0366
VII. 7.
EUFEMIA.
349
nazywał się Jerzym; wreszcie rękopis wcale nic nie mówi o bitwach stoczonych podczas wyprawy z r. 1315, tem mniej zaś o śmierci jakiegokolwiek księcia ruskiego na polu walki. Co do Latop. Bychow. podnieść znowu trzeba, i to z naciskiem, że o wyprawie na Włodzimierz mówi on jako o fakcie zdarzonym nie za rządów Witenesa, ale już za panowania Gedymina, i to w drugim roku tegoż panowania, a zatem r. 1317, już po wyprawie przeciw Krzyżakom. Latopis ma tu zatem na myśli niewątpliwie inne zdarzenie, aniżeli to, które opisał Rękop. Raudań. pod r. 1315; ten ostatni bowiem wyprawę ruską uważa za pierwszy wypadek, zdarzony za rządów Gedymina, a raczej za ostatni, jaki przypada jeszcze na koniec panowania Witenesa. Opowiadania obu źródeł, jeśli je nawet przyjmiemy w całej ich rozciągłości, nie dadzą się zatem żadną miarą połączyć w jednę całość. Biorąc zaś każde z nich jako rzecz osobną, w sobie zamkniętą, dojdziemy również do wniosku, że żadno nie popiera powyższej hipotezy. Rękop. Raudań. bowiem nie zna wcale Jerzego, ani o jego śmierci pod r. 1315 nie mówi, Latop. Bychow. zaś wyprawę Gedymina włodzimierską i śmierć tamtejszego księcia na polu walki (choćbyśmy tu w miejsce Włodzimierza podstawili Jerzego) odnosi do czasu, w którym Jerzy (niewątpliwie przed 9 sierpnia 1316 r. zmarły) żyć już nie mógł.
Tak więc hipoteza o zgonie Jerzego w bitwie pod Włodzimierzem r. 1315 nie tylko niczem udowodnić, ale choćby tylko uprawdopodobnić się nie da; i trzeba powiedzieć, że z rozpatrzonych tu źródeł nie da się wysnuć jakikolwiek wniosek ani o rodzaju śmierci Jerzego, ani też o dacie tego wypadku. A przez to odpada jedyny szkopuł, o który uderzał przekaz Długosza, zapisujący jego śmierć już pod r. 1308; przekaz ten nabiera szczególnego znaczenia dla historyi ruskiej, jest bowiem jedynym w obecnej historyografii, z którego powziąć można dokładną wiadomość o tem zdarzeniu. Prócz sprostowania daty śmierci prostuje on nadto drugi szczegół hypotezy; dowodzi mianowicie, że Jerzy nie poległ w bitwie, ale umarł śmiercią naturalną. Nieznany bowiem latopis ruski, na którym oparł się tu Długosz, wr ustępie dotyczącym śmierci Jerzego, byłby niewątpliwie musiał zaznaczyć, iż nastąpiła ona na polu bitwy, gdyby wypadek ten był zaszedł; według wszelkiego prawdopodobieństwa byłby nawet dokładnie o przebiegu bitwy i bohaterskim zgonie księcia napisał; ten opis byłby snąć lubujący się w opowieści takich wypadków Długosz przejął do swej historyi, a gdyby nawet w szczegóły zdarzenia wchodzić nie chciał, nie byłby mógł przynajmniej o samem zdarzeniu przemilczeć. Jeśli o niem w Długoszu nie ma choćby najmniejszej wzmianki, a owszem cała treść ustępu na całkiem naturalny zgon Jerzego wskazuje, to i źródło ruskie w ten sam sposób zgon ten przedsta wiać musiało.
Rozpatrując dalsze szczegóły zapiski Długoszowej, przekonywamy się jeszcze bardziej o jej wiarogo-dności. Kronikarz podaje, że Jerzy urodził się w dzień św. Jerzego i chrzczony był w dzień św. Jerzego; 'wynika stąd, że pomiędzy urodzinami a chrztem upłynął dłuższy przeciąg czasu, co najmniej jednego roku. Na jaki dzień przypadają urodziny i chrzciny Jerzego I, nie mamy możności sprawdzić skądinąd, ale wiemy na pewno, że pomiędzy urodzinami jego a chrztem upłynął przeciąg czasu lat kilku. Latop. Hipac.1 2) podaje, że Lew I wysłał syna swego Jerzego na wyprawę do Litwy już r. 1277 (6785); miał więc wtedy Jerzy lat już co najmniej ośmnaście, i nie mógł się urodzić później jak r. 1259; ze względu zaś, że był synem pierworodnym Lwa, który ożenił się r. 1250, urodził się zapewnie na kilka lat przedtem, nie wcześniej jak r. 1251 -); w- tymże samym latopisie3; zapisaną jest pod r. 1262 (6770) wiadomość o odbytych podówczas chrzcinach Jerzego, przyczein Wojszełk litewski miał mu być ojcem chrzestnym. W charakteryslyee rządów Jerzego podnosi zapiska Długosza dwie okoliczności z naciskiem: że był sprawom kościoła oddany, i że za niego Ruś używała pokoju, a wzmogła się w bogactwo. Obie przystają najzupełniej do Jerzego, i zostały już na podstawie innych źródeł wyświetlone: wiadomo, że Jerzy czynił starania o ustanowienie osobnego metropolity dla zachodniej Rusi, a na cały okres jego panowmnia (1301 —1308) przypada, o ile wiemy, jedna tylko wyprawa wojenna na Lublin r. 1302 *), której powody w dalszym ciągu bliżej wyświecimy. Trudno przypuścić, iżby Długosz przypadkowo wymyślił tak trafną charakterystykę, w czem nowy dowód, że pochodzi ona z dobrze poinformowanego źródła ruskiego.
Str. 578. — 2) Por. Szaraniewicz, lstor. bałye. wołodym, Rusy 122. — 3) Str. 5G7. - L Sza ra uiewicz,
Istor. halyc. wołodym. Rusy 123. 125.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
00116 01 224 nęła pod rękę, a czyto z „frajerkami" czy z „towarzyszami" nie wylewał za koł
00116 01 i i 222 Dymitr, ale dla tłumów zebranych zbrojnie w jego sprawie potrzeba było ażeby żył je
00116 01 111 — Nie jeszcze, z dzikiem inna sprawa aniżeli z kozłem; nigdy nie-za
00116 01 - 226 - karz francuzki Moreau sam na sobie doświadczał skutków (a zdaje się popadł w ów nał
00116 01 —,,Rzecz im co usty swemi jako najlepiej rozumiesz, acz wżdy rąk swoich powściągną od tak w
00116 01 io4 Zwierciadło ttorc (iot^Kipoitatipnc, 5c importarionc: empttonc, Ćc vc
00116 09a02659b05297f786ef7e850f9912 116 McWilliams smali, so the first term of [10] does have an
Download Katarzyna Baranowska PDF eBooks Free BARANOWSKA Katarzyna 00116 Beijing (CHN) 2008-08-09 To
Download Katarzyna Baranowska PDF eBooks Free BARANOWSKA Katarzyna 00116 Beijing (CHN) 2008-08-09 To
00116 01 djvu za identyczne ze „saltationes" et „cachinni* ‘) wymienionemi w zakazach średniow
Matem Finansowa 5 Zastosowania teorii procentu w finansach 205 IRRB =0,15+0,00116-0,1512 Odpowiedź:
00116 01 djvu za identyczne ze „saltationes" et „cachinni* ‘) wymienionemi w zakazach średniow
00116 01 114Jagiełło i Jadwiga. Jadwiga Królewna Węgierska i wnuczka Kazimierza W", w 15 roku s
00116 01 Go. ( 188 ) Ge. pogańskie, samą tylko mocą imienia Boskiego i Chrystusa, którego wyobr
więcej podobnych podstron