out 0103
46 Ttori.t jtJnnlA p&MtVQth
unikające utożsamiania się z nimi. Z fizjologicznego punktu widzenia rozpatrywany, proces ów odpowiadalby pewnemu składowi wielu przeobrażeń, który wymaga, jako swych niezbędnych warunków, akcentowania się dążności jednakowych, zanikania różnych przez znoszenie się wzajemne i powstawania wypadkowej z podobnych. Przy tym, tak jedne, jak i drugie o tyle tylko mają znaczenie czegoś realnego i wartościowego dla świadomości, o ile przedstawiają sobą symbole pewnych pojęć, które, ukryte poza nimi, gotowe są w każdej chwili z ukrycia tego wystąpić i rozwinąć się, pociągając świadomość na grunt rzeczywistości doświadczalnej. Idealne wyobrażenie „zielonego” lub idealne wyobrażenie „drzewa” w ogóle, nie odgrywałoby żadnej roli w naszym życiu duchowym, gdybyśmy nic mogli podporządkować pierwszemu wrażenia zieloności otrzymywanego od przedmiotu a (lub w ogóle przy okolicznościach a) albo też, gdybyśmy nic mogli podporządkować drugiemu danego drzewa />. Są to przede wszystkim znaki abstrakcyjne, [x>dobnie jak słowa o!xiarzone wyraźną, odczuwaną tendencją do stworzenia pewnej treści myślowej, same przez się jednak treści tej nie posiadające. Rzecz jasna bowiem, że wyobrażenie „zieloności”, jako zawierające w sobie czynniki przestrzenne, nie mogłoby odpowiadać pojęciu „zieloności” wykluczającemu całkowicie wszelkie inne jakości; ani też wyobrażenie ogólne „drzewa”, będąc tylko niejasnym wspomnieniem jakiego! drzewa, nie mogłoby zaklasyfikować w sobie całej kategorii drzew konkretnych, gdyby nie ten symbolistyczny charakter, który je piętnuje i dzięki któremu tylko mają zapewniony swój byt psychiczny. Pierwsze, jako symbole pojęć analitycznych, mogą być nazwane abstrakcjami analitycznymi; drugie, jako .symbole pojęć syntetycznych — abstrakcjami syntetycznymi.
Oprócz tego, wydzielić pewną jakość ze stanów danych nam intuicyjnie, znaczy odróżniać y.\ zarazem od wszystkich innych jakości, czego świadomość czująca dokonać nic może. mając do czynienia tylko z różnojakościowymi zjawiskami. Przy tym sam proces odróżniania, zachodzący w tym wypadku, posiada taką formę, do używania której intuicja nic może być zdolna. I rzeczywiście: forma odróżniania, którą posługuje się zwykle intuicja, polega na nieświadomym odczuciu różnicy, odczuciu, w którym alternatywa przeciwieństw jako taka wyrazu swego nic posiada. Ponieważ bowiem wszelki stan świadomości tylko jako zmiana pojawić sir; może, przeto akt odróżnieniu, będąc niezbędnym warunkiem jego bytu, jest zarazem aktem narodzin psychicznych zjawiska, a wskutek tego, w jednym tylko kierunku alternatywy wyraża sir; formalnie. Druga strona alternatywy posiada swoje istnienie realne, bezpośrednio odczute, tylko w tym przeciwie-faticie, którego zjawienie się psychiczne umożliwia i warunkuje; ma wartość zjawiska, gdyż to, co się wyraża pozytywnie, tylko jako negacja nitwjrrażfinego może być odczute i zrozumiale. W tym tylko znaczeniu można by powiedzieć jak A. Fouillćc, że „czucie jest zawsze zmianą cząstkową ogólnego stanu świadomości” i że „pod każdym nowym czuciem pozostaje zawsze coś ze stanu poprzedniego”, lub jak mówi Bain, że „w każdym odczuciu znajdują się dwa stany przeciwieństwa”. Czucie światła np. nie jest aktem porównania, w' który by wchodził odtworzony moment psychiczny „ciemności’*, w takim bowiem razie porównywałoby się stan dany (ciemności) ze stanem jeszcze nie istniejącym (światła) lub z czymś innym, nigdzie uie-odczulytn i nieznanym, co nic ma sensu; nic zawiera w sobie wyobrażenia różnicy między poprzednim a obecnym, wyobrażenia stosunku dwóch jednocześnie spostrzc-
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
J Łotman, Z Minc Literatura i mitologia 2 Literatura i mitologia ■ 73 utożsamienia, kiedy dwa różn
46 PORÓWNANIE WYZNA N 66—67 chorymi i modlili się z nimi( gdyż modlitwa wiary
out 0098 46 Tętnią jeArmiek ptycMe-rrfch trawa a przypomina mi inne, dawniej widywane, te zaś przypo
skanuj0030 ponieważ tego nigdy :iie można kontrolować ani poznać. Bez utożsamienia się z ciałem umys
skanuj0046 (46) WSPÓŁCZESNA TURYSTYKA KULTUROWA 49 Dający się zaobserwować wzrost zainteresowania tu
IMG46 Pieśń Meter Od rana mi się robi coś {sopran matki) Od rana roki mi się coś tutaj i tutaj też
IMG?27 Kora mózgowa - zewnętrzna powłoka półkul mózgowych; jest tą częścią mózgu, która utożsamia si
page0048 46 XENOFON T. Z innego punktu widzenia, nierównie wyższego, przedstawia Platon przedmiot po
skanuj0005 (393) genologia filmowa RODZAJE, GATUNKI, ODMIANY Rodzaj fabuła fTfy T [Ro d z a j fabu
Laboratorium materiałoznawstwa3 46 oheraiozny lub budowa strukturalna zmienia się w sposób skokowy.
więcej podobnych podstron