wspmyśl 2
ich naród w sprawach świata. Jednakie tem, co wyróżnia ich z pośród bardziej ciemnych współobywateli jest tylko ich wiedza — natura ich pozostaje taka sama.
Polityka Niemiec w ostatnich latach przed wojną — aby wziąć przykład najhardziej oczywisty — nie była ani niechętna wobec wojny, ani przyjazna w stosunku do Anglji. Warto zastanowić się nad tem, jaka postawa psychiczna politykę tę zrodziła.
Przedewszystkiem, ludzie kierujący polityką niemiecką są patrjotami w stopniu, nieznanym prawie we Francji i Anglji. Nie ulega dla nich żadnej wątpliwości, żc interesy Niemiec są jedynemi interesami, które powinni brać pod uwagę. Jaką krzywdę mogą, kierując się temi interesami, wyrządzić innym narodom, jakie zniszczenie sprowadzić na ludy i miasta, jaką wreszcie niepowetowaną szkodę ponieść może w rezultacie cywilizacja — to już, ich zdaniem, do nich nie należy. Jeśli tylko mogą zdziałać coś, co w ich przekonaniu będzie pożyteczne dla Niemiec — wszystko inne nie ma żadnego znaczenia.
Drugą cechą, charakteryzującą politykę niemiecką jest, że traktuje ona dobro narodu przedewszystkiem z punktu widzenia współzawodnictwa. Sfery rządzące w Niemczech uważają za rzecz ważną nic absolutne bogactwo Niemiec — materjalne czy psychiczne, lecz ich bogactwo względne, w stosunku do bogactwa innych narodów cywilizowanych. Dlatego też niszczenie dóbr, znajdujących się poza granicami Niemiec, wydaje im się prawie tak samo pożądane, jak przysparzanie dóbr Niemcom. Na całym prawie świecie Francuzi uważani są za naród o najwyższej cywilizacji: ich sztuka, ich litsratura, ich sposób życia posiadają dla eudzozic**-ców siłę atrakcyjną. jakiej pozbawiona jest cywilizacjo niemiecka. Anglicy rozwinęli u siebie wolność polityczną oraz posiedli sztukę rządzenia wielkiem imperjum przy stosowaniu minimum przymusu — do czego Niemcy, jak dotąd, nie okazali się zdolni. To stwarza powody do zazdrości, a zazdrość chce zniszczyć wszystko, co jest wartościowe w innych krajach. Militaryści niemieccy uważali zupełnie słusznie, że wszystko, co jest najlepszego we Francji i Anglji, zostałoby prawdnpcdohnie zniszczone przez wielką wojnę, nawet jeśli Francja i Anglja nic byłyby pobite w walce zbrojnej. Widziałem listę młodych pisarzy francuskich, którzy zginęli na polu bitwy: władze niemieckie widziały ją prawdopodobnie także i radowały się na myśl, że jeszcze jeden rok takich strat zniszczy literaturę francuską na okres całego pokolenia — a może, przez unicestwienie tradycji, i na zawsze. Każdy wybryk, skierowany przez nasze bardziej wojownicze dzienniki przeciw wolności, każde podżeganie do prześladowań wobec bezbronnych Niemców, każda oznaka wzrastającej dzikości w naszej postawie musi napawać rozkoszą patrjotów niemieckich, dowodzi bowiem, że udało im się wydrzeć nam to, co było w n»3 najlepszego i zmusić do naśladowania tego, co jest najgorsze w Prusiech.
Najbardziej jednak władcy Niemiec zazdroszczą nam potęgi i bogactwa — potęgi, opartej na panowaniu nad morzami i cieśninami i bogactwa, nagromadzonego w ciągu stu lat przewagi gospodarczej. Uważają oni, że w obu dziedzinach im należy się więcej, niż nam. Poświęcili oni o wicie więcej uwagi i pracy organizacji wojskowej i gospodarczej; przeciętny poziom ich wiedzy i inteligencji jest o wiele wyższy od naszego; ieh zdol-
71
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
248 Powstanie i rozbój nulu ludzkiego. Teraz jednakże, przynajmniej co do Ameryki północnej, zaczyna
skanuj0103 (14) 210 Typ człowieka o szerokich horyzon(:ich umysłowych bardziej długofalowe planowani
pic 10 11 183718 co wyznacza poziom ich dolegliwości. Ważnym elementem systemu jest możliwość przen
IMG?06 podróżnym pod nazwą synchroniczności, dowód tu sensowność świata. Dowód na co, że w tym
page0241 ROZDZIAŁ LXXiII0 TEM CO NALEŻY DO DZIELĄ SIÓDMEGO DNIA podzielony na trzy
page0243 SCEPTYCYZM. MONOTEIZM. 2 37 bezwzględnej, a przestawał na tem, co wydawało się prawdopodo-b
page0245 R. LXXIII. O tem co należy do dzieła siódmego dnia 237 nie uczynił, coby w jakiś sposó
page0322 316 DEMOKRYT. materyalizm z pewnością starszy od filozofii, bo zawsze byli ludzie zajmujący
page0436 430 UCZNIOWIE SOKRATESA. ciu przyszłem, nie za pofrunął jednak o tem, że już na ziemi wolno
14 sprawach karnych, jednak proponowane zmiany niewątpliwie zwiększą dostępność do tego rodzaju pomo
cywilny nie określa jednak dokładniej, co przez to ostatnie pojęcie należy rozumieć. Wobec tego słus
Systemy polityczne współczesnego świata Jednak komuniści okazali się być nastawieni bardzo
Systemy polityczne współczesnego świata tylko decyzja co do tego, którą partię lub którego kandydata
Systemy polityczne współczesnego świata Jednak żadna z wymienionych formuł nie likwiduje tzw. efektu
filantropijnych, altruistycznych, przyjazne nastawienie do świata. Uprzejmy na co dzień, nastawiony
więcej podobnych podstron