100�74

Stanisław Przvbvszewski

w którym ogromna role odgrywał ..dialog drugiego stopnia" (pozawerbaine środki ekspresji wyrażające trudno uchwytne duchowe procesy). technika aluzji, niedopowiedzeń. podtekstów.

Przybyszewski byl twórcą, który wzbudza! duchowy termem, prowokował i inspirował. Jego utwory rozgrywały się w niezwykłym diapazonie emocjonalnym: od krzyku po szept, od porażającej rozpacz} po stany euforyczne, ekstatyczne czy epifanijne. Przybyszewskiemu, jak mało któremu twórcy , udało się oddać całą skrywaną f tłumioną) uczuciowość epoki — jej podświadome fobie. leki. tęsknoty. Był intuicyjnym psychoanalitykiem, wyprzedził Freuda * wielu jego poglądach. m.in. przeprowadzając wiwisekcję podmiotu melancholijnego i narcystycznego. pokazując sadomasochtstyczne relacje płci. czy suponuiąc. że sztuka jest sublimacją nie rozładowanego libido. Interesowały go wyłącznie osobowości ponadprzeciętne, neurotyczne twórcze indywidua, które przeżywają głębiej, odczuwają mocniej, sa nadzwvczaj czułymi barometrami czasu. Pragnął rozkieł-7nar człowieka — pokazać go -nagim". Poprzez nagie ciało próbował dotrzeć do —namej dusz\ ". ale z tvm ^erotycznym ciałem" toczył najhardziej zaciętą walkę. walkę na śmierć i życie (większość jego zniewolonych przez .chuć" bohaterów popełnia samobójstwo j. Walkę toczył także z Kobietą: wyemancypowaną femme famie i z kobietą w sobie, dążąc do osiągnięcia nieosiągalnego ideału Dwój-Jedni i tworząc jeden z najoryginalniejszych wariantów mitu Androgyne. Obnażał tematy tabu i prowokował. I nie są to jedyne punkty styczne ze współczesna sztuką. Może więc i dziś warto czytac Przybyszewskiego?

Gabriela Matuszek

Literatura:

Witold Gombrowicz. Dziennik 1053-1056. Paryż 1057.

Jens Maltę Fischer. Fin de siecle. Kommentarzu einer Epocbe. Munchen 1978.

Stanisław Przybyszewski. List}, oprać. Stanisław Helszryóski. i. 1, Gdańsk 1937.

Stanisław Przybyszewski. W5G-lecie zgonu pisarza, studia pod red. Hanny Filipkowskiej. Wrocław—Vfenszawa—Kxaków--Gdańsk-Lódź 1982.

^Rocznik JCasprowóczowskT VII (1990). Materiały z międzynarodowej sesji na-^ iii rj zorganizowanej w 120 rocznicę urodzin Stanisława Przybyszewskiego.

Słowianie w śmriede antynorm Stanisława Przybyszewskiego, pod red. Haliny Ja-Jwanickowęj Wrocław 198L

^tfward Boniecki. Struktura ^nagiej dusz} ". Studium o Stanisławie Przybysze* -skim- Warszawa 1993.

pjwrrł Dybei. Urwane ścieżki. Przybyszewski — Freud — Jacan Kraków 2002.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
confreres de “ Geneve-Varietes ”, Robert Ger-bauld et Jean-Xavier Curtine. » Je me levai, enfilai un
img004 (10) T T kiem-4ako^o1czvstvirL--Zw.iązek ten stale się konieczny,. Istotnie, wytyczony przez
img004 (10) kiem-jak<xj3języstyinT-związek tenastaje się konieczny,. Istotnie, wytyczony przez de
1 .izosomy zostały odkryte w 1955 przez de Dnve w czasie frakcjonowania komórek zwierzęcych. Okazało
DSC00619 (8) 856 LITURGIKA historii rytów. Pomocą staje się publikacja źródeł przez C. de Verta (zm.
<12>Informatyka + Wynalazcy tranzystora Od wynalezienia w 1906 roku przez L. de Foresta wzmacn
— 4 — Je n abuserai pas de votre temps ; je me dois de remercier tout particulierement les conferenc
page0212 - 211 - przez jeden dzień zwalą najogromniejsze drzewo. Teraz rzucają się na gałęzie, obcin
skanuj0003 172 Ocalenie przez muzykę eony, otaczał ją egzaltacją, w której było chyba apl ro cierpią
S5008105 8 b) Odpowiednio moc pobrana przez odbiornik Po ” Ul. z reguły dzielnika napięcia U« ERq Rw
42913 skanuj0003 172 Ocalenie przez muzykę eony, otaczał ją egzaltacją, w której było chyba apl ro c
— 4 — Je n abuserai pas de votre temps ; je me dois de remercier tout particulierement les conferenc
s’agissait d’une photo de Badrawi lui-meme. Parfois, je me demandais s’il n’avait pas invente c
XIII A la fin de cet ete-Ia, je me suis marie. Les mois qui precederent cette etonnante ceremonie, j
rasser. J’aidai mon pere et j’eus beaucoup de mai a l’extraire de son Burburry Y Je me demandais si&
de ces tableaux je me suis adresse a lartiste, que lopinion publique designe comme le plus expórimcn

więcej podobnych podstron