Kategoria: Polski

Zakres: M�łoda Polska

Tytu�ł: Udowodnij, �że Lord Jim jest postaci�ą tragiczn�ą.

Dodano: 2000.02.16





Udowodnij, �że Lord Jim jest postaci�ą tragiczn�ą.



Plan pracy:

1.Wyjaœnienie pojê�Ś takich jak :

a)tragizm

b)konflikt tragiczny

c)posta�Ś tragiczna

2.Odwo�łanie siê do tragedii antycznej Sofoklesa.

a)Kreon dokonuje wyboru miêdzy pa�ąstwem a rodzin�ą

b)Antygona musi dokona�Ś wyboru miêdzy mi�łoœci�ą do brata a zakazem króla

3. �śLord Jim”

a)klêska na statku szkolnym

b)ucieczka z �śPatny”

c)�życie na Patusanie jako rodzaj katharsis

d)ostatnia decyzja w �życiu Jima (przyznanie siê do winy)

e)koniecznoœ�Ś jako nieod�ł�ączny element tragedii

-zabieg maj�ący na celu stworzenie wra�żenia koniecznoœci

4.Podsumowanie

-potwierdzenie tezy powy�ższymi argumentami





* * *

Lord Jim jest tragiczn�ą postaci�ą. Jednak, aby móc udowodni�Ś, �że tak jest naprawdê nale�ży sobie wyt�łumaczy�Ś co to jest tragizm, konflikt tragiczny oraz posta�Ś tragiczna. S�łownik jêzyka polskiego podaje tak�ą definicje tragizmu : �św�łaœciwoœ�Ś sytuacji konfliktowej (np. starcie dwóch racji moralnych) prowadz�ące do nieuniknionej klêski jednostkê wartoœciowsz�ą, uczestnicz�ąc�ą w konflikcie.” Czyli konflikt tragiczny to istnienie przeciwstawnych, równorzêdnych racji, pomiêdzy którymi nie sposób dokona�Ś wyboru, ka�żde posuniêcie bohatera zbli�ża go do katastrofy. Bohater tego konfliktu staje siê jednoczeœnie postaci�ą tragiczn�ą. Tragizm tej postaci polega na tym, �że ka�żda decyzja, jaka zostanie podjêta przez ni�ą bêdzie mia�ła tragiczne skutki.





Przyk�ładem takich postaci tragicznych mog�ą by�Ś Kreon i Antygona z dramatu Sofoklesa. S�ą to postacie antyczne. Kreon staje przed wyborem miêdzy dobrem pa�ąstwa a dobrem rodzinnym. Jako w�ładca i prawodawca musi przestrzega�Ś prawa nawet wówczas, gdy wykroczenie dotyczy cz�łonków rodziny. Poza tym uwa�ża,

�że wydany rozkaz powinien obowi�ązywa�Ś wszystkich. Natomiast Antygona staje przed wyborem miêdzy mi�łoœci�ą do brata a pos�łusze�ąstwem wobec w�ładcy. Wybiera pierwsz�ą mo�żliwoœ�Ś, poniewa�ż dla niej wa�żniejsza jest tradycja i obrz�ądek religijny. Za takie zachowanie zosta�ła ukarana poprzez zamurownie. Bohaterowie tragedii p.t. �śAntygona” s�ą postawieni w sytuacji bez wyjœcia. Jakkolwiek by nie post�ąpili i tak bêd�ą winni i spotka ich za to kara.





Tytu�łowego bohatera powieœci Josepha Conrada p.t. �śLord Jim” równie�ż mo�żna traktowa�Ś jako posta�Ś tragiczn�ą. Jim staje przed wyborem miêdzy w�łasnym rozumem a instynktem. Miêdzy marzeniami o byciu bohaterem, a chwilow�ą niezdolnoœci�ą do przeciwstawienia siê �żywio�łowi jakim jest morze. Problem polega na tym , �że instynkt jest silniejszy ni�ż rozum i zapanowanie nad nim jest niezwykle trudne. Czy naszemu bohaterowi to siê udaje? Nie! Przyk�ładem wy�ższoœci instynktu nad rozumem jest scena na statku szkolnym , kiedy to Jim powinien szybciej dzia�ła�Ś i podejmowa�Ś bardziej dojrza�łe decyzje. Wydaje mi siê, �że przytoczenie fragmentu tekstu opisuj�ącego zachowanie Jima na szkolnym statku, bardzo dobrze zobrazuje jego uczucia. �śSta�ł bez ruchu.[...] Ktoœ pchn�ą�ł Jima , który zatoczy�ł siê na ster-maszt i chwyci�ł jakieœ liny. Stary statek szkolny, zacumowany do beczek, dygota�ł ca�ły, k�łaniaj�ąc siê �łagodnie w stronê wiatru , a sk�ąpy takielunek nuci�ł g�łêbokim , zdyszanym basem pieœ�ą o m�łodoœci na oceanie. Kuter na wodê! – Jim ujrza�ł �łódŸ z ludŸmi opadaj�ąc�ą szybko za burtê i rzuci�ł siê ku niej. Us�łysza�ł plusk. Rzucaj! Wyhaczy�Ś taliê! Wychyli�ł siê za burtê. Rzeka wzd�łu�ż statku wrza�ła pienistymi smugami. Dostrzeg�ł wœród zapadaj�ących ciemnoœci, �że kuter miota siê na jednej linii z okrêtem, jakby urzeczony przez pr�ąd i wiatr, które przez chwilê osadzi�ły go na miejscu. Jim us�łysza�ł niewyraŸnie g�łos wrzeszcz�ący na kutrze: Równo , szczeniaki , jeœli chcecie kogoœ uratowa�Ś! Równo! A �łódŸ wznios�ła nagle dziób wysoko i skoczy�ła na falê z podniesionymi wios�łami, wy�łamuj�ąc siê z pod czaru rzuconego przez wiatr i pr�ąd. Jim poczu�ł , �że ktoœ mocno chwyta go mocno

za ramiê. Za póŸno, ch�łopcze. [...] Nastêpnym razem bêdziesz mia�ł wiêcej szczêœcia. To siê nauczysz szybkoœci.” Jim staj�ąc przed tak�ą sytuacj�ą dokonuje wyboru ko�ącz�ącego siê klêsk�ą. Nie jest to jedyne wydarzenie w którym mamy do czynienia

z tragicznym ko�ącem.





Kolejna przygoda jest równie tragiczna jak opisana powy�żej , a zwi�ązana jest z �śPatn�ą”. Jim staje przed kolejnym wyborem. Zastanawia siê czy pozosta�Ś

na statku i pomóc pasa�żerom, czy post�ąpi�Ś jak tchórz i uciec z pok�ładu. Ponownie wygrywa instynkt . Jest to instynkt samozachowawczy. Jako marynarz powinien dba�Ś o dobro pasa�żerów a nie swoje. PóŸniej zaczyna odczuwa�Ś skutki swojego wyboru. Cierpi , nie mo�że znieœ�Ś nies�ławy. Nie jest wewnêtrznie przekonany o swojej winie. Nie mo�że siê pogodzi�Ś z t�ą sytuacj�ą. Ka�żde zdarzenie, rozmowa przypomina mu wydarzenie z �śPatny”. Nie jest w stanie znaleŸ�Ś sobie miejsca w œwiecie. Nie mo�żnoœ�Ś zapomnienia jest kar�ą. Pokut�ą, przed któr�ą nie jest w stanie uciec.



Z ca�ł�ą pewnoœci�ą kolejn�ą kar�ą jest pobyt na Patusanie. Jim przebywa w miejscu gdzie jest nieznany, nikt nie wie o jego klêsce i niepowodzeniach. Znajduje siê w nowym spo�łecze�ąstwie. Wszystko musi zaczyna�Ś od nowa. Jest to kara , ale jednoczeœnie oczyszczenie , swego rodzaju katharsis . Ten epizod ma na celu uwolni�Ś Jima oraz nas, czyli czytelników, od uczu�Ś litoœci i wspó�łczucia, jakie przez ca�ły czas czytania powieœci doznajemy.





Na Patusanie staje przed ostatnim wyborem. Jednak tym razem postêpuje s�łusznie. Postanawia pójœ�Ś do Doramina, przyzna�Ś siê do b�łêdu i stawi�Ś czo�ło œmierci. Jim przyjmuje odpowiedzialnoœ�Ś za swoje czyny i nie obawia siê konsekwencji swojego postêpowania. Taka decyzja jest godna prawdziwego marynarza. Post�ąpi�ł z honorem i uczciwie, a mimo to spotka�ła go œmier�Ś. Czy�ż to wydarzenie nie utwierdza nas w przekonaniu, �że Jim by�ł postaci�ą tragiczn�ą? Nawet w chwili wybrania drogi godnej wielkiego bohatera ponosi klêskê (jest to tylko klêska fizyczna a nie moralna).





Nieod�ł�ącznym elementem tragizmu jest koniecznoœ�Ś. Musi istnie�Ś si�ła wy�ższa, która ma wp�ływ na taki bieg wydarze�ą. W przypadku �ś Antygony” by�ło to fatum czyli los , przeznaczenie. Zapowiedzia�ło nieszczêœcie. Bohater tragiczny nie mo�że podj�ąc decyzji , która by zako�ączy�ła siê szczêœliwie, poniewa�ż jego decyzje

s�ą powodowane si�ł�ą wy�ższ�ą. W jaki sposób Joseph’owi Conrad’owi uda�ło

siê uzyska�Ś takie wra�żenie przeznaczenia? O tym zabiegu technicznym pisze Zdzis�ław Najder tak: �śDwa czynniki sk�ładaj�ą siê na wywo�łanie wra�żenia koniecznoœci: bezwzglêdnoœ�Ś stosowanych przez Jima w patusa�ąskiej czêœci ksi�ą�żki regu�ł postêpowania oraz sama konstrukcja artystyczna powieœci. Dopiero w zako�ączeniu IX rozdzia�łu dowiadujemy siê, co zrobi�ł Jim, jaki by�ł jego haniebny uczynek, do którego przedtem czytamy aluzje. Wiemy ju�ż wówczas tak wiele o samym Jimie i okolicznoœciach ca�łej afery, �że przyjmujemy ów fatalny skok jako coœ nieuchronnego i prawie naturalnego.”





Podsumowuj�ąc moj�ą wypowiedŸ chcia�łabym jeszcze raz przedstawi�Ś argumenty, które potwierdzaj�ą tezê, �że Jim jest postaci�ą tragiczn�ą. Po pierwsze staje przed wyborami, które zawa�ż�ą na jego przysz�łym �życiu. Nie wa�żne jak�ą decyzje podejmuje Jim i tak ponosi klêskê. Skutkiem ostatniego postanowienie by�ła œmier�Ś. Wybory te nie s�ą do ko�ąca samodzielne, poniewa�ż nad bohaterem ci�ą�ży przeznaczenie. Wra�żenie istnienia si�ły wy�ższej uzyska�ł autor poprzez zabieg techniczny , który zosta�ł powy�żej dok�ładniej opisany. Po drugie Jim jest uczestnikiem konfliktu tragicznego , ten konflikt rozgrywa siê w jego psychice. Zastanawia siê, ucieka�Ś czy ratowa�Ś innych? Niew�ątpliwie nieod�ł�ącznym elementem tragedii jest katharsis. W powieœci Joseph’a Conrad’a równie�ż mo�żemy taki element dostrzec. Ma on miejsce na Patusanie. Nasz bohater rozpoczyna �życie na nowo. Doznaje duchowego oczyszczenie , którego my równie�ż doœwiadczamy. Takie same cechy prezentowa�ły postacie antyczne , dlatego jestem pewna , �że Jim jest postaci�ą tragiczn�ą.





Bibligrafia:

1. Conrad J.: �śLord Jim” Wroc�ław 1978

2. Kocówna B.: �śLord Jim Josepha Conrada” Warszawa 1969

3. Adamczyk M.: �śStaro�żytnoœ�Ś – oœwiecenie”

4. S�łownik jêzyka polskiego



1S�łownik jêzyka polskiego

2Conrad J.: �śLord Jim” Wroc�ław 1978 s.11-12

3Najder Z.: Wstêp W: Conrad J.: �śLord Jim” Wroc�ław 1978 s. LXXXVIII







Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
udowodnij, ?e lord jim jest postaci? tragiczn?
Udowodnij, że Lord Jim jest postacią tragiczną
Udowodnij, że Wesele jest typowym młodopolskim utworem
udowodnij, ze nie boska komedia Nieznany
Komputer udowodnił, że może być ludzki
czy oda do mlodosci jest dziele Nieznany (2)

więcej podobnych podstron