IMGs69
X
sza wie mająca, w myśl instrukcyj rządowych,
przygotowywać «troskliwe żony, sumienne i rządne gospodynie*. Skończywszy pensję, Narcyza przechodzi do Instytutu Guwernantek i w szesnastym roku życia kończy tę najwyższą w Polsce uczelnię kobiecą. Jak bardzo to, czego nauczyła się na pensji, było mizerne, o tym przekonała się Narcyza dopiero kształcąc się sama. Toteż przez cale życie będzie walczyła piórem przeciw powierzchownemu wykształceniu kobiet, a o otwarcie im dróg do prawdziwej wiedzy.
Mając lat dziewiętnaście, znalazła się Narcyza niespodzianie w Paryżu, jako nauczycielka w magnackim domu Zamoyskich. We Francji zastaje brata swego Erazma, który jako emigrant, po r. 1831 osiadł w Remis. Wspierana jego radami, pracuje nad sobą, przesiadując na wykładach i w bibliotekach. Pobyt we Francji trwa dwa lata: wraca do kraju z pewnym kapitałem wiedzy, z obudzoną główką, rozszerzonym horyzontem, z przejętymi od Erazma przekonaniami demokratycznymi, które zachowa całe życie. ~;ś
Jedyną drogą wówczas otwartą dla kobiety było nauczycielswo. Narcyza myśli o założeniu pensji w Poznaniu, wówczas cieszącym się największą swobodą; na razie zaś przyjmuje «obowiązek* w ziemiańskim domu w Łomżyńskiem. W r. 1844 przybywa z rodziną swoich chlebodawców do Warszawy, gdzie zawiązuje pierwsze stosunki literackie (Wdlkońscy, Nina Łuszczewska, matka Deotymy). Bo Narcyza już od kilku lait pisze. W r. 1839 pojawił się w Pierwiosnku pierwszy jej wiersz, a głos «Gabrielli» wita radośnie poeta Karol Baliński strofą, zaczynającą się od słów:
Czyj to głos słyszę po tak długiej ciszy?
Czyj śpiew tak silny, że do mnie dolała?
Drugim z kolei utworem, który równie* wywarł silne wrażenie, był wiersz Szczęście poety. Nar* cyza, nie rzucając na razie pracy nauczycielskiej, wstępuję na drogę pisarska. W czasie swego pobytu w Warszawie zbliża się cK» kółka Przeglądu Nauko• ufcgót to są właśnie owi uczestnicy «wieczorów przy kominku*. Były to w życiu Narcyzy najlepsze chwile, chwile młodości, działania, nadziei — pełnia sil twórczych i zapału. Potrzeba jej było tej atmosfery, bo nieco przedtem spotkał młodą poetkę bolesny cios: umiera jej ukochany brat Jan, przyjaciel, powiernik, doradca — strata nie zastąpiona. Odrzuca propozycję małżeńską Jana Baranowskiego^ astronoma, mimo uznania jego zaJet: nie chce małżeństwa bez prawdziwej miłości. «Cóź uczynić — pisze — kiedy małżeństwo bez miłości w przekonaniu moim nie leży. Kto jak ja kochać i nie umie, i nic może, niech sam przez świat idzie, bo lepsza samotność od utrudniającego towarzystwa*. Czy istotnie autorka Poganki nie umiała kochać? Opowie nam to jeszcze sama.
Następują dwa lata blisko pobytu w Poznań* skiem, gdzie wciąż waży się projekt założenia pensji; tam wydaje swoje poezje, zebrane pod tytułem Wojnę chwile GabrielU. Wreszcie w r. 1846 — Poganka£ kTÓra daje jej miejsce pośród pierwszych w literaturze, a utwierdza te jej prawa pojawiająca się w następnym roku 0847) f(siatka pamiątek.
Ale nie sama literatura pochłania w tym okresie Żmichowską. Chwila nie pozwala na takie zasklepienie: wciąga najgorętszych w bezpośrednie działanie. Żmichowską, choć później przeciwna będzie spiskom, jako niezgodnym, jej zdaniem, «z charakterem Polaka*, wówczas bierze w nich czynny udział. Ta epoka iej żvcia dość niedokładnie jest znana; zdaje się jednak, że Narcyza niejeden raz przekradała się przez granicę jako emisariuszka. No«
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Załącznik 3 - Instrukcja, jak przygotować się do lekcji O czym muszę pamiętać, przygotowując
Instrukcja obsługi mtz?LARUS00045 Rozdział D. Instrukcja działania przygotowanie traktora do pracy
Terapia zaburzeń mowy040 40 Instrukcja: • Należy przygotować przedmioty znajdujące
Terapia zaburzeń mowy042 Instrukcja: • Należy przygotować przedmioty znajdujące si
I. Wstęp Niniejszy raport jest dokumentem rządowym, przygotowanym przez Międzyresortowy Zespół do sp
Przedmowa1 4PRZEDMOWA Niniejsza instrukcja została przygotowana w celu zapoznania użytkownika z zasa
26 (361) Instrumentacja do piosenki mmm : Do instrumentacji należy przygotować: drewienka, grzechotk
Cechy dobrego instruktora dLnAta^uJcŁo/icu : 1. Opanowany 2. Sum
57 wie po raz który, uroczysty protest przeciwko pogwałceniu woli mieszkańców ziemi złotowskiej w my
więcej podobnych podstron