larsen0033

3. Znieczulenie wziewne 33

podanie 70% podtlenku azotu obniża na przykład MAC halotanu o 61% (tab. 3.4).

5.1 Zmodyfikowane definicje MAC

Zwykła, typowa wartość MAC odnosi się do zahamowania ogólnych odruchów przy nacięciu skóry, nie uwzględnia jednak reakcji krążeniowych na laryngoskopię, intubację dotchawiczą i nacięcie skóry. Nowsze definicje MAC, jak MAC EI₅₀, MAC EI₉₅, MAC BARso i MAC BAR_y5, w praktyce klinicznej uwzględniają te reakcje przede wszystkim u pacjentów ze schorzeniami serca i umożliwiają lepsze dostosowanie głębokości znieczulenia do określonych bodźców.

MAC EI_S0 (El - endotracheal intubation) jest to stężenie anestetyku w powietrzu pęcherzykowym, które u 50% pacjentów umożliwia laryngoskopię i dogodne ustawienie strun głosowych, powoduje zwiotczenie strun głosowych, a po intubacji do-tchawiczej zapobiega ruchom kończyn, parciu i kaszlowi. Wynosi ono dla halotanu 1,3, a dla en-fluranu 1,4 MAC.

MAC EI95 zapobiega tym reakcjom u 95% pacjentów. Wynosi ono dla halotanu 1,7 MAC, dla en-fluranu 1,9 MAC.

MAC BARs₀ (BAR - blocking adrenergic respon-ses) jest to stężenie środka znieczulającego w powietrzu pęcherzykowym, które u 50% pacjentów hamuje reakcje adrenergiczne na nacięcie skóry. Wynosi ono w przypadku halotanu 1,5 MAC, a dla enfluranu 1,6 MAC.

MAC BAR95 hamuje te reakcje u 95% pacjentów. Wynosi ono w przypadku halotanu 2,1 MAC, w przypadku enfluranu 2,6 MAC.

Tabela 3.4 Wartości MAC anestetyków wziewnych według malejącej siły działania (według Egera)
	Wartości MAC (% atm.)
	100% o₂	70% N₂0
Halotan	0,75	0,29
Izofluran	1,28	0,56
Enfluran	1,68	0,57
Sewofluran	2,05	0,8
Desfluran	6-7	2,83
N₂0	104	-

Wynika z tego, że w celu zahamowania reakcji krążeniowych konieczne są względnie duże stężenia, których pacjent z ciężkimi zaburzeniami sercowymi najczęściej nie toleruje, celowe jest więc skojarzenie z innymi anestetykami, np. opioidami, albo też znieczulenie dożylne.

5.2 Czynniki wpływające na MAC

5.2.1 Czynniki obniżające MAC

MAC poszczególnych anestetyków zmniejsza się nie tylko przez skojarzenie różnych środków znieczulających, ale również przez różne inne czynniki. Klinicznie ważne są przede wszystkim:

- wiek,

- temperatura,

- ciąża,

- opioidy,

- środki uspokajająco-nasenne i znieczulające.

Wiek. Z wiekiem maleje zapotrzebowanie na ane-stetyk. MAC jest najwyższe u niemowląt w 3-4 mieś. ż., a najniższe u pacjentów > 70 roku życia.

Hipertermia obniża MAC poszczególnych środków znieczulających w różnym stopniu, w zależności od ich rozpuszczalności w lipidach. Spadek temperatury ciała z 37° do 27°C obniża MAC halotanu, desfluranu i izofluranu o około 50%.

U pacjentów w stanie hipotermii zapotrzebowanie na anestetyk jest zmniejszone.

Wzrost temperatury do 42°C podnosi MAC o 8% na każdy stopień.

Ciąża w doświadczeniach na zwierzętach obniża MAC dla halotanu o 25%, dla izofluranu o 40%, przypuszczalnie z powodu zmian hormonalnych.

Opioidy jako środki stosowane w premedykacji lub podane w przebiegu znieczulenia również obniżają MAC poszczególnych anestetyków, natomiast tolerancja opioidów lub uzależnienie od nich prawdopodobnie podnosi MAC. Fentanyl zmniejsza MAC enfluranu i izofluranu u psa maksymalnie odpowiednio o 65 i 67%; dalsze zwiększanie dawki, nawet trzykrotne, nie wpływa na MAC.

Wynika z tego ważny w praktyce klinicznej wniosek: Gdy podanie fentanylu spowoduje maksymalne zmniejszenie MAC w czasie znieczulę-