0405

0405



390


KAZIMIERZ III WIELKI (ż. KRYSTYNA, JADWIGA).


VW. 6.


przyszło, mimo całego szeregu upokorzeń, jakich królowa zdawna doznawała, przypadający właśnie na ten czas (wrzesień 1356 r.) da się najłatwiej usprawiedliwić tem nowein małżeństwem króla. Ze Kazimierz odważył się zawrzeć je w chwili, w której Adelajda jeszcze w Polsce przebywała, zadziwiać nie może; widzieliśmy przecież x), że już r. 1354 nosił się z zamiarem wejścia w inne związki małżeńskie.

Kwestya, gdzie się odbyły zaślubiny, a więc czy w Pradze, jak podają Spom. o Ciołk., czy w Polsce, jak ma Długosz, jest właściwie dla dochodzeń naszych obojętną; więcej prawdopodobnem wydaje mi się przypuszczenie, że odbyły się w Pradze, ile że Spom. o Ciołk. mają lepsze o całym wypadku informaeye, a i cała historya o podstępie opata tynieckiego, jak ją podał Długosz, nosi widoczne znamiona fantazyi ludowej, którą upstrzony został rzeczywisty motyw historyczny, w tradycyi przechowany. W każdym razie możemy na tej podstawie twierdzić, że zaślubiny odbyły się w kwietniu lub maju 1356 r., w którym to czasie obecność Kazimierza w Pradze jest poświadczoną; jeszcze pod koniec marca, a już potem w połowie czerwca 1356 r. jest on w Polsce1 2 3); już zaś pod koniec maja Karol IV wyjeżdża z Pragi do Wiednia4 5).

0 dalszych losach Krystyny nic pewnego nie da się powiedzieć. Długosz6 7) podaje, że wnet po ślubie z powodu wstrętnej choroby została usuniętą i przez nałożnicę, żydówkę Esterę zastąpioną. Ile w tem prawdy, a mianowicie, czy ten, czy inny był powód rozejścia się tego związku, dojść dziś trudno. Na wszelki przypadek zmarła Krystyna lub usuniętą została przed 8 maja 1364 r., w którym to dniu natrafiamy na pierwszy ślad usiłowań Kazimierza o zawarcie małżeństwa z Jadwigą głogowską fl).

6. Jadwiga.

Janko z Czarnk., opowiadając o wypadkach podczas zgonu Kazimierza W. tudzież w najbliższych potem czasach zaszłych, wspomina dwukrotnie o wdowie po zmarłym królu; raz nazywa ją Jadwigą8), drugi raz Elżbietą, córką Henryka, księcia głogowskiego9). Ponieważ w obu razach niewątpliwie jedna i ta sama osoba mianą była na myśli, a przypuszczenie, iżby nosiła podwójne imię mało byłoby prawdopodobnem, przeto przyjąć trzeba, że Janko popełnił raz omyłkę, i że prawdziwem może być tylko jedno z dwu podanych powyżej imion. Wątpliwość, za którem z nich oświadczyć się należy, rozstrzyga już dokument Jana, podkomorzego sandomierskiego, wystawiony w ostatnich miesiącach życia Kazimierza W., 15 września 1370 r.s), w którym wzmiankowaną jest serenissima princeps domina Hedwigis regina Polonie. W dalszym ciągu podaje Janko n), że owa wdowa po Kazimierzu wyszła później za Ruprechta, ks. lignickiego; otóż rzeczywiście zarówno w zapisie posagowym Ruprechta, jako też w dyplomacie rady miejskiej lignickiej, zapis ten poręczającym, z r. 1372 10), żona jego nazwaną jest Jadwigą; to samo imię nosi też w Kron. Lign. u), z dodatkiem, że była księżniczką żegańską. Ponieważ ojciec Jadwigi, Henryk V Żelazny, był księciem na Głogowie i Żeganiu, przeto nie można wątpić, że w istocie wspomniana tu księżniczka źegańska jest tą samą osobą, którą Janko pod my lnem imieniem Elżbiety przywodzi jako córkę Henryka głogowskiego. W piśmie Urbana V z 26 maja 1368 r.12) żona Kazimierza nazwaną jest: Anna nata dilecti filii nobilis viri Henrici ducis Zaganiensis Wratislaviensis diocesis; określenie ojcowstwa wskazuje najwyraźniej, że chodzi tu o córkę Henryka V, a nasuwaćby się mogła tylko wątpliwość, czy ze względu na odmienne imię nie jest to inna jego córka, po której śmierci dopiero Kazimierz pojął za żonę jej siostrę, Jadwigę. Pomijając okoliczność, że w takim razie ostatnie jego małżeństwo trzebaby

1

Por. str. 387. — -) Pod datą 26 marca wystawia on dokument w Brześciu (Kod. dypl. Pol. II nr. 507), a pod datą

2

27 marca dokument w Krakowie (Kod. dypl. Matop. I. nr. 245); jedna z tych dat jest z pewnością mylną, niepodobna bowiem przypuścić, iżby w ciągu jednego dnia odbył podróż z Brześcia do Krakowa; w każdym razie widać stąd, że jeszcze z końcem marca 1356 r. był w Polsce. Pod datą 17 czerwca t. r. wystawia dokument w Sandomierzu (Akta grodz, i ziem. III. nr. 5). —

3

Huber, Regg. unter K. Karl IV. 2662a. — 4) Hist. Pol. III. 263. — 5) Mniemanie Ś w i e ż a w s k iego, Esterka 66 i n.,

4

650. — 7) ibid. II. 636. — 8) Kod. dypl. Pol. Ii. nr. 313. — 9) Mon. Pol. II. 650. — 1'*) Gr unii a gen i Markgraf,

5

Lehns- u. Bes.-Ukden I. 344 nr. 42; Thebesius, Liegn. Jahrb. ii. 226. 227. — Script. rer. Siies. XII. 95. — 1'-) Thei-

6

który Krystynę Rokiczańską uważa za osobę zgoła nieistniejącą, a przez Długosza do historyi tylko przez nieporozumienie wpro

7

wadzoną, tym mianowicie sposobem, iż Długosz pomieszał ją z byłą narzeczoną Kazimierza, Małgorzatą bawarską, i z imienia

8

jej nieświadomie utworzył imię Rokiczany (Ma-Rgerita, Rgerita = Rokiczana.), lub co gorsza, że imię to powstało z imienia miej

9

scowości Rokitno, nie nadaje się do szczegółowej krytyki. Por. zresztą uwagi moje w Kwart. Iiist. IX. 328. — <>) Mon. Pol. II.

10

ner, Mon. Pol. I. nr. 876.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
00151 ?ac5d664405d180127a449f8d3c8023 152 Simpson & Keats values of the ARLs. Table 15 shows th
Castanea sativa big The distribution map, including both natural and naturalized occurrence, was com
00121 ge08f5e71e20195f362e2605eea9911 122 Simpson & Keats by a trade-off analysis in the region
00125 ?550c009f0c2a895872fcea22e14617 126 Simpson & Keats Yj T s k c the CUSUM value (xj - T)/s
00141 ?810fbac779efca768189e25cde7df8 142 Simpson & Keats Figures 2 and 3 present the same type
00147 48eb0997542476033b79821e165047 14$ Simpson & Keats that minimizes expected hourly cost.
00149 X58e44d67a8fa64ce25678ae9975d0f 150 Simpson & Keats Table 12. Shewhart and CUSUM Control
00123 ?c7966411ba3b5a68b0b64b1a493604 124 Simpson & Keats parameters may in some cases be diffi
00127 ?dfcc3570d2bc1727128e91fc004125 128 Simpson & Keats Table 1. Explanation of Model Terms S
00129 ?0dc7dd15a3eed19df820989269d0be 130 Simpson & Keats were expected cost per time unit, CUS
00135 ?0b8328312d99bc5a1f6952b3660550 136 Simpson & Keats Table 6. Example 1 Using Smali and La
00136 ?b0b84f71f40695e8844499eae9e824 137 Optimization and Sensitivity Analysis verification of the
00137 ?f8c690b843523daa85e27205605cc9 138 Simpson & Keats Table 7. Results of Yerification Test
00145 bd64c30a9510b5eb82a95c582420bd 146 Simpson & Keats nonlinear optimization techniąue is a
00155 ?201ca32f381f34fdf319cbd394dfa2 156 Simpson & Keats Barnard, G. A., (1959) "Control
00157 ?aedd7cd4026aabb7ac11fe0418cad1 158 Simpson & Keats Page, E. S., (1954) “Continuous Inspe
00210 ?246880ef8acb759604ec0c539ba3cf 212 Messina, Montgomery, Keats & Runger EWMA and tracking
61.    B.96689 THE ECONOMIC growth engine : how energy and work drive materiał prospe
89 TransAlp Manual Rear Wheel Brakes Suspention REAR WHEEL/BRAKE/SUSPENSIONPIVOT BEARING REPLACEME

więcej podobnych podstron