Małopolski Kurator Oświaty
Pisemny egzamin dojrzałości z chemii
we wszystkich szkołach średnich dla młodzieży
Termin: 10 maja 2002 r. Godzina: 9.00
Informacje dla przystępujących do pisemnego egzaminu dojrzałości z chemii
Zestaw zawiera 5 zadań, z których należy wybrać trzy i ich rozwiązania przedstawić do oceny.
W arkuszu odpowiedzi należy wskazać numery zadań podając: wybieram zadania nr ............ .
Każde zadanie zawiera:
polecenia oznaczone literami A, B,..... przeznaczone do rozwiÄ…zania przez wszystkich
zdajÄ…cych,
polecenia oznaczone gwiazdką (np. G*) przeznaczone do rozwiązania obok poleceń A, B
.... przez zdających, którzy realizowali chemię w wymiarze mniejszym niż 8 godzin w cyklu
kształcenia, np. klasy o profilu ogólnym; (zestaw poleceń w jednym zadaniu obejmuje
polecenia A, B, .... G*, H*.... oraz nie obejmuje poleceń oznaczonych dwoma gwiazdkami:
G**, H**...) .
polecenia oznaczone dwoma gwiazdkami (np. G**) przeznaczone do rozwiÄ…zania obok
poleceń A, B ..... przez zdających z klas, w których chemia realizowana była w wymiarze
minimum 8 godzin w cyklu kształcenia, np. klasy o profilu biologiczno-chemicznym;
(zestaw poleceń w jednym zadaniu obejmuje polecenia A, B, .... G**, H**..... i nie obejmuje
zadań G*, H*...).
Za pełne, poprawne rozwiązanie każdego zadania (rozwiązanie poleceń np. A, B, .... G*, H*.....)
można uzyskać łącznie 30 punktów.
Podczas rozwiązywania zadań należy używać poprawnego języka chemicznego, prezentować tok
rozumowania, a w zadaniach rachunkowych pamiętać o jednostkach.
Nie należy używać korektorów, ani czerwonego lub zielonego atramentu lub tuszu, gdyż są one
zarezerwowane dla komisji egzaminacyjnych i egzaminatorów.
Czas przeznaczony na rozwiązywanie zadań 5 godzin (300 minut).
Podczas rozwiązywania zadań można korzystać z załączonych tablic i kalkulatora.
strona 1 z 8
Zadanie 1
Poniżej przedstawiono schemat reakcji otrzymywania różnych związków organicznych z etenu (etylenu):
(CH3COO)2Ca
6
2 3 4
CH2=CH2 1 CH3CH2Cl CH3CH2OH CH3CHO CH3COOH
5
7 8
CH3COONa
UWAGA: Rozwiązując poszczególne polecenia pamiętaj, aby wzory związków organicznych przedstawiać w formie
półstrukturalnej.
A. Przedstaw za pomocą równań chemicznych reakcje zaznaczone na powyższym schemacie.
B. Podaj nazwy organicznych produktów powyższych reakcji.
C. Oblicz, ile gramów związku organicznego powstanie w reakcji nr 7, zakładając że reakcja ta
przebiega z wydajnością 80%, a do reakcji użyto 2,8 g etenu.
D. Oblicz stężenie procentowe roztworu otrzymanego po rozpuszczeniu 50 g substancji powstającej
w reakcji nr 4 w 150 gramach wody destylowanej.
E. Jaki jest odczyn roztworu substancji powstajÄ…cej w reakcji nr 5. Uzasadnij odpowiedz piszÄ…c
odpowiednie równania reakcji w formie cząsteczkowej, jonowej i jonowej skróconej.
F*. Napisz wzory półstrukturalne i podaj nazwy czterech związków o wzorze sumarycznym C6H12
pamiętając, aby przynajmniej jeden z nich zawierał łańcuch rozgałęziony.
F**. Z substancji powstającej w reakcji nr 2 i 7 można bezpośrednio otrzymać substancję powstającą
w reakcji nr 4. Przebieg tej reakcji wymaga zastosowania silnego utleniacza np. manganianu(VII)
potasu. Napisz w formie cząsteczkowej równanie reakcji z użyciem tego utleniacza w środowisku
kwasu siarkowego(VI). Współczynniki stechiometryczne należy uzgodnić metodą bilansu
elektronowego.
G*. Zapisz równania reakcji całkowitego spalania etanu i etenu. Oblicz objętość powietrza
(w warunkach normalnych) potrzebną do całkowitego spalenia mieszaniny złożonej z 15 dm3 etanu
i 15 dm3 etenu, przyjmując, że powietrze zawiera 20% objętościowych tlenu.
G**. Roztworowi substancji powstającej w reakcji 4 o stężeniu 0,1 mol/dm3 odpowiada pH = 3.
Oblicz przybliżoną wartość stopnia dysocjacji CH3COOH w tym roztworze i stałą dysocjacji tego
kwasu.
H*. Substancję powstającą w reakcji nr 1 można również otrzymać z etanu. Napisz równanie
otrzymywania tej substancji z etanu, określ typ tej reakcji posługując się podziałem
charakterystycznym dla chemii organicznej, oraz warunek jej przebiegu.
H**. Oblicz entalpiÄ™ reakcji: C2H4(g) + 3 O2(g) = 2 CO2(g) + 2 H2O(g) znajÄ…c standardowe entalpie
tworzenia CO2 i C2H2 :
"H0tw (CO2 (g)) = 393 kJ/mol,
"H0tw (C2H4 (g)) = 52 kJ/mol,
oraz entalpię tworzenia H2O(g), która wynosi 242 kJ/mol.
strona 2 z 8
Zadanie 2
Poniżej przedstawiono szereg problemów związanych z właściwościami chloru:
A. Określ budowę atomu chloru (35Cl) podając:
" skład jądra atomowego,
" konfiguracjÄ™ elektronowÄ….
B. Do celów laboratoryjnych chlor można otrzymać między innymi działając w podwyższonej
temperaturze kwasem solnym na tlenek manganu(IV). Produktami tej reakcji oprócz chloru są:
chlorek manganu(II) i woda.
Napisz równanie opisanej reakcji (współczynniki stechiometryczne należy dobrać metodą bilansu
elektronowego). Oblicz jaką objętość (w dm3) w warunkach normalnych zajmie chlor, jeżeli
w reakcji użyto 50 cm3 20% kwasu o gÄ™stoÅ›ci Á = 1,1 g/cm3, przy zaÅ‚ożeniu, że reakcja przebiega
ze 100% wydajnością.
C. Chlor reaguje z wieloma pierwiastkami. Między innymi z sodem, który spalany w chlorze tworzy
chlorek sodu. Napisz równanie reakcji syntezy chlorku sodu.
Pisząc konfigurację elektronową atomów i jonów obu pierwiastków oraz uwzględniając wartości
ich elektroujemności wyjaśnij jak dochodzi do utworzenia wiązania. Określ typ tego wiązania.
D. W dwóch probówkach znajdują się wodne roztwory chlorku sodu i chlorku glinu. Opisz dwie różne
metody identyfikacji tych soli. Uzasadnij swoje propozycje pisząc odpowiednie równania reakcji,
lub zaznaczając, że reakcja nie zachodzi.
E. Oblicz zawartość procentową czystego NaCl w pewnej próbce, jeżeli rozpuszczono w wodzie 0,9 g
substancji a następnie dodano nadmiar roztworu AgNO3, aż do całkowitego wytrącenia osadu. Po
wysuszeniu osad ważył 1,96 gramów.
F*. Chlor w pewnych warunkach tworzy tlenki, w których występuje na I, III, IV, VI i VII stopniu
utlenienia.
" Napisz wzory tlenków chloru na I, III i VII stopniu utlenienia.
" Tlenki chloru mają charakter kwasowy. Reagują w określonych warunkach z zasadami. Napisz
równania reakcji tlenku chloru(III) i tlenku chloru(VII) z NaOH, oraz podaj nazwy tlenowych
soli chloru będących produktami tych reakcji (kwasy, których pochodnymi są te sole to kwasy
jednoprotonowe).
F**. Na skalÄ™ technicznÄ… chlor otrzymuje siÄ™ przeprowadzajÄ…c elektrolizÄ™ stopionego NaCl lub jego
wodnego roztworu.
Napisz równania reakcji elektrodowych, które zachodzą podczas elektrolizy stopionego NaCl i jego
wodnego roztworu. Oblicz ile dm3 chloru (w warunkach normalnych) można otrzymać poddając
elektrolizie 29,25 g stopionego chlorku sodu, przy założeniu 80% wydajności procesu elektrolizy.
G*. Przeprowadzono następujące doświadczenie.
Do trzech probówek zawierających roztwory: KF, KBr, KI dodano wodę chlorową.
Za pomocą równań reakcji przedstaw przemiany zachodzące w poszczególnych probówkach lub
zaznacz, że reakcja nie zachodzi. Sformułuj wniosek, który wynika z tego doświadczenia.
Uwaga: W równaniach reakcji należy w uproszczeniu stosować wzór Cl2 dla wody chlorowej.
G**. Podczas rozcieńczania SbCl3 w wodzie wytrąca się biały osad SbOCl i po pewnym czasie ustala się
stan równowagi, który możemy zilustrować równaniem:
SbCl3 + H2O SbOCl + 2 HCl
Określ, w którą stronę przesunie się równowaga tej reakcji jeżeli do układu dodamy więcej wody.
Swój wniosek uzasadnij w oparciu o regułę przekory.
strona 3 z 8
Zadanie 3
Poniżej przedstawiono schemat otrzymywania różnych związków wapnia:
temp. <"900°C
D J E
8
CH3COOH CO2
3 7
H2O O2 H2O
A Ca E A
1 4 5
2 HCl 6 H3PO4
G
B
A. Za pomocą równań reakcji przedstaw przemiany zaznaczone na powyższym schemacie.
B. Podaj nazwy związków: A, B, D, E, G, J.
C. Pisząc odpowiednie równania reakcji zaproponuj dwie inne metody otrzymywania związku G niż
zaznaczona na schemacie.
D. Określ odczyn wodnego roztworu związku D. Swój wniosek uzasadnij pisząc odpowiednie
równania reakcji w formie cząsteczkowej, jonowej i jonowej skróconej.
E. Oblicz ile moli, ile dm3 (w warunkach normalnych), i ile czÄ…steczek gazu wydzieli siÄ™ w reakcji
0,5 g wapnia z wodą. Należy przyjąć 100% wydajność tej reakcji.
F. Pisząc konfigurację elektronową atomu Ca wyjaśnij dlaczego wapń występuje w związkach
wyłącznie na +II stopniu utlenienia.
G*. WÄ™glan wapnia w temperaturze okoÅ‚o 900°C ulega rozkÅ‚adowi na dwa tlenki. Oblicz, ile dm3 gazu
(w warunkach normalnych) wydzieli się w tej reakcji, jeżeli rozkładowi uległo 500 kg minerału
zawierajÄ…cego 95% CaCO3.
G**. Jednym z ważniejszych związków wapnia wykorzystywanych w syntezie organicznej jest węglik
wapnia CaC2. Otrzymuje się go w wyniku spiekania tlenku wapnia z koksem (węglem). Powstaje
wówczas CaC2 oraz tlenek węgla(II). W reakcji węgliku wapnia z wodą powstaje etyn. Oblicz, ile
dm3 etynu można otrzymać z 50 kg koksu zawierającego 95% czystego węgla, zakładając, że obie
reakcje zachodzą z 80% wydajnością.
H*. Jednym z ważniejszych związków wapnia wykorzystywanych w syntezie organicznej jest węglik
wapnia CaC2. Otrzymuje się go w wyniku spiekania tlenku wapnia z koksem (węglem). Powstaje
wówczas CaC2 oraz tlenek węgla(II). W reakcji węgliku wapnia z wodą powstaje etyn.
Zapisz równania reakcji i oblicz, ile dm3 etynu (acetylenu) można otrzymać z 36 kg węgla,
zakładając, że obie reakcje zachodzą z 100% wydajnością.
H**. Przeprowadzono elektrolizę wodnego roztworu CaCl2. Napisz równania procesów elektrodowych
oraz oblicz ile dm3 gazów wydzieli się na każdej elektrodzie, jeżeli elektrolizie poddano 2 mole
CaCl2, a elektroliza spowodowała całkowity rozkład CaCl2.
I*. Do 10 cm3 wodnego roztworu CaCl2 dodano nadmiar roztworu Na2CO3. Otrzymany osad
odsączono i wysuszono. Po wysuszeniu masa osadu wynosiła 2,5 g. Oblicz stężenie molowe
roztworu CaCl2 (należy założyć, że wydajność reakcji wynosi 100%).
I**. Oblicz standardową entalpię reakcji rozkładu CaCO3:
CaCO3(st) çÅ‚ CaO(st) + CO2(g)
wiedząc, że standardowe entalpie tworzenia reagentów wynoszą:
"H0tw CaCO3 = 1190,3 kJ/mol
"H0tw CaO = 636,4 kJ/mol
"H0tw CO2 = 398,8 kJ/mol
strona 4 z 8
Zadanie 4
Wiele różnych związków organicznych wykazuje właściwości kwasowe. Najbardziej znaną grupą takich
związków są kwasy karboksylowe. Ogólny wzór tych związków to X COOH, gdzie X oznacza
podstawnik węglowodorowy lub atom wodoru.
A. Napisz wzory półstrukturalne i podaj nazwy tradycyjne i systematyczne trzech najprostszych
kwasów karboksylowych.
B. Rozpuszczalne w wodzie kwasy karboksylowe, podobnie jak kwasy nieorganiczne ulegajÄ…
dysocjacji elektrolitycznej. Przedstaw równanie ilustrujące przebieg tego procesu dla najprostszego
kwasu karboksylowego i podaj nazwÄ™ anionu.
C. Kwasy karboksylowe reagujÄ… z metalami, tlenkami metali oraz zasadami, a produktami tych reakcji
są sole. Ułóż trzy równania reakcji, których produktami będą:
" mrówczan (metanian) żelaza(II),
" octan (etanian) magnezu,
" propionian (propanian) glinu.
W każdym równaniu jako substratu należy użyć innego rodzaju substancji: metalu, tlenku metalu
i wodorotlenku.
D. Oblicz, jaką objętość w warunkach normalnych zajmie wodór wydzielony w reakcji magnezu
z 400 cm3 roztworu kwasu octowego o stężeniu 0,2 mol/dm3. Należy przyjąć, że reakcja przebiega
z wydajnością 100%. Oblicz, ile cząsteczek wodoru znajduje się w obliczonej objętości gazu.
E. Kwas octowy reaguje z węglanem sodu, a jednym z produktów tej reakcji jest tlenek węgla(IV).
" Opisz sposób identyfikacji wydzielającego się gazu ilustrując go odpowiednim równaniem reakcji.
" Po dodaniu nadmiaru kwasu octowego do 10 cm3 roztworu węglanu sodu wydzieliło się 0,224 dm3
tlenku węgla(IV). Zapisz równanie reakcji i oblicz stężenie molowe roztworu węglanu sodu.
F. Kwasy karboksylowe można otrzymać przez utlenianie odpowiednich aldehydów.
Opisz przebieg doświadczenia przedstawiającego otrzymywanie dowolnego kwasu karboksylowego
z odpowiedniego aldehydu ilustrując go odpowiednim równaniem reakcji.
G*. Poniżej przedstawiono schemat otrzymywania kwasu mrówkowego z chlorometanu:
1 2 3
CH3Cl çÅ‚çÅ‚ CH3 OH çÅ‚çÅ‚ HCHO çÅ‚çÅ‚ HCOOH
Napisz równania reakcji przedstawionych na powyższym schemacie.
G**. Na skalę przemysłową techniczny kwas octowy otrzymuje się z acetylenu. W pierwszym etapie
acetylen reaguje z wodą i powstaje aldehyd octowy, a następnie otrzymany aldehyd utlenia się do
kwasu octowego.
Napisz dwa kolejne równania reakcji ilustrujące metodę otrzymywania kwasu octowego z acetylenu.
H*. Kwas dikarboksylowy zawierający łańcuch prosty o czterech atomach węgla (kwas butanodiowy)
w odpowiednich warunkach traci wodÄ™ tworzÄ…c cykliczny bezwodnik o wzorze sumarycznym C4H4O3.
Wiedząc, że atomy węgla w związkach organicznych są zawsze czterowartościowe napisz wzór
strukturalny kwasu butanodiowego i jego bezwodnika.
H**. Kwasy karboksylowe w reakcji z alkoholami tworzą estry. Jest to typowy przykład reakcji
odwracalnej. Po ustaleniu się równowagi reakcji kwasu octowego z metanolem stwierdzono, że
stężenia równowagowe wynosiły:
[CH3COOH] = 6 moli/dm3, [CH3OH] = 4 mole/dm3, [CH3COOCH3] = 4 mole/dm3.
Oblicz stałą równowagi tej reakcji oraz początkowe stężenia kwasu i alkoholu.
I*. Kwasy karboksylowe w reakcji z alkoholami tworzą estry. Reakcja ta zachodzi w obecności
stężonego kwasu siarkowego(VI).
Napisz równanie reakcji zachodzącej pomiędzy kwasem mrówkowym i etanolem, podaj nazwę
powstajÄ…cego estru.
Wyjaśnij jaką rolę spełnia stężony kwas siarkowy(VI) w tej reakcji.
Napisz wzór i nazwę innego estru o takim samym wzorze sumarycznym.
strona 5 z 8
I**. Spośród związków organicznych charakter kwasowy wykazują również inne związki np. fenol
(hydroksybenzen) oraz kwas benzenosulfonowy.
Napisz równanie reakcji otrzymywania kwasu benzenosulfonowego z benzenu oraz równania
reakcji, które uzasadniają fakt, że wodne roztwory fenoli i kwasu benzenosulfonowego powodują
zabarwienie uniwersalnego papierka wskaznikowego na kolor czerwony.
Zadanie 5
Tlenki są to połączenia pierwiastków z tlenem, w których tlen występuje na II stopniu utlenienia.
A. Korzystając z układu okresowego ustal wzory tlenków pierwiastków należących do 3 okresu,
w których dany pierwiastek występuje na najwyższym stopniu utlenienia. Podaj systematyczne
nazwy tych tlenków.
B. Korzystając z tablicy elektroujemności ustal rodzaj wiązań występujących w tych tlenkach.
C. Ze względu na zachowanie wobec wody, tlenki możemy podzielić na trzy grupy: tlenki które
w reakcji z wodą tworzą zasady, tlenki które w reakcji z wodą tworzą kwasy oraz tlenki obojętne
wobec wody. Zakwalifikuj tlenki pierwiastków 3 okresu do wymienionych grup oraz napisz
równania reakcji z wodą dla dwóch wybranych tlenków.
D. W 200 gramach wody roztworzono 6,2 g tlenku sodu. Podaj nazwÄ™ substancji znajdujÄ…cej siÄ™ w tym
roztworze, a następnie oblicz stężenie procentowe tego roztworu.
E*. Do podstawowych metod otrzymywania tlenków należą reakcje: bezpośredniej syntezy
z pierwiastków, utleniania innych tlenków, redukcji innych tlenków, rozkład niektórych soli bądz
rozkład niektórych wodorotlenków. Napisz pięć równań reakcji otrzymywania tych związków
dobierając dla każdego tlenku inną z wymienionych metod.
E**. Ze względu na zachowanie wobec kwasów i zasad tlenki dzielimy na trzy grupy: tlenki zasadowe,
tlenki amfoteryczne i tlenki kwasowe. Podaj trzy przykłady tlenków pierwiastków 3 okresu
należących do wymienionych grup oraz przy pomocy równań reakcji wykaż ich charakter
chemiczny.
F*. Oblicz, ile gramów tlenku węgla(IV) i tlenku siarki(IV) powstanie w wyniku całkowitego spalenia
100 g węgla kamiennego zawierającego 3% siarki.
F**. Poddając prażeniu 12,4 g węglanu miedzi(II) otrzymano 6 g tlenku miedzi(II). Oblicz wydajność
procentowÄ… tej reakcji.
G*. Oblicz, ile dm3 tlenku węgla(IV) (w warunkach normalnych) powstanie w reakcji termicznego
rozkładu 200 g węglanu wapnia zawierającego 10% zanieczyszczeń.
G**. Oblicz, ile dm3 tlenku węgla(IV) (w warunkach normalnych) powstanie w reakcji termicznego
rozkładu 200 g węglanu wapnia zawierającego 10% zanieczyszczeń, zakładając, że reakcja
przebiega z wydajnością 80%.
strona 6 z 8
masa atomowa
symbol chemiczny
strona 7 z 8
ELEKTROUJEMNOŚĆ wg PAULINGA
H He
1 2
2,1
2 13 14 15 16 17
Li Be B C N O F Ne
3 4 5 6 7 8 9 10
1,0 1,5 2,0 2,5 3,0 3,5 4,0
Na Mg Al Si P S Cl Ar
11 12 13 14 15 16 17 18
0,9 1,2 1,5 1,8 2,1 2,5 3,0
3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr
19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36
0,8 1,0 1,3 1,5 1,6 1,6 1,5 1,8 1,8 1,8 1,9 1,6 1,6 1,8 2,0 2,4 2,8
Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe
37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54
0,8 1,0 1,2 1,4 1,6 1,8 1,9 2,2 2,2 2,2 1,9 1,7 1,7 1,8 1,9 2,1 2,5
Cs Ba La Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn
55 56 57 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86
0,7 0,9 1,1 1,3 1,5 1,7 1,9 2,2 2,2 2,2 2,4 1,9 1,8 1,8 1,9 2,0 2,2
Fr Ra
87 88
0,7 0,9
ROZPUSZCZALNOŚĆ SOLI I WODOROTLENKÓW W WODZIE
- - - - - - - - - - - - -
- - - - - - - - - - - - -
- - - - - - - - - - - - -
Cl- Br- I- N03- CH3COO- S2- SO32- SO42- CO32- SiO32- CrO42- PO43- OH-
Li+ R R R R R R R R R R R N R
Na+ R R R R R R R R R R R R R
K+ R R R R R R R R R R R R R
NH4+ R R R R R R R R R - R R R
Cu2+ R R - R R N N R - - N N N
Ag+ N N N R R N N T N - N N -
Mg2+ R R R R R - N R N N R N N
Ca2+ R R R R R R N T N N T N T
Sr2+ R R R R R R N N N N T N T
Ba2+ R R R R R R N N N N N N R
Zn2+ R R R R R N N R N N N N N
Al3+ R R R R R - - R - N - N N
Sn2+ R R R - - N - R - - - N N
Pb2+ T T N R R N N N N N N N N
Bi3+ - - - R - N N - N - N N N
Mn2+ R R N R R N N R N N N N N
Fe2+ R R R R R N N R N N - N N
Fe3+ R R - R - N - R - N - N N
R- substancja rozpuszczalna; T- substancja trudno rozpuszczalna; N- substancja nierozpuszczalna;
- oznacza, ze dana substancja albo rozkłada się w wodzie, albo nie została otrzymana
SZEREG ELEKTROCHEMICZNY METALI
Elektroda E0[V]
Li/ Li+ -3,02
Ca/ Ca2+ -2,84
Mg/ Mg2+ -2,38
Al/Al3+ -1,66
Mn/Mn2+ -1,05
Zn/ Zn2+ -0,76
Cr/ Cr3+ -0,74
Fe/ Fe2+ -0,44
Cd/ Cd2+ -0,40
Co/Co2+ -0,27
Ni/ Ni2+ -0,23
Sn/ Sn2+ -0,14
Pb/ Pb2+ -0,13
Fe/ Fe3+ -0,04
H2/2H+ 0,00
Bi/Bi3+ +0,23
Cu/Cu2+ +0,34
Ag/Ag+ +0,80
Hg/Hg2+ +0,85
Au/Au+ +1,70
strona 8 z 8
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Chemia maj 2015 PRChemia maj 2015 PR odpowiedziChemia maj 2016 PR odpowiedziChemia maj 2014 PR2002 pr maj2002 MAJ OKE PR VI ODPChemia Matura Maj 2002 Arkusz 12002 MAJ OKE PR VI2002 MAJ OKE PR VChemia Matura Maj 2002 Arkusz 22007 MAJ OKE PR2005 MAJ OKE PR II2006 MAJ OKE PR2007 MAJ OKE PR I ODPegzamin maj 2002więcej podobnych podstron