Tablica 1-1
Klasyfikacja głównych budowli wodnych wg (8)
Klasa budowli
Lp.
I
2
3
4
5
Określenie budowli
Budowle piętrzące
— ziemne i betonowe posadowione na skale
— ziemne nie posadowione na skale
— betonowe nie posadowione na skale
Budowle wodne dla celów energetycznych, jeżeli od ich należyte-
Wskaźnik
wysokość
piętrzenia,
m
moc instalowana, MW
go stanu i działania uzależniona jest praca elektrowni wodnych wszelkiego rodzaju | |
Budowle wodne dla melioracji podstawowych, jeżeli od ich należytego stanu i działania uzależniona jest praca urządzeń melioracyjnych |
obszar nawadniany lub odwadniany, ha |
Budowle wodne służące do celów ochrony przed zalewem (wały przeciwpowodziowe, zapory boczne, pompownie, śluzy wałowe) |
obszar chroniony, ha |
Budowle wodne służące do celów ruchu i transportu wodnego na drogach wodnych śródlądowych, jeżeli od ich należytego stanu i działania uzależnione są warunki transportu wodnego |
klasa drogi wodnej |
Obiekty i doprowadzenia służące do ujęcia śródlądowych wód powierzchniowych dla celów przemysłowych, jeżeli od ich należytego stanu i działania uzależniona jest praca uK*ć 1 doprowadzeń |
II
III
IV
wartość wskaźnika
powyżej 80
powyżej 40
powyżej 25
powyżej 25i
40-80
20-40
20-25
10-40
5-20
5-20
poniżej
10
poniżej poniżej 5
70-250
20-70
poniżej
20
powyżej 15000 |
2000- -15000 |
500- -2000 |
poniżej 500 |
powyżej 50000 |
20000- -50000 |
1000- -20000 |
poniżej 1000 |
I |
II-III |
IV~V | |
klasa I lub II zależnie od skutków przerwy w pracy urządzeń |
czane do klas wyższych, jeśli znajduje to uzasadnienie stratami, które wynikną w przypadku ich uszkodzenia.
Budowle lub elementy tzw. drugorzędne są to takie konstrukcje, których awaria, uszkodzenie lub remont nie powodują ani bezpośredniego zagrożenia budowli głównych, ani długotrwałego ograniczenia spełnianych przez nie zadań. Zaliczamy do nich wszystkie elementy nie utrzymując* • w sposób stały piętrzenia wody.
Przedstawiona klasyfikacja budowli głównych w decydujący sposób wpływa na wymiarowanie konstrukcji oraz urządzeń upustowych poprzez zmienne współczynniki pewności, prawdopodobieństwa wystąpienia wód, wielkości wzniesienia korony budowli nad poziom piętrzenia, wynikające go z warunków eksploatacji obiektu, bezpiecznego wzniesienia elementów uszczelniających itp.
Od klasy budowli zależą: wyposażenie budowli wodnych w zamknięcia awaryjne, sposób manewrowania mechanizmami napędowymi i zabezpie czenie w źródła energii do napędów.
Na budowlę piętrzącą działają siły zewnętrzne i wewnętrzne, np. w zaporach betonowych na skutek egzotermicznej reakcji chemicznej zachodzącej przy wiązaniu cementu, powstawania drobnych spękań i wyporu wewnętrznego w korpusie, zaś przy zaporach ziemnych w wyniku zmian własności fizyczno-mechanicznych gruntów. Ich wpływ będzie omówiony w następnych rozdziałach.
Siły zewnętrzne jako zasadnicze, które działają na projektowane budowle i według których wymiarowane są elementy konstrukcyjne oraz sprawdzana stateczność obiektu — sklasyfikowane są w grupach zależnie od sposobu i czasu trwania. Zgodnie z obowiązującymi normami rozróżniamy dwie grupy obciążeń:
— obciążenie stałe,
— obciążenia zmienne: długotrwałe, krótkotrwałe i wyjątkowe.
Do obciążeń stałych zaliczamy siły spowodowane masą konstrukcji budowlanych, urządzeń i elementów stałych, masą gruntu w budowlach ziemnych lub na elementach konstrukcji budowlanych, masą wody znajdującej się w budowlach ziemnych lub na elementach konstrukcji budowlanych.
Siły G powstające od obciążeń stałych obliczamy ze wzorów:
G=B y kG [1-1]
gdzie: B — objętość materiału, m3,
Y — gęstość pozorną materiałów (ciężar objętościowy), kG/m3.
’) Z uwagi na specyfiką budownictwa wodnego występują różnice w zasadach ustalania obciążeń pomiędzy PN, BN i przepisami CUGW.
lif
2 — Hurtowic plgtr/.fint