0227
212 ZWl.MSŁAWA. IV. 11.
szkówny z owym bliżej nam nieznanym nadzorcą poborów na Pomorzu. Czy przedtem, przynajmniej bezpośrednio przedtem, istniało Pomorze gdańskie jako osobne księstwo, i czy Sambor i Mszczuj pochodzą z starego, zdawna tam panującego rodu książęcego — oto pytania, na które całkiem pewnej odpowiedzi dać niepodobna. Nekr. Oliw.1) mieni Sambora synem Subisława, o Subisławie zaś zapisuje2), że był dux Pomeranie i że umarł 23 stycznia 1178 r.; był to primus fundator klasztoru oliwskiego, tak jak Sambor nazwany jest secundus fundator tegoż klasztoru. Już pod datą 18 marca 1178 r. 3J wystawia Sambor dokument, który mu do tego tytułu mógł nadać prawo, uposaża w nim bowiem klasztor oliwski siedmiu wsiami4 5), stwierdzając, że był on już przedtem założony. Według dopisku marginesowego Kron. Oliw. ó. tudzież według Tab. prima fund.fundacya nastąpiła r. 1170. Ze względu na użyty w Nekr. Oliw. w odniesieniu do Subisława tytuł diu Pomeranie, a także ze-względu na takiż sam tytuł, przydany tamże7) Samborowi, który miał umrzeć 7 lutego 1207 r., należałoby przyjąć, że Pomorze gdańskie było już podówczas księstwem we właściwem tego słowa znaczeniu, i że Sambor pochodził z niewątpliwie książęcej, z dawna tamże panującej rodziny, skoro ojciec jego używa tytułu dur. Atoli zapiski o śmierci obu tych książąt w Nekr. Oliw. nie są współczesnemi, a owszem zdradzają niewątpliwie pochodzenie późniejsze; wskazuje na to zarówno pełny i obszerny styl zapisek, którego w pierwotnych nekrologach z XII w. nie spotykamy, jako też przydane daty roczne śmierci, których w owych czasach nie było jeszcze zwyczaju dopisywać do dat dziennych w nekrologach. Jeszcze Kron. Oliw.8) podnosi, że założycielem tamtejszego klasztoru zdaje się być (creditur) Subisław, o którym żadnych dokładniejszych wiadomości nie ma (cuius mentoria non satis bene potest haberi); wątpić należy, iżby autor mógł się w ten sposób wyrazić, gdyby w miejscowym nekrologu znalazł był wyraźną wzmiankę, że Subisław był założycielem klasztoru, a nawet dokładną wiadomość, w którym roku umarł. Mniemam tedy, że w zapiskach o śmierci Subisława, a także Sambora, jeśli nawet istniały w pierwotnym nekrologu, poczyniono później, w każdym razie nie wcześniej, jak w drugiej połowie XIV w. (czas spisania Kron. Oliw.) dodatki, do których należeć może także ów tytuł dur. Pomeranie. Przypuszczeniu temu nic nie stoi na przeszkodzie, albowiem rękopis Nekr. Oliw. pochodzi dopiero z w. XVII, snadno tedy zrozumieć, że mógł doń przejść już dopisek, uczyniony w pierwotnym rękopisie dopiero w w. XIV lub później. Tytuł dux Pomeranie, użyty w Nekr. Oliw. o Subisławie i Samborze, nie może być tu zatem wciągany w rachubę. W Nekr. Pelpl.9) nosi znowu Mszczuj I tytuł księcia: Mestwinus antiquus dux Pomeranie, atoli tutaj sam tekst zapiski wskazuje najwyraźniej, że w tej formie, jak ją dziś posiadamy, nie może to być zapiska współczesna dodatek antiquus byłby bowiem w niej nie do wytłomacze-nia. I o niej więc na pewno przyjąć można, że zaciągniętą tu została dopiero później, zaczem przydany Mszczujowi tytuł dux również nie może dowodzić starego książęcego pochodzenia rodziny.
Natomiast są inne wskazówki, które przypuszczenie takie zachwiewają. Kadłubek 10ł, mówiąc o powołaniu Sambora do rządów na Pomorzu gdańskiem przez Kazimierza Sprawiedliwego, wyraża się o tym wypadku w sposób następujący: Samborio Gedanensi marchia instituto, a zaraz tuż obok, mówiąc o Pomorzu zachodnietn. dodaje: Quemdam quoque, cni nomen Boguslaus . . . Maritimis ducem constituit. To przeciwstawienie marchii i dukatu jest bardzo charakterystyczne, świadczy bowiem, że Kadłubek nie stawił na równi Pomorza gdańskiego z Pomorzem zachodniem pod względem ich prawnopolitycznego stanowiska, a mianowicie też, że pierwszego nie uważał za księstwo, jakiem z dawna było Pomorze zachodnie. Ważne potwierdzenie tego wniosku mniemam znachodzić w tytulaturze, jakiej pierwsi władcy Pomorza gdańskiego używają w dokumentach. Tytuł ich brzmi tu zawsze princeps, nigdy dux; tak mianuje się Sambor w przytoczonym już dokumencie z r. 117811) (princeps Pomoranorum\ a nawet jeszcze Mszczuj I w dokumencie z r. 1209 12) (princeps in l)anzk). Rzekome dokumenty Świętopełka z r. 1180 1S) i z r. 1205 14), w których zachodzi tytuł dnx Pomeranie, są niewątpliwymi falsyfikatami. Dopiero w dokumencie Kadłubka z r. 1212, wydanym na wiecu mikulińskim15),
Mon. Pol. V. 507. — 2) Ibid. V. 506. — 3) Perlbach, Pommerell. Ukdbuch nr. 6. — 4) Pismo dokumentu po
chodzi z pierwszej połowy XIII wieku, jak jednak Perlbach, ibid. uw. do nr u 6 przypuszcza, dokument mógł się oprzeć na
wcześniejszym autentycznym. — 5) Mon. Pol. VI. 310. — 6) Ibid. VI. 351. — ") Ibid. V, 507. — 8) Ibid. VI. 310. —
9) Ibid. IV 85. — 10) Ibid. II. 397. — U) Perlbach, Pommerell. Ukdbuch nr. 6. — 12) Ibid. nr. U. — 13) Ibid. nr. 7.—
14) Ibid. nr. 13. — 13) Kod. dypl. Malop. I. nr. 9.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
00069 01 130 o którego odarte i głuche ściany tylko wiatr się rozbija. Przed tysiącami lat niezawodn
00069 01 — 134 — Można wedle upodobania wsypać także trochę kminku, wymieszać dobrze i póki masa jes
00069 01 128 też Panowe Uradniki naszy Stołowye i Zemskyje Kneżata, Paniata, Choruźyje. Szlachta, us
00069 01 116 obrzędów, na które przed chwilą patrzyłam. Tak i najwznioślejsza, najpiękniejsza idea w
00069 01 134 zwierzętami, które także potrzebują roślin do życia. Nasze więc istnienie jest owarunko
00069 01 120 Andree i Fraenkel nadzorują dzisiaj napełnianie balonu, inni członkowie wyprawy wybiera
00069 01 66 powinien trzymać się następujących zasad: 1) nie strzelać dalej, niż na 50 kroków; wtenc
00069 01 — 132 - fermentacyą prztVLÓdzi trudniój jak poprzednie cukry, ale za to.krystalizacya szybc
00069 01 132 TEORJA POWROTNIKOW Ukazał się też siedmiu uczniom przed i podczas biesiady nad jeziorem
00069 01 135 134 w szynkach warszawskich nie miał czem zapłacić, i wypiwszy, uciekał, potem nędznie
00069 01 138 — W mojój ojczyźnie! — zawołał Vandame — to oryginalne, ale coś
00069 01 130 co civitatis non debet recludi, seu seryari, et si cum yoluntate et licentia talis per&
00069 01 64 nów Myszkowskich niosących złote jabłko, które polem do reku poni młodej od Hetmana odda
00069 01 Ch. ( 94 ) Ci. CHUTEI. Lud perski, który Asarr-haddon wyprawił do Samaryi, by w niej o
00069 01 Pa. ( 101 ) Pa. zaczęli kazania w Synagodze żydowskiej, i nawrócili tani prokonsula Se
00069 }db5d1dc19534077081f7b2f44fe560 68 Hembree & Zimmer where wt ~ N(0, a2w ) with unknown an
Skrypt PKM 1 00069 138 Zadanie 3.26 Zaprojektować połączenie wiclo-karbowe (rys. 3.36) dźwigni na cz
więcej podobnych podstron