larsen0023

3. Znieczulenie wziewne 23

Większość znieczuleń wziewnych jest więc wykonywana w postaci znieczulenia złożonego. Łączenie anestetyku z innymi środkami zwiększa margines bezpieczeństwa anestetyku wziew-nego i osłabia objawy niepożądane dzięki temu, że do wystarczającej głębokości znieczulenia potrzebne są mniejsze stężenia. W lab. 3.1 zestawiono najważniejsze stosowane anestetyki wziewne w kolejności ich wprowadzenia do lecznictwa.

Tabela 3.1 Wziewne środki znieczulające ogólnie stosowane klinicznie

- Podtlenek azotu (gaz rozweselający, N₂0)

- Halotan

- Enfluran

- Izofluran

- Desfluran

- Sewofluran

2 Właściwości fizykochemiczne anestetyków wziewnych

W temperaturze pokojowej anestetyki wziewne pozostają w stanie lotnym (podtlenek azotu) albo w stanie ciekłym (eter etylowy, halotan, enfluran, izofluran, desfluran, sewofluran). Związki ciekłe muszą być najpierw zmienione w parę (stan lotny), aby mogły być wprowadzone przez płuca. Służą do tego celu specjalne parowniki, przez które można pacjentowi podać anestetyk w ściśle określonym stężeniu.

Podtlenek azotu nie wymaga parownika, może być podany pacjentowi bezpośrednio z butli albo z centralnego magazynu poprzez urządzenie dawkujące (przepływomierz).

Stan fizyczny, w jakim w temperaturze pokojowej występuje środek wziewny, zależy od jego temperatury wrzenia.

ł Jeżeli temperatura wrzenia anestetyku wziewne-go jest wyższa niż temperatura pokojowa, wówczas związek ma postać ciekłą, jeżeli jest niższa od temperatury pokojowej - substancja jest w stanie gazowym.

2.1 Prężność pary

Z chwilą osiągnięcia przez anestetyki ciekłe temperatury wrzenia, przechodzą one zupełnie w stan lotny. Parują jednak nie dopiero w temperaturze wrzenia, ale w pewnym stopniu już w temperaturze pokojowej.

Jeżeli ciecz znajduje się w zamkniętym pojemniku, nie paruje całkowicie, lecz tak długo, aż ustali się równowaga pomiędzy fazą ciekłą i lotną. W stanie równowagi paruje taka sama liczba cząsteczek, jaka przechodzi na powrót do stanu ciekłego (ryc. 3.1).

Ryc. 3.1 Równowaga między ciekłą a gazową fazą lotnego anestetyku wziewnego.

Stężenie nasycenia. W stanie równowagi przestrzeń ponad cieczą jest nasycona gazem. Gaz wywiera na ciecz pewne ciśnienie nazywane prężnością pary’ i mierzone w mmHg lub w kilopaskalach (kPa). Ważne w praktyce klinicznej:

■ Każdy anestetyk wziewny ma własną, właściwą dla niego prężność pary (tab. 3.2).

W przestrzeni ponad cieczą można zmierzyć stężenie gazu jako odsetek objętościowy (%obj.) w mieszaninie gazu lub pary. Jeżeli przestrzeń ponad cieczą jest wysycona parą anestetyku, wówczas osiągnięte jest stężenie nazywane stężeniem nasycenia. Każdej prężności pary anestetyku odpowiada określone stężenie nasycenia (zob. tab. 3.2). W praktyce klinicznej ważne są następujące zależności:

J - Im wyższa jest prężność pary anestetyku wziewnego, tym wyższe jest stężenie nasycenia i odwrotnie.

- Prężność pary anestetyku wziewnego zależy również od temperatury: im wyższa jest temperatura, tym więcej anestetyku paruje i tym wyższa jest prężność pary oraz odpowiednio stężenie nasycenia.