4
• gwałtowny rozkład przez tkankową katalazę połączony z intensywnym pienieniem sprzyja mechanicznemu oczyszczaniu rany
• 3% roztwór-* woda utleniona do odkażania ran i skaleczeń
• dostępny także w postaci żelu lub tabletek do sporządzania roztworu (Pertlenon).
• składnik wielu preparatów złożonych zawierających środki odkażające z innych grup
(np. glukonian chlorheksydyny i/lub alkohol izopropylowy- Skinsept, Spitaderm, Incidin M)
• 30% roztwór (perhydrol) wykazuje działanie przyżegające —> stosowany w stomatologii do oczyszczania kanału zęba
• skuteczne działanie bakteriobójcze, przeciwgrzybicze i przeciwwirusowe.
• rozkłada się do nadtlenku wodoru.
• stosuje się go w stężeniu 0,3% do odkażania sprzętu medycznego.
• PeraSafe (preparat złożony) - po rozpuszczeniu uwalnia jon nadoctanowy, ekspozycja przez 15-20 minut. Nadmanganian potasu
• działanie bakteriobójcze i przeciwgrzybicze oraz przeciwpotne (kąpiele).
• w skutecznych stężeniach (0,02%) działa drażniąco na tkanki
• w niższych stężeniach działanie jest słabe i wymaga nawet 1 godzinnej ekspozycji
• Ozon rozpadający się do tlenu atomowego służy do uzdatniania wody wodociągowej lub dezynfekcji wody w basenach pływackich.
• silny środek antyseptyczny stosowany do odkażania skóry nieuszkodzonej
• działa bakteriobójczo, grzybobójczo i wirusobójczo
• drażni tkanki, może wywołać miejscową martwicę
• jest częstą przyczyną uczuleń
• stosowany na dużą powierzchnię ulega wchłanianiu i może zaburzać syntezę hormonów tarczycy oraz wywołać objawy trądziku
• Preparaty:
jodyna (Solutio Iodi spirituosa = 3% spirytusowy roztwór jodu z 1 % jodkiem potasu)
- do dezynfekcji okolicy rany
bezpośrednio na uszkodzona powierzchnię dopiero po rozcieńczeniu z wodą jako roztwór 1-2%.
• Płyn Lugola (Solutio Iodi Lugoli) 1 % roztwór jodu w 2% jodku potasu —► bezpośrednio na ranę
• przedłużone działanie antyseptyczne przy braku właściwości drażniących wykazuje kompleks jodu z polimerem poliwinylopirolidonu (povidone-iodine). Niszczy bakterie [w tym G(-)], wirusy, grzyby. Stosowany do odkażania skóry, błon śluzowych oraz sprzętu medycznego. Dostępne roztwory wymagają 8-10 krotnego rozcieńczenia wodą przed użyciem.
• Preparaty
Betadine - roztwór, mydło płynne, maść, globulki Polseptol - maść, globulki;
Polodina R - roztwór (pojemnik z dozownikiem i rozpylaczem)
• pod wpływem wydzielin ropnych i surowiczych wydziela jod.
• Działa silnie przeciwbakteryjnie, przeciwgrzybiczo, przeciwwysiękowo, przyspiesza regenerację tkanek.
• Zasypka lub pasta (Iodosorb) oraz opatrunek żelowy (Iodoflex) służą do odkażania i leczenia ran, w tym pooperacyjnych,
• ponadto do leczenia owrzodzeń, opryszczki, mokrych wyprysków i odleżyn.
• W trakcie leczenia dochodzi do nasilenia wytwarzania cytokin prozapalnych przez makrofagi oraz zwiększenia stężenia endotelialnego czynnika wzrostowego (YEGF)