366,367

366 Teorie lllei mi

wielu pisarzom (między innymi Mal-larmemu, Joyceowi, Kafce, Szekspirowi, Pongeowi, Celanowi, Blanchoto-wi, Genetowi), za każdym razem pisząc inny tekst (nigdy nie wiadomo było z góry, jaką postać on przybierze), choć zawsze poświęcony innej wersji opisywanego wyżej paradoksu dekonstruk-cji. W ten sposób performatywnie (a więc pisząc, a nie teoretyzując) dowodzi jego nieuchronności: za każdym razem to samo (paradoks dekonstruk-cji) wpisane jest w to, co inne (teksty Derridy, pisane według innego wzorca retorycznego). W oczach wielu Derri-da nie jest filozofem, lecz pisarzem, ze względu na różnorodność stosowanych gatunków (dialog, powieść epistolarna, dziennik, aforyzm) oraz sposób używania języka. Nie jest to prawda: Derrida jest filozofem, który stara się przemodelować granice filozoficznego dyskursu, wykorzystując do tego literackie strategie. Nie ma bowiem jednego, obowiązującego powszechnie wzorca filozoficznego dyskursu, tak jak nie ma jednego wzorca literackości. Nie trzeba dodawać, że dzięki takiemu zabiegowi sama literackość, esencja tekstów literackich, zostaje podana w wątpliwość.

Literatura nie posiada żadnej trwałej i niezmiennej istoty, powiada Derrida, gdyż każdemu te kuto sać literackość zależnie od kontekstu, w którym go umieścln początku: nie istnieją esencje, lecz tylko zmienne kontiku ki wymiar dekonstrukcji splata się z wymiarem (anty)mrMli matycznym.

By lepiej zrozumieć, czym jest - także w odniesieniu do Ili strukcja, warto skonfrontować jej projekt z trzema naje zę >. li | zarzutami kierowanymi pod jej adresem. Dotyczą nur Imlijii charakteru, jej ncgatywności oraz hermetyczności.

Jłnirukcja

nyr/.y brzmi następująco: dekonstrukcj a to destrukcja, ■łyków, dekonstrukcja, chętnie zaliczana do fdozofii postmoderni-nl dla tradycji zachodniej niszcząca i w jej efekcie w kulturze nie ma

pil......człowieka, ani żadnej trwałej konstrukcji. Derrida jednak nie

¹ ii „dr konstrukcja” w takim potocznym, negatywnym znaczeniu, lecz luk juk Heidegger używał słowa „destrukcja”, kiedy namawiał filo-■htóiki „zakryć”, jakimi spowita została tradycja zachodniego my-llrukt ja (ale i dekonstrukcja) to jedynie „spulchnianie stwardniałej »olicznej, co utożsamić można z samą istotą filozoficznego namy-i /u|i|« ego zakrzepłe języki tradycji. W tym sensie dyskurs dekon-■dnoM się do innych dyskursów budujących tradycję, przyglądając Tlle, wczytując w każdą linijkę tekstu, porównując przyjęte prze-fclłlętymi wnioskami, podpatrując język, w jakim zostało dane B aki instruowane. Jeśli więc dekonstrukcja jest rozbiórką, to nie iini sensu, ani człowieka (jakżeby to było możliwe?), lecz to, co |n tu kich czy filozoficznych - czy szerzej: w pewnej tradycji - p o-Hcnsic i człowieku i przyjmuje za oczywiste. Klasycznym przy-ikiiliiegii jest książeczka Derridy Głos ifenomen, w której zdekon-MOTuezy poddany uważnej lekturze) jest nie sens lub znaczenie, yak.t koncepcja znaczenia i wpisane w nią sprzeczności. Innym bit być głośny tekst Derridy Kres człowieka, który — oczywiście 'fft śmierci człowieka, ani tego człowieka nie uśmierca, lecz je-pewicn typ „antropologicznego” dyskursu końca lat sześćdzie-lUe Wesz tą niewątpliwie pod wpływem pewnych wątków Hei-

pi, Pycie i czas, tłum. B. Baran, Warszawa 1994, s. 32. Heidegger wyraź-fjllki |a nic chce jednak obracać przeszłości wniwecz; ma ona cel p o z y-Wie ilu jednego z japońskich przyjaciół Derrida tłumaczył, dlaczego zdecy-Wr iłowa „dekonstrukcja” zamiast „destrukcja”: „Gdy wybierałem to sło-1 iii. > .11110 ini się narzuciło - myślę, iż było to w De lagramma/ologie - nie jjtnlr miii przypisana tak zasadnicza rola w dyskursie, który mnie wów-I t In iulcin bowiem - między innymi - na własny użytek przetłumaczyć ■|ktr «l.." 1 I Iridcggera jak Destruktion czy A b b a u. Każde z nich

a| kniiii I.......pcrację, której przedmiotem była struktura lub trady-

11 I. 1 u 1 a fundamentalnych pojęć ontologii czy zachodniej metafizyki. Jed-jftaii. u klin down -destrukcja* w sposób zbyt oczywisty zakładało niszcze

li

*»|'i

mli*

V "

mi o

lali

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
58,59 2 58 Teorie literatury XX wieku Oswojenie welowania różnic między jednostkami (między interpre
58,59 Teorie literatury XX wieku Oswojenie welowania różnic między jednostkami (między interpretowan
76606 skanowanie0032 Popularne teorie zarządzania lat osiemdziesiątych Wielu pisarzy próbowało rozwi
Metody wychowania - teorie i nowe nurty -wydawnictwa zwarte 1.    Bińczycka, Jadwiga
s10 (12) Pokazy lotnicze z udziałem śmigłowców Mi-1 co zapewnia właściwy luz między klockami a bębne
138 III. Pragmatyzm tencji, nie wydaje mi się jednak, by różnice między jego stanowiskiem a teorią
138    ///. Pragmatyzm tencji, nie wydaje mi się jednak, by różnice między jego stano
r L J rui B p- (IV « j_ Z : / 1 i » / Mi□□ 1?□ rf V W numerze między
DSC05351 I \l! KAZANIA MIMOWI-" lAKOtlATUNIK I 111 K ACM mi metodami dowodzenia, Różnica ttniy
DSC04206 IN I 1*01 Mi/ , 1 ®K
mi był jedną z wielu zalet Jego wykładów. Materiał był wyłożony przez Profesora w sposób nadzwyczaj

więcej podobnych podstron