Łacina str 83
LECTIO YICESIMA PRIMA
Ćwiczenia wstępne I
Si id credis, erras. Si id crcdas, crres. Si id credideris, erraveris. Si id credcres, errares. Si id credidisses, erravisses. Si tu vales, bene est, ego valeo. Si me diligis, mihi scribe. Responde, si potes. Si duo sunt noxii, alter alterum accusat. Si alląuis haec fecit, dignus est poena gravissima. Si quis civibus Romanis iniuria nocet, puniendus est. Si me vocavćris, veniam. Nisi sapientium verba legeris, sapiens numąuam fies. Si vis amari, arna. Dónec eris felix, multós numerabis amicós, tempora śi fuerint nubila, sólus eris.
II
Si a te litteras accipiam, laetus sim. Si potuerim, Athenas petivcrim. Si castra muniatis, hostium impetum facilius sustineatis. Si hostes flumen transeant, statim eos vincamus.
III
Si barba philosóphum faceret, omnes barbati sapientes essent. Medlci si omnes morbos sanare possent, felicisslmi essent „hommum. Si tacuisses, philosóphus mansisses. De Ilectóre quis audivisset, felix si Troia fuisset? Si inter Graecos Concordia fuisset, libertatem non amisissent.
M. Tullius Cicero Pro Archia poeta oratio
(wyjątek)
Si ex litterarum studiis delectatio sola peteretur, tamen hanc animi remissionem humanisslmam iudicaretis. Nam haec studia adulcsccntiam alunt, senectutem oblectant, secundas res ornant, adversis solacium praebent, delcctant domi, non impediunt foris, pcrnoctant nobiscum, peregrinantur, rusticantur.
erro, -arc, -avi, -atum - mylić się, błądzić valeo, -cre, valui - być zdrowym, być silnym
dillgo, -ere, lcxi, lectum - kochać, wybierać
scribo, -ćre, -psi, -ptum - pisać noxius, -a, -um - winny doncc - dopóki
numero, -are, -avi, -atum - liczyć nubilus, -a, -um - pochmurny littera, -ae - litera
littćrae, -arum / - nauka, literatura, list
impetus, -us tn - atak
sustineo, -ere, -ui, tentum - wytrzymać
barba, -ae / - broda
sano, -are, -avi, -atum - uzdrawiać
Concordia, -ae / - zgoda
delcctatio, -onis / - zadowolenie iudico, -arc, -avi, -atum - sądzić, uważać za coś
adulcscentia, -ae / - młodość senectus, -utis / - starość oblccto, -are, -avi, -atum - rozweselać, cieszyć, sprawiać radość praebeo, -ere, -ui, -itum - dostarczać solarium, -i n - pociecha domus, -us / - dom (domi - w domu) impedio, -ire, -ivi, -itum - przeszkadzać
foris - zewnątrz, poza domem pernocto, -are, -avi, -atum - nocować peregrinor, -ari, -atus sum - podróżować rusticor, -ari, -atus sum - przebywać na wsi
Objaśnienia gramatyczne
Zdania warunkowe rozpoczynają się od spójników: si - jeżeli, jeżeliby, gdyby i nisi - jeżeli nie, jeżeliby nie, gdyby nie. Zdanie warunkowe tworzy razem ze zdaniem nadrzędnym okres warunkowy. W języku łacińskim rozróżniamy trzy okresy warunkowe w zależności od stosunku, w jakim, zdaniem mówiącego, pozostaje wyrażany przez niego warunek do rzeczywistości.
1. W okresie rzeczywistym (modus rcalis) wyrażony warunek zgadza się z rzeczywistością. W zdaniu nadrzędnym i podrzędnym orzeczenie występuje w indikatiwie.
2. W okresie możliwości (modus potentialis) mówiący wyraża, że warunek jest możliwy do spełnienia. W obu zdaniach orzeczenie występuje w koniun-ktiwie: w koniunktiwie praesentis dla teraźniejszości i przyszłości i w koniun-ktiwie perfecti dla przeszłości.
3. W okresie nierzeczywistym (modus irrealis) warunek jest niezgodny z rzeczywistością. W obu zdaniach orzeczenie występuje w koniunktiwie: w koniunktiwie imperfecti dla teraźniejszości i przyszłości i w koniunktiwie plusąuamperfecti dla przeszłości.
Ćwiczenia
1. Przetłumacz i określ typy okresu warunkowego; uzasadnij, dlaczego zostały użyte: Philippus, Macedónum rex, Laccdacmoniis scripsit: „Si in
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Łacina str? 85 84 tcrrajm vestram venero, finlbus vos expcllam”. Lacedaemonii rcsponderunt: „Si”. Il
Łacina str? 87
img293 01 djvu 300 Gimnastyka na boisku lub w sali gimnastycznej. — Ćwiczenia wstępne. Mówiliśmy o k
img269 Opis ćwiczeń wstępnych „Gimnastyki Mózgu®"1 Ć w i c ze n i a PA C E (Posili ve. Active.
test bhp 1 S TEST DO ĆWICZEŃ WSTĘPNYCH ZESTAW A 1 Ciecze trujące i łatwo palne zaw
skanuj0019 7 ROZDZIAŁ 2 - ĆWICZENIA WSTĘPNEI BUDUJĄCE EMPATIĘ ĆWICZENIA Ćwiczenia Na Zapoznanie Się
spis ĆWICZENIA WSTĘPNE ćwiczenie 1%ZcTJcVn7l mp~ ** " »«*noicl o„ ,c* ^c^c, => oznaczanie kw
dział 1 str ,21 A. Wykonaj to sam! S Ćwiczenie ze schematem: Uzupełnij schemat wpisując w prostokąty
więcej podobnych podstron