaz ubezpieczen Jak wdrozyc sie i przetrwac w branzy ubezpieczeniowej akspub
Sensacyjna porażka naukowców Onet pl Wiadomości 05 03 2010
Filozof i filozofia w poszukiwaniu budowniczych lepszego świata
wlasciwosci kamieni w budownictwie

więcej podobnych podstron