IMG76

108 M. I ..botki, w trosce o wychowanie w ukoić

władanych poglądów na określone sprawy moralne. Zaleca się, by rozmowy i dyskusje przebiegały w atmosferze wzajemnego zrozumienia, zaufania, życzliwości. Nie były zdominowane przez nikogo ż rozmówców czy dysku-lantów; umożliwiały swobodne i szczere wypowiadanie swych przekonań. Przy czym rodzicom i nauczycielom nie odmawia się prawa do wyrażania własnego stanowiska w omawianych kwestiach moralnych. Zaleca się jednak, aby zachowywali przy tym powściągliwy umiar i dojrzałą rozwagę.

Kierowanie procesem samowychowania

Inna jeszcze metoda zalecana w tradycyjnym wychowaniu moralnym polega na .stymulowaniu dzieci i młodzieży do kierowania przez nich własnym rozwojem moralnym. Zakłada się tu, iż w pełnym procesie wychowania wpływy hetero- i antoedukacji nachodzą na siebie czy wręcz splatają się ze sobą. Wychowanie takie nie jest wolne zarówno od uwarunkowań zewnętrznych, jak i wewnętrznych. Składają się na nie różnego rodzaju oddziaływania wychowawcze ze strony otoczenia oraz samodzielna praca nad sobą. Tak więc można powiedzieć, że zachowania i postawy moralne dziewcząt i chłopców są na ogół produktem co najmniej dwojakiego rodzaju oddziaływań, tj. tych z zewnątrz i tych związanych z kierowaniem własnym rozwojem moralnym.

Kierowanie takie jest bezspornym zwieńczeniem zewnętrznych oddziaływań wychowawczych, które stawiają sobie za cel rozwój moralny dzieci i młodzieży. Rozwój ten bowiem zależy w niemałym stopniu od świadomego i dobrowolnego podejmowania przez nich pracy nad sobą. Bez niej wydaje się on zgoła niemożliwy. Pomocne są w tym:

-    podsuwanie wychowankom odpowiednich wzorów osobowych, które byliby oni skłoni uznać za własne:

-    udostępnianie im ciekawszych pozycji z literatury pięknej, będących w stanie obudzić w nich refleksję nad własnym życiem moralnym i konsekwencjami, jakie może ono pociągać za sobą dla innych ludzi;

-    pogłębianie u chłopców i dziewcząt poczucia odpowiedzialności moralnej za swe postępowanie na co dzień, a w szczególności wobec osób pokrzywdzonych lub ciężko doświadczonych przez los;

-    zapoznawanie młodzieży z niektórymi technikami samodoskonalenia.

W zachęcaniu dzieci i młodzieży do kierowania procesem samowychowania wskazana jest też ze wszech miar dojrzała rozwaga. Kierowanie w spo-

sób nierozważny może niekiedy okazać się szkodliwe dla właściwego ro/wojn moralnego, bowiem osoba samowychowująca się może odnieść wrażenie, że osiągnęła już „szczyt" doskonałości. Przekonanie takie jest wyrazem elementarnego braku skromności i oznaką chełpliwej zarozumiałości. Wskazane jest więc, aby dziewczęta i chłopcy wiedzieli, iż nikt nie jest nigdy doskonały w tym stopniu, żc nie może już niczego zmienić na lepsze w swych zachowa niach i postawach moralnych.

Poza omówionymi wyżej i zalecanymi współcześnie mciodami tradycyjnego wychowania moralnego godna uwagi jest metoda wzmacniania pozytywnego. Polega ona na dawaniu dzieciom i młodzieży różnych dowodów uznania za ich konkretne postępowanie moralne, np. dzielenie się śniadaniem, pomaganie w odrabianiu lekcji, składanie wizyty chorej koleżance (koledze). Zaleca się, aby wzmacniać w ten sposób zachowania i postawy prospołeczne, które nie były zauważane lub występowały dotychczas tylko sporadycznie. Ważną rzeczą jest także reagowanie na nie bezpośrednio po ich ujawnieniu lub w trakcie ich pojawienia się. Podkreśla się również, aby nagradzanie materialne łączyć z wyrażaniem pochwał i by stopniowo rezygnować z nagra-dzartra materialnegora z'czasem także ograniczyć do minimum wyrażanie pochwał pod adresem wspomnianych zachowań i postaw (J. E. Walker, M. Shea, 1980). Znane są też sposoby wzmacniania pozytywnego, takie jak gratyfikacja bezpośrednia, zawieranie kontraktu i gratyfikacja sukcesywna (por. M. Łobocki, 1990, s. 143-152).

Klary fi kac ja wartości swoistą odmianą wychowania moralnego

Przeciwstawna w dużej mierze do koncepcji wychowania moralnego uświęconego przez tradycję jest koncepcja tego rodzaju wychowania, nosząca nazwę „klaryfikacja wartości" [values clarification). Głównymi jej twórcami są Louis E. Raths, Merrill Harmin i Sidney B. Simon (1978).

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
IMG74 104 M. łobocki W iroice o wychowanie w ukoić Niejednokrotnie w społeczeństwie tym zapomina si
IMG78 112 M Łubotła W iroiu o wychowanie w ukoić pubiiduć uczniów do zachowań zgodnie z poczynionym
IMG85 126 M. Lobockl. W trosce o wychowanie w szkole oraz bywa pod jego urokiem. I rzec i natomiast
IMG77 (4) 11() M l.ohockl. W trosce o wychowanie w szkole Ogólna charakterystyka klaryfikacji warto
IMG91 138 M. l.tihoćki. W trosce o wychowanie w szkole_ _ życia przyjmują jako wiarygodne świadectw
IMG 76. Co to jest konwekcja? Litosfera podzielona jest na płyty o różnej wielkości, przez co znajd
IMG?76 35 ROZDZ.1.2. WYCENA NIERUCHOMOŚCI ZABUDOWANEJ WEDŁUG STANU NA DZIEŃ WYCENY PODEJŚCIEM PORÓWN
IMG
76 Zmiany radiologiczne są podstawą do podziału rzs na okresy wg Steinbrockera Rozpoznanie
IMG
76 Zmiany radiologiczne są podstawą do podziału rzs na okresy wg Steinbrockera Rozpoznanie
IMG
76 Zmiany radiologiczne są podstawą do podziału rzs na okresy wg Steinbrockera Rozpoznanie
IMG41 (6) Zamierzeniem naszym nie była analiza języka dzieci na określonym etapie jego rozwoju. Dia
wstęp do teorii polityki img 176 166 na określenie dwóch supcrpotęg przyjęło się używać terminu moca

więcej podobnych podstron