IMG07
2)0 Jolanta Dudek
miotów niewygodnych i odrzuconych, pogardzanych, zdradzonych, tzw. trudnych i pozornie nieużytecznych — jakże bliskich młodemu Tuwimowi i Pawlikowskiej, a po nich Czechowiczowi, Gałczyńskiemu, Herbertowi, Różewiczowi, Białoszewskiemu, ks. Janowi Twardowskiemu i tylu innym.
Kwestia oceny i sklasyfikowania twórczości K. Wierzyńskiego nasuwa analogię z problemem zaszeregowania oryginalnego malarstwa Józefa Czapskiego, które nie poddaje się jednoznacznym ujęciom, mimo niegdysiejszej przynależności tego malarza do kolorystów polskich, tj. pozostających pod urokiem Pankiewicza i Bonnarda twórców z kręgu tzw. Komitetu Paryskiego. Malarstwo Czapskiego zespala bowiem według krytyków obie charakterystyczne dla wieku XX artystyczne tendencje: koloryzm i uproszczenie formalne bliskie m. in. geometry/.ująccmu abstrakcjonizmowi. Nadto służy ono światu ludzi zwykłych i przedmiotów codziennych.
Jeśli więc spojrzeć na niegdysiejszych poetów Skamandra (i Awangardy) z perspektywy końca wieku XX oraz podwójnego rodzimego i euro-ame-rykańskiego kontekstu literacko-artystycznego i zmierzyć ich osiągnięcia zaproponowaną przez Yeatsa, Eliota i Pounda miarą „wrażliwości zintegrowanej" i „zintegrowanej wizji świata”, którą pragnęli wyrazić (dążąc do oddania w języku jedności doznań zmysłowych, emocjonalnych i refleksji) to okazałoby się, że niegdysiejsi adwersarze — posługując się różnymi odmianami wiersza wolnego (melopea) i obrazowości (fanopea) oraz różnymi sposobami zwielokrotniania znaczeń (togopea) — dążyli do oddania w języku poezji konkretnego doświadczenia, tj. owej jedności doznań zmysłowych i emocjonalnych przenikniętych refleksją intelektualną, o którą upomina! się m. in. T. S. Eliot. Różnili się natomiast między sobą przede wszystkim poczuciem humoru nierzadko zmierzającego ku biegunowi pure-non-sense'u (Wierzyński, Tuwim, Gałczyński), skalą lirycznych i tematycznych możliwości oraz uznaniem także i ludycznej (tj. zabawowo-rozrywkowej) funkcji sztuki, a także sympatią dla codziennego, niekoniecznie „nowoczesnego" naturalnego środowiska człowieka, które poeci Skamandra nasycali cudownością, niesamowitością, grozą, tajemniczością, świętością, humorem i niezwykłością.
Z tej perspektywy poznawczej wątpliwości budzi wyrażona przed kilkunastu laty przez znanego krytyka opinia o „bezpotomności” Skamandra. Z nakreślonego tutaj punktu widzenia rzecz przedstawia się bowiem zgoła inaczej. Bezpośredni rodowód głównego i bogato zróżnicowanego wewnętrznie prądu XX-wiecznej poezji polskiej znaczony nazwiskami Wierzyńskiego, Tuwima, Pawlikowskiej, Lechonia, Przybosia, Peipera, Czechowi-
cza, Miłosza, Gajcego, Baczyńskiego, Herberta. Różewicza, Grochowiska. Białoszewskiego, ks. Twardowskiego oraz S. Barańczaka (także jako tłumacza poetów angielskich i O. Mandclsztama) jest dwoisty: skamandryc-ko-awangardowy, a nadto rodzimy i powszechny, nowoczesny i pasmowo-czesny. Ów zalążek poslawangardowości (tj. post-nowoczesności) obecny jest niemal od początku w twórczości Wierzyńskiego i Tuwima i wiąże się zarówno z inspiracją romantyczno-młodopolską jak i luturystyc/.no- «la daistyczną oraz ekspresjonistyczną i surrealistyczną, zasadniczo obcą Awangardzie Krakowskiej. Cecha ta ujawniła się najwcześniej w twórczości poetyckiej Tuwima, Wierzyńskiego i Pawlikowskiej, a potem Gałczyńskiego, Gajcego, Herberta i Białoszewskiego i ponownie daje znać o sobie w twórczości niektórych najmłodszych enfanls terribles.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
63929 IMG 07 I Drugą podstawową grupą materiałów są materiały o własnościach tzw. sprężysto--kruchyc
IMG 07 I Drugą podstawową grupą materiałów są materiały o własnościach tzw. sprężysto--kruchych, któ
IMG02 (2) 200 Jolanta Dudek mów poetyckich kontrastuje z wahającą się tonacją późniejszych wierszy
IMG03 202 Jolanto Dudek ciu o nazwy prądów literackich z przełomu XIX i XX wieku, tj. symbolizmu i
IMG05 (2) 206 Jolanta Dudek różnienie między prawdą a fikcją, przeszłością u teraźniejszością, tym
IMG07 214 Weryfikacja hipotez statystycznych Jeżeli tsW = (t2a;co), to odrzucamy hipotezę H0 na rze
IMG00 (2) 196 Jolanto Dudek Inni zaś uczeni i krytycy, którzy przyjmują węższą perspektywą poznawcz
IMG01 198 Jolanta Dudek ukazywanych z różnych punktów widzeniu) konstrukcji znaczeniowych, ale też
IMG04 204 Jolanta Dudek po Prousta, Joyce’a i T. Manna, m, in. właśnie z powodu „domieszki rca-iist
IMG06 208 Jolanto Dudek dałyby aię tlrcicić przede wszystkim w haśle idcograficznoici rozumianym pr
IMG07 STRATEGIA W UPRAWIE ROŚLIN • Populacje wielodniowe o 2 lub więcej genach •
IMG07 W Kłótnia wskazówek Pokłóciły się wskazówki na tarczy zegara. Wrzeszczą tak, że jedna drugą
IMG07 (3) 48 przejawia się ten "ruski styl", przerzucony z wieku XVI i XVII na wiek XIX -
IMG07 (5) 37 3. KINEMATYKA PŁYNÓW Przekrojem poprzecznym strumienia hib strugi nazywamy powierzchni
IMG07 LECZENIE CHIRURGICZNE Badania przeprowadzone w klinice kierowanej przez autora wykazały, że w
IMG07 l rQzynniki rozwoju: 1 Zwiększona produkcja łoju i przerost gruczołów łojowych - androgeny /w
IMG07 (2) 10.5. WYPOSAŻENIE FREZAREK Do wyposażeni* zalicza się między innym: — k
więcej podobnych podstron