Kalecki7

Przewidywania p. Keynesa" (1932)

W wygłoszonych ostatnio przemówieniach usiłuje J.M. Keynes, najpoważniejszy bodaj ze współczesnych ekonomistów burżuazyjnych, uchwycić wytyczne obecnego funkcjonowania międzynarodowego aparatu finansowego, a raczej tych rozluźnionych jego części, które pozostały jeszcze ze sprawnie niegdyś działającej maszyny. Streszczamy tu tylko najbardziej istotne myśli Keynesa, które — prócz oświetlenia problemów czysto finansowych — rzucają jednocześnie światło na przesunięcia zachodzące w układzie sił mocarstw kapitalistycznych.

Czynnikiem, który powstrzymał dalsze zaostrzenie się kryzysu finansowego, było według Keynesa porzucenie waluty złotej przez Anglię, a w ślad za nią — przez wszystkie niemal kraje Imperium Brytyjskiego i Skandynawię. W ten sposób nastąpiła jednocześnie „mobilizacja sił naturalnych, które z biegiem czasu podminują stanowisko wierzycielskie Stanów Zjednoczonych i Francji”. Keynes kładzie przy tym nacisk nie tyle na zwiększoną na skutek dewaluacji zdolność eksportową krajów „niezłotych”, przeciwko której kraje „złote” bronić się mogą i bronią faktycznie murem celnym, ile na zmniejszoną konkurencyjność wywozu krajów wierzycielskich:

„W rzeczywistości to podminowanie zdolności konkurencyjnej pracujących na eksport przemysłów krajów wierzycielskich jest tylko odpowiedzią na ich żądania. Pozostały świat winien im jest pieniądze. Odmawiają przyjęcia zapłaty w towarach; nie chcą papierów wartościowych; ściągnęły do siebie całe już niemal złoto świata. Zagadka, którą światu zadały, daje się tylko w ten sposób rozwiązać, że my — pozostali — postaramy się obejść bez przywozu do nich”. Rozumowanie to należy uzupełnić jeszcze w tym kierunku, że kraje wierzycielskie, w zamian za swój wywóz, sprowadzały pewne towary, zwłaszcza surowce,

z pozostałych krajów świata; że bez tego importu nie będą mogły nadal się obejść; że natomiast te kraje pozostałe, a ściślej mówiąc — Imperium Brytyjskie, będzie mogło zaprzestać przywozu z krajów wierzycielskich fabrykatów, a poniekąd i surowców, których jest wielkim i wszechstronnym wytwórcą. Rozważania Keynesa, mimo pozorów abstrakcji, wiążą się tu więc ściśle z konkretną strukturą gospodarczą i możliwościami Imperium Brytyjskiego. Zresztą Keynes wskazuje na inny jeszcze czynnik konkretny, umożliwiający likwidację zobowiązań w stosunku do „złotych” krajów wierzycielskich: chodzi tu o wyprzedaż złota przez bogaczy indyjskich, jaka zaczęła się po dewaluacji funta; Keynes traktuje ten odpływ złota ze skarbców indyjskich (którym zajmiemy się jeszcze niżej) jako zjawisko nieprzemijające. To złoto indyjskie — wraz ze złotem z kopalń Imperium Brytyjskiego — przyspieszyć ma proces spłaty długów. W szczegółach proces ten przedstawia się według Keynesa w sposób następujący:

„Jeśli chodzi o Francję, to przypuszczam, że utracenie przez nią stanowiska wierzyciela nastąpi jeszcze przed końcem br. Zaprzestanie spłat reparacyjnych, upadek ruchu turystycznego, niekorzystne warunki konkurencyjne dla wywozu, zmniejszenie dochodów z lokat zagranicznych (które wszak są wycofywane w postaci wwożonego do Francji złota) — te i inne czynniki dokonują swego dzieła.

W stosunku do Stanów Zjednoczonych proces ten będzie odbywał się wolniej, głównie dlatego, że zanik ruchu turystycznego, który Francję tak wiele kosztuje, stanowi dla Stanów Zjednoczonych znaczną oszczędność. Zasadnicza jednak tendencja pozostaje ta sama. Nadejdzie na pewno chwila, gdy przypływ złota z Indii i kopalń przewyższy saldo zobowiązań (krajów dłużniczych) wobec krajów wierzycielskich”.

Keynes „zaprasza” do grona krajów „niezłotych” także państwa Europy środkowej i Holandię, a opisanym wyżej procesom przypisuje zdolność likwidacji światowego kryzysu finansowego; ale wiele czynników poprawy sytuacji finansowej, wyliczonych przez Keynesa, uważać należy za wątpliwe. Nie wiadomo przede wszystkim, czy dopływ złota z Indii, który głównie umożliwił Bankowi Angielskiemu łatwą spłatę zaciągniętych przed dewaluacją funta kredytów dolarowych, jest zjawiskiem trwałym: dotychczas wymieniano złoto w Indiach na pieniądz srebrny i papierowy, zarówno na skutek większego zapotrzebowania na środki obiegowe w wyniku wzrostu cen (po dewaluacji funta

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Ostatnie przemowienie Prezydenta RP 3 Wszystkie okoliczności zbrodni katyńskiej muszą zostać do końc
polonistyki, na jego pogrzebie w Solcu nad Wisłą wygłoszono osiem przemówień, milsza od nich zapewne
55183 Ostatnie przemowienie Prezydenta RP 1 PrezydentRzeczypospolitej Polskiej lOWttuSjto^ Uczestnic
Ostatnie przemowienie Prezydenta RP 3 Wszystkie okoliczności zbrodni katyńskiej muszą zostać do końc
Ostatnie przemowienie Prezydenta RP 2 Najbardziej tragiczną stacją cc
Ostatnie przemowienie Prezydenta RP 3 Wszystkie okoliczności zbrodni katyńskiej muszą zostać do końc
Keynesowska ekonomia polityczna Twórcy tego nurtu: John Meynard Keynes (1883-1946) i Michał Kalecki
Nowy rok czas zacząć... Fragmenty przemówienia rektora AGH prof. Antoniego Tajdusia wygłoszonego pod
OSTATNIE PUBLICZNE PRZEMÓWIENIE JEZUSA (J 12, 20-30) 103 Trzeci fragment składa się z części powtarz
OSTATNIE PUBLICZNE PRZEMÓWIENIE JEZUSA (J 12, 20-3«) 105 samo podniesienie krzyża, jak i powrót Jezu
OSTATNIE PUBLICZNE PRZEMÓWIENIE JEZUSA (J 32, 20-3G) 107 pochodzące z katechezy chrzcielnej, synowie
OSTATNIE PUBLICZNE PRZEMÓWIENIE JEZUSA (J 12, 20-36) 109 względu na wzmiankę o krzyżu Jan opuścił, p
OSTATNIE PUBLICZNE PRZEMÓWIENIE JEZUSA (J 12,20-36) 111 W świecie semickim nie było czymś nadzwyczaj
OSTATNIE PUBLICZNE PRZEMÓWIENIE JEZUSA (J 12, 20-36) 113 mamy zatem trudności, żeby ją przypisać nie

więcej podobnych podstron