Leki ściągające i działające na drobnoustroje chorobotwórcze
http://www.farmacja.e-lama.pl
1. ALUMINII KALII SULFAS (Glinowo-potasowy siarczan)
AÅ‚un  KAl(SO4)2, 12 H2O
Działanie: Zastosowanie:
- ściągające na skórę i błony śluzowe; - środek ściągający w preparatach do stosowania
- przeciwpotowe  działając na skórę ściągająco, zewnętrznego (skóra, oczy, błony śluzowe);
zaciska kanaliki potowe; - składnik antyperspirantów.
Oznaczanie:
- kompleksometrycznie  substancję rozpuszczamy w wodzie, dodajemy w nadmiarze roztwór wersenianu
dwusodowego, buforu octanowego (pH=4,5) i utrzymujemy we wrzeniu  aby całkowicie zaszła reakcja:
Al3+ + H2Y2- AlY- + 2H+
Po ochłodzeniu dodajemy stałego jodku potasu i odmiareczkowujemy nadmiar wersenianu roztworem azotanu
bizmutu(III):
Bi3+ + H2Y2- BiY- + 2H+
Gdy cała ilość wolnego wersenianu w roztworze przereaguje z bizmutem, następna porcja titranta reaguje z uprzednio
rozpuszczonym jodkiem potasu: Bi3+ + 3 I- BiI3. Osad jodku bizmutowego jest jednak rozpuszczalny w
nadmiarze KI, dając kompleksową sól jodobizmutyn potasowy: BiI3 + I- BiI4-. W warunkach reakcji 
jodobizmutyn potasowy ma barwę żółtą do pomarańczowej i osiągnięcie tej barwy przez roztwór wyznacza koniec
miareczkowania.
2. ALUMINII SULFAS (Glinu siarczan, Al2(SO4)3, 18 H2O)
Działanie: Zastosowanie:
- ściągające, przeciwbakteryjne - preparaty farmaceutyczne, woda do przemywań
Oznaczanie:
- kompleksometrycznie. Substancję rozpuszczamy Po odmiareczkowaniu całego wersenianu, jony cynku
w wodzie, dodajemy odrobinÄ™ kwasu solnego, tworzÄ… wewnÄ…trzkompleksowy zwiÄ…zek barwy fioletowej
ogrzewamy do wrzenia. Po ochłodzeniu z ditizonem (koniec miareczkowania):
dodajemy nadmiar roztworu wersenianu
dwusodowego (powstajÄ… kompleksy glinu z
H
wersenianem  jak wyżej), wodoroftalanu potasu
N N N N
2
H H
S S
+ Zn2+
(buforuje środowisko), etanolu. Po zmieszaniu, Zn
N N N N
dodajemy etanolowego roztworu ditizonu (wzór
H H
2
poniżej) i nadmiar wersenianu
zielone fioletowe
odmiareczkowujemy siarczanem cynku.
Zn2+ + H2Y2- ZnY2- + 2H+
3. BISMUTHI SUBGALLAS (Bizmutu galusan zasadowy)
Dermatol Oznaczanie:
O
COOH
HO Bi
kompleksometrycznie po uprzedniej mineralizacji
O wg FP V i FP VI; mineralizacjÄ™ substancji
przeprowadza siÄ™ ogrzewajÄ…c jÄ… w roztworze kwasu
OH
azotowego (póz
niej z dodatkiem chloranu potasu).
Działanie:
W wyniku procesu, bizmut zostaje uwolniony z
- odkażające, ściągające i przeciwzapalne  w
połączeń organicznych i w postaci jonów Bi3+ jest
sposób nieodwracalny wiąże się z grupami
możliwy do oznaczenie kompleksometrycznego. Po
tiolowymi enzymów i białek występujących w
przeprowadzeniu mineralizacji do roztworu dodajemy
mikroorganizmach oraz z grupami tiolowymi
oranżu ksylenolowego (XO), który z bizmutem
białek tkankowych
tworzy kompleks zabarwiony na czerwono. Roztwór
Zastosowanie: miareczkujemy wersenianem disodowym do zmiany
- w postaci czopków w żylakach odbytu, stanach barwy czerwonej na żółtą (wersenian wypiera bizmut
zapalnych błony śluzowej odbytnicy (prep. złoż. z połączeń z XO, ponieważ sam tworzy z bizmutem
Hemorectal); połączenia trwalsze, a sam wolny wskaz
nik ma barwÄ™
- zewnętrznie w postaci zasypek, maści żółtą).
1/6
Leki ściągające i działające na drobnoustroje chorobotwórcze
http://www.farmacja.e-lama.pl
-
-
OOC COO HOOC COO
N N
SO3- SO3-
O O
+
H2Y2- +
BiY-
Bi
CH3 CH3
CH3 CH3
-
OOC N O HOOC N O
-
COO czerwony COO
zólty
4. BISMUTHI SUBNITRAS PONDEROSUM
(Bizmutu azotan zasadowy) - 4[BiNO3(OH)2], BiO(OH)
Oznaczanie:
kompleksometrycznie  próbkę
Działanie:
rozpuszczamy na gorÄ…co w mieszaninie
- ściągające i przeciwzapalne - w sposób nieodwracalny
kwasu nadchlorowego i wody, następnie
wiąże się z grupami tiolowymi enzymów i białek
roztwór rozcieńczamy, dodajemy wskaz
nika
występujących w mikroorganizmach oraz z grupami
(oranż ksylenolowy - XO) i miareczkujemy
tiolowymi białek tkankowych;
roztworem wersenianu disodowego do
- przeciwbakteryjne;
zmiany barwy czerwonej na żółtą (reakcja 
- osłaniające na błonę śluzową przewodu pokarmowego.
patrz wyżej: oznaczanie galusanu bizmutu).
Zastosowanie:
Żółte zabarwienie powstaje na skutek
- wewnętrznie  w nieżycie żołądka na tle nadkwaśności i
uwolnienia wskaz
nika  jony bizmutu
w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy (prep.
związały się w połączenie kompleksowe z
złoż. Gastro, zaw. również węglan magnezu i wyciągi z
wersenianem, trwałe przy pH=1-2.
kory kruszyny oraz kłącza tataraku);
- zewnętrznie  w postaci maści i zasypek.
5. HYDRARGYRI AMINOCHLORIDUM (Rtęciowy aminochlorek)
HgNH2Cl
Działanie: Zastosowanie:
- blokuje grupy tiolowe enzymów drobnoustrojowych; - antyseptyk w chorobach skóry (w postaci
- przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze; maści na skórę);
- toksyczny dla organizmu (dlatego podawany - antyseptyk w okulistyce (maść do oczu).
zewnętrznie);
Oznaczanie:
- alkacymetryczne wg FP IV  do odważonej substancji dodać wody, roztworu kwasu solnego, a następnie roztwór
jodku potasowego i mieszać do całkowitego rozpuszczenia się osadu. Nadmiar kwasu solnego odmiareczkować
roztworem NaOH wobec czerwieni metylowej (reakcja zmiany barwy wskaz
nika na str. 5  oznaczenie metenaminy).
HgNH2Cl + 2 KI + 2 H2O HgI2 + KCl + KOH + NH4OH
*ale środowisko jest kwaśne od kwasu solnego, więc: KOH + NH4OH + 2HCl KCl + NH4Cl + 2 H2O
*jodek rtęci jest rozpuszczalny w nadmiarze jodku potasu: HgI2 + 2 KI K2[HgI4]
*nadmiar kwasu solnego (który nie został zobojętniony przez KOH i NH4OH) odmiareczkowujemy NaOH:
NaOH + HCl NaCl + H2O (wobec czerwieni metylowej)
6. ZINCI CHLORIDUM (Cynku chlorek  ZnCl2)
Działanie: Oznaczanie:
- ściągające; kompleksometrycznie. Substancję rozpuszczamy w odrobinie kwasu
- przyżegające. solnego (aby zapobiec wytrącaniu się osadu soli zasadowych na skutek
hydrolizy), dodajemy wody, buforu amonowego, mieszaniny czerni
Zastosowanie:
eriochromowej T i NaCl i miareczkujemy wersenianem dwusodowym
- zewnętrznie  na skórę i błony
do zmiany barwy fioletowej na niebieskÄ…:
śluzowe;
O
O
Zn O
OH
SO3- N N SO3- N N
+ ZnY2- + H+
+ H2Y2-
NO2
fioletowe NO2
niebieskie
2/6
Leki ściągające i działające na drobnoustroje chorobotwórcze
http://www.farmacja.e-lama.pl
7. ZINCI OXIDUM (Cynku tlenek  ZnO)
Działanie: Zastosowanie:
- ściągająco; - zewnętrznie w postaci maści lub pasty  w preparatach złożonych
- osłaniająco; stosowanych po ukąszeniach owadów, w stanach przebiegających ze
- odwadniająco; świądem skóry, wysypką, w stanach wysiękowych i zapalnych.
- słabo odkażająco;
Oznaczanie:
- wysuszajÄ…co.
- kompleksometrycznie; patrz: oznaczanie chlorku cynku
8. ZINCI SULFAS (Cynku siarczan  ZnSO4, 7H2O)
Zincteral
Działanie: Zastosowanie:
- ściągające, przeciwzapalne (miejscowo); - zmiany dermatologiczne wywołane niedoborem cynku:
- odkażające i ułatwiające regenerację łysienie plackowate, łysienie złośliwe, trądzik krostkowy i
nabłonka; ropowiczy, atopowe zapalenie skóry;
- cynk jest jednym z najważniejszych - niedobory cynku w przebiegu przewlekłych chorób
pierwiastków śladowych biorących przewodu pokarmowego, jak wrzodziejące zapalenie
udział w metabolizmie komórkowym. jelita grubego, przetoki jelitowe, marskość wątroby,
Jako koenzym wielu enzymów jest przewlekłe zapalenie trzustki;
niezbędny w przemianie białkowej i - pomocniczo w leczeniu trudno gojących się ran;
węglowodanowej; warunkuje też - jako składnik preparatów złożonych  (z heparyną w prep.
prawidłowy wzrost organizmu i stos. w zakażeniu wirusem opryszczki; z nafazoliną w
funkcjonowanie mechanizmów kroplach ocznych stos. w zapaleniu spojówek; z
odpornościowych. hydrokortyzonem  w leczeniu hemoroidów).
Oznaczanie:
- kompleksometrycznie. Substancję rozpuścić w wodzie, dodać buforu amonowego, mieszaniny czerni
eriochromowej T i NaCl i miareczkować wersenianem dwusodowym do zmiany barwy fioletowej na niebieską
(równanie reakcji  patrz oznaczanie chlorku cynku)
9. PHENOLUM (Fenol)
OH
Działanie:
- przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, dezynfekujÄ…ce;
- wnika do komórek drobnoustrojów i wywołuje denaturację białek;
- na tkanki organizmu działa ściągająco, w większych stężeniach
Hydroksybenzen
martwiczo  jest więc toksyczny;
Zastosowanie:
- roztwory 2  5% stosowane są do odkażania przedmiotów, narzędzi, naczyń;
- w ilości 0,5% jako środek konserwujący do roztworów iniekcyjnych, które nie mogą być sterylizowane w wysokiej
temperaturze;
- w stomatologii  do niszczenia miazgi zębowej.
Oznaczanie:
Bromianometrycznie. Po rozpuszczeniu substancji w Po 30 min. dodajemy roztworu jodku potasu i mieszamy.
wodzie i wykonaniu odpowiedniego rozcieńczenia, do Jodek potasu jako silny reduktor  redukuje nadmiar
roztworu dodajemy ściśle określoną ilość wolnego bromu, który nie uległ już reakcji z fenolem. Sam
mianowanego roztworu bromianu potasu oraz natomiast utlenia siÄ™ do wolnego jodu:
nadmiar roztworu stałego bromku potasu w kwasie
Br2 + 2I- I2 + 2Br-
solnym (reakcja wymaga środowiska kwaśnego).
PowstajÄ…cy w reakcji wolny jod  odmiareczkowujemy
KolbÄ™ pozostawiamy w ciemnym miejscu. Zachodzi
mianowanym roztworem tiosiarczanu sodowego:
reakcja:
I2 + 2S2O32- S4O62- + 2I-
BrO3- + 5 Br- + 6H+ 3Br2 + 3H2O.
Gdy roztwór osiągnie barwę żółtą  dodajemy skrobi i
Powstający w reakcji wolny brom bromuje pierścień
chloroformu. Skrobia tworzy barwne kompleksy z
fenolu:
pozostałą  jeszcze nieodmiareczkowaną ilością jodu;
Br
kompleksy te przechodzÄ… na skutek wstrzÄ…sania do
warstwy chloroformowej. Miareczkowanie tiosiarczanem
OH OH
kończymy gdy odbarwieniu ulegnie warstwa
+ 3Br2
+ 3 HBr
chloroformowa.
Br Br
3/6
Leki ściągające i działające na drobnoustroje chorobotwórcze
http://www.farmacja.e-lama.pl
10. ACIDUM SALICYLICUM (Kwas salicylowy)
COOH
Działanie:
- antyseptyczne, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze;
- keratolityczne  działa żrąco i złuszczająco na zrogowaciały naskórek;
OH
- rozmiękczająco na brodawki;
- drażniąco na skórę.
Kwas 2-hydroksybenzoesowy
UWAGA! Maść z kwasem salicylowym oznaczamy po
Zastosowanie:
rozpuszczeniu w gorÄ…cej wodzie zamiast w etanolu.
- wyłącznie zewnętrznie  składnik maści,
kremów, płynów do stosowania na skórę, a
COOH
COONa
nawet plastrów;
+ NaOH
+ H2O
- usuwanie odcisków i zgrubień skóry;
- łuszczyca i inne choroby skóry, zwłaszcza OH
OH
stany przebiegajÄ…ce z nadmiernym
wobec fenoloftaleiny:
O O
rogowaceniem.
O O
Oznaczanie:
+ OH- +
H2O
- alkalimetryczne (NaOH) w roztworze
OH O
etanolowym, uprzednio zobojętnionym
bezbarwna
rózowa
wobec fenoloftaleiny, do barwy różowej. HO
HO
11. NATRII SALICYLAS (Sodu salicylan)
COONa
Zastosowanie:
- środek konserwujący i solubilizator do
przygotowania postaci leku
OH
2-Hydroksybenzoesan sodu
Oznaczanie:
- acydymetrycznie (HClO4) w środowisku
Działanie:
bezwodnym (kwas octowy) technikÄ… klasycznÄ…
- antyseptyczne, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze;
(FP IV, FP V) lub potencjometrycznÄ… (FP VI):
CH3COOH + HClO4 (CH3COOH2)+ClO4-
COONa
COOH
+
(CH3COOH2)+ClO4- CH3COOH + NaClO4
+
OH
OH
12. FORMALDEHYDUM 40% (Formaldehyd 40%, H-CHO)
Methanal
Działanie:
- silnie przeciwbakteryjne, dezynfekujÄ…ce;
- przeciwpotowe  hamuje aktywność wydzielniczą gruczołów potowych;
- drażniące skórę i błony śluzowe (już sam zapach jest bardzo silnie drażniący).
- mechanizm działania: aldehydy reagują z wolnymi grupami aminowymi i amidowymi kwasów nukleinowych,
występujących w ścianie komórkowej oraz błonie cytoplazmatycznej bakterii. W wyniku tej reakcji powstają
pochodne hydroksymetylenowe, które z grupami aminowymi i amidowymi tworzą poprzez mostki metylenowe
połączenia międzycząsteczkowe:
R-NH2 + H-CHO "! R-NH-CH2-OH + R-NH2 R-NH-CH2-NH-R
Efektem tej reakcji jest kurczenie się błon komórkowych, wzrost ciśnienia wewnątrzkomórkowego, co w
konsekwencji prowadzi do obumierania komórek.
Zastosowanie:
- formalina (35% formaldehyd) jest stosowana do niszczenia miazgi zębowej oraz do konserwacji preparatów
anatomicznych;
- roztwory o stęż. 2- 8% są stosowane do odkażania;
4/6
Leki ściągające i działające na drobnoustroje chorobotwórcze
http://www.farmacja.e-lama.pl
Oznaczanie:
- alkacymetrycznie wg FP IV. SubstancjÄ™ ogrzewamy na Å‚az
ni wodnej z nadmiarem roztworu NaOH oraz 3% H2O2, aż
roztwór przestanie się burzyć.
HCHO + NaOH + H2O2 HCOONa + 2 H2O
Po ochłodzeniu nadmiar NaOH odmiareczkowujemy roztworem HCl wobec fenoloftaleiny do odbarwienia roztworu.
NaOH + HCl NaCl + H2O
wobec fenoloftaleiny:
O
O
O
O
+ H+
O
OH
bezbarwna
rózowa
HO
HO
Konieczne jest wykonanie próby kontrolnej (ślepej), ponieważ wodorotlenek sodu reaguje z kwasem krzemowym
szkła (szczególnie podczas ogrzewania) i z dwutlenkiem węgla przy każdym zetknięciu się z powietrzem.
13. METHENAMINUM (Metenamina)
(Urotropina), Stoppot /puder/ Działanie:
prep. złoż.: Urosal (z salicylanem fenylu; zast.-1); - przeciwbakteryjne głównie na drogi żółciowe i
Pedipur (z tlenkiem cynku; zast.-2); Dezorol moczowe;
- przeciwpotowe  w środowisku kwaśnym
uwalnia formaldehyd, który hamuje aktywność
N
wydzielniczą gruczołów potowych.
N
N
Zastosowanie:
- antyseptyk w profilaktyce nawracajÄ…cych
N
zakażeń dróg moczowych (doustnie); obecnie ze
1,3,5,7-Tetraazatricyklo[3,3,1,13,7]dekan
względu na drażniące działanie są tendencje do
=
wycofywania urotropiny z użycia [1];
1,3,5,7-Tetraaza-adamantan
- w nadmiernej potliwości stóp i dłoni (miejscowo
w postaci pudrów) [2].
Oznaczanie:
- acydymetrycznie (HClO4) w metanolu, technikÄ… potencjometrycznÄ….
CH3COOH + HClO4 (CH3COOH2)+ClO4-
N N
+
N N
N N
ClO4- + CH3COOH
(CH3COOH2)+ClO4-
+
H
N N
- alkalimetrycznie (KOH), po uprzedniej hydrolizie kwaśnej (H2SO4). Substancję rozpuszczamy w wodzie,
dodajemy nadmiaru mianowanego roztworu kwasu siarkowego i ogrzewamy w temperaturze wrzenia na małym
płomieniu. Kilkakrotnie uzupełniamy wrzący roztwór wodą, rekompensując w ten sposób jej straty na skutek
parowania.
C6H12N4 + 2 H2SO4 + 6 H2O 2 (NH4)2SO4 + 6 H-CHO
Ogrzewanie kończymy, gdy przestanie być wyczuwalny zapach formaldehydu. Wówczas  po ochłodzeniu  nadmiar
kwasu siarkowego odmiareczkowujemy mianowanym roztworem KOH wobec czerwieni metylowej:
H2SO4 + 2KOH K2SO4 + 2H2O
H3C
+
OH- H3C
N N N
COO-
N N N COO- + H2O
H3C
H3C
H
(zółta)
Należy wykonać ślepą próbę aby skompensować ewentualny błąd oznaczenia wynikający z reakcji mianowanego
kwasu ze składnikami szkła podczas długotrwałego ogrzewania.
5/6
Leki ściągające i działające na drobnoustroje chorobotwórcze
http://www.farmacja.e-lama.pl
14. HYDROGENII PEROXIDUM (30% i 3%) (Wodoru nadtlenek, H2O2)
Perhydrol (30%), Woda utleniona (3%)
Działanie: Zastosowanie:
- silnie utleniające, odkażające, przeciwdrobnoustrojowe; w - odkażanie ran (woda utleniona);
wyniku rozkładu uwalnia tlen - toksyczny dla bakterii; utlenieniu - płukanie jamy ustnej i gardła oraz
ulegają grupy SH enzymów występujących w mikroorganizmach żołądka przy zatruciach cyjankami i
do dwusiarczków, co powoduje ich dezaktywację. fosforem (roztwory 0,5%).
Oznaczanie:
- nadmanganianometryczne. Substancję po rozcieńczeniu wodą zakwaszamy kwasem siarkowym i natychmiast
miareczkujemy mianowanym roztworem KMnO4 do trwałego zabarwienia roztworu. Nadtlenek wodoru zachowuje
się wobec nadmanganianu jak reduktor. W środowisku kwaśnym (tu: H2SO4) redukuje nadmanganian do soli
manganu na +II stopniu utlenienia, przy czym wydziela siÄ™ tlen:
5 H2O2 + 2 MnO4- + 6 H+ 5 O2 + 2 Mn2+ + 8 H2O
ReakcjÄ™ katalizujÄ… jony Mn2+ - dlatego pierwsze krople nadmanganianu odbarwiajÄ… siÄ™ bardzo powoli, a potem - gdy
stężenie jonów manganowych wzrośnie  przebieg reakcji jest już bardzo szybki. Ze wzrostem rozcieńczenia maleje
trwałość nadtlenku wodoru, stąd wymóg natychmiastowego przeprowadzenia miareczkowania po odpipetowaniu.
15. KALII PERMANGANAS (Potasu nadmanganian)
(KMnO4  Manganian(VII) potasu)
Działanie: Zastosowanie:
- silnie utleniające, odkażające, przeciwdrobnoustrojowe;
utlenieniu ulegają grupy SH enzymów występujących w odkażanie skóry, błon śluzowych i ran
mikroorganizmach do dwusiarczków, co powoduje ich
dezaktywacjÄ™.
Oznaczanie:
- jodometrycznie. Substancję rozpuszczamy w wodzie, dodajemy roztworów jodku potasu i kwasu solnego.
2MnO4- + 10 I- + 16 H+ 5I2 + 2Mn2+ + 8 H2O
Wolny jod odmiareczkowujemy roztworem tiosiarczanu sodowego, dodajÄ…c pod koniec miareczkowania roztworu
skrobii; miareczkujemy do odbarwienia.
I2 + 2S2O32- S4O62- + 2I-
_______________________
© 2006 Bartosz Chyży
6/6


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Sciaga pl Podział drukarek komputerowych
dydaktyka egzamin sciaga
Niesteroidowe leki przeciwzapalne 2
Ściąganie drążka wyciągu górnego do klatki na maszynie
ściąga kol 1 stata
sciaga napedy
Alergia na leki

więcej podobnych podstron